![]()
برنامه سمت خدا
موضوع برنامه: شرط استفاده از ليالي قدر، بيداري از غفلت‌ها
كارشناس:حجت الاسلام والمسلمين ماندگاري
تاريخ پخش: 25 /04/93
بسم الله الرحمن الرحيم
و صل الله علي محمدٍ و آله الطاهرين
امام رو به رهايي، امام روي زمين *** قيامتي شد، بعد از اقامه روي زمين
خطوط آخر نهج‌البلاغه ريخت به خاك *** چكيد خون خدا در ادامه روي زمين
خودت بگو به كي دل خوش كنند بعد از تو *** گرسنگان حجاز يمامه روي زمين
زمان به خواب ببيند، كه باز اميراني *** رقم زنند به رسم تو نامه روي زمين
مرا بس است همين يك، دو قرص نان ز جهان *** مرا بس است، همين يك دو جامه روي زمين
تو رفته‌اي و زمين مانده است و ما اينك *** و ميزهاي پر از بخشنامه روي زمين
آقاي شريعتي: سلام مي‌گويم به همه‌ي بيننده‌هاي خوبمان، خانم‌ها و آقايان، به سمت خداي امروز خوش آمديد. فرا رسيدن ايام ضربت خوردن اميرالمؤمنين را به همه شما تسليت مي‌گويم. حاج آقاي ماندگاري سلام عليكم و رحمة الله.
حاج آقاي ماندگاري: عليكم السلام و رحمة الله، بسم الله الرحمن الرحيم، و الحمدلله رب العالمين و صلي الله علي سيدنا محمدٍ و آله الطاهرين. من هم عرض سلام و ادب خدمت بينندگان عزيز دارم و پيشاپيش ايام شهادت اميرالمؤمنين را تسليت مي‌گويم و اميدوارم خدا در ليالي قدر به همه ما به بركت دعاي امام زمان(ع) توفيق كافي و كامل را عنايت كند. لذا تقاضا دارم همه با هم به عنوان توسل دعاي سلامت حضرت را تلاوت كنيم. [دعاي فرج]
آقاي شريعتي: در آستانه شب قدر هستيم، براي ما چه به ارمغان آورديد.
حاج آقاي ماندگاري: ماه رمضان بهترين مهماني خداست. ليالي قدر در ماه رمضان، مهماني در مهماني است. اگر مهماني حضرت حق لايه لايه باشد. ليالي قدر مهماني ويژه در مهماني عمومي است كه براي كساني كه درك ليلة القدر مي‌كنند مزه و طعم مهماني چشيده مي‌شود.
دو نكته مي‌گويم. نكته اول اينكه مهماني رمضان و مهماني ليالي قدر، خدا كريمانه همه را راه داده و ميزبان خداست. ما ميزباني بهتر از خدا در عالم نداريم. واسطه اين مهماني وجود نازنين امام زمان(ع) است. اعتقاد داريم هر اتفاقي در اين عالم مي‌افتد و هر نعمتي در اين عالم به كسي داده مي‌شود، واسطه‌اش ولي خدا بايد باشد. امام زمان بساط دعوت ما را به اين مهماني دعوت كرده است. همه آنهايي كه ماه رمضان را درك مي‌كنند، انسان‌ها، حيوانها، نباتات وارد اين مهماني شدند.
وسيله پذيرايي در اين مهماني از بهترين دارايي‌ها خداست. در هر شهري كه مي‌رويم، توقع داريم سوغات اصلي آن شهر را براي پذيرايي از ما بياورند. بهترين دارايي نزد خدا شهوانيت و ماديات نيست، بهترين دارايي نزد خدا بركت و رحمت و مغفرت است. «قَدْ أَقْبَلَ إِلَيْكُمْ شَهْرُ اللَّهِ بِالْبَرَكَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الْمَغْفِرَة» (وسايل‌الشيعه/ج10/ص313) اين سه دارايي گمشده‌هاي ما است. وجودهاي ما كم بركت و كم رحم و كم بخشش شده است.
شرط استفاده از اين مهماني بيداري از خواب است. عصري مي‌خواهيم براي مهماني منزل كسي برويم. يكي از بچه‌هاي ما خسته بوده و خواب است. هرچه صدايش مي‌زنيم بيدار نمي‌شود. مادر خانه مي‌گويد: بچه را بغل كنيم، برويم. بچه هنوز خواب است. در مهماني هنوز خواب است. بقيه افراد هم در حال پذيرايي و خوردن هستند. آخر شب مي‌شود، بچه هنوز خواب است. دوباره بغلش مي‌كنند، خانه مي‌آورند. در رختخوابش مي‌گذارند. صبح كه بلند مي‌شود برادر و خواهرش مي‌گويند: نبودي ببيني ديشب چه خبر بود؟ مي‌گويد: من بودم. مي‌گويند: آره بودي. ولي خواب بودي! همه نگراني من اين است در مهماني عمومي رمضان، هم در مهماني خصوصي ليالي قدر، امام زمان ما را بغل مي‌كند، اگر خواب هم باشيم ما را مي‌برد. ولي اگر خواب باشيم خيلي خسارت است.
نقطه مقابل اين خواب را بيداري مي‌گويند. آيت الله مجتهدي تهراني (ره) كه رحمت خدا بر او باد، ايشان در ايام ليالي قدر به اين نكته خيلي تأكيد داشتند كه نكند در اين مهماني خواب باشيم. شاخصه‌هايي را اشاره مي‌كردند كه از كجا بفهميم خواب هستيم يا بيدار؟ گاهي وقتي در خواب صحنه‌اي را مي‌بينيم، فكر نمي‌كنيم خواب هستيم. فكر مي‌كنيم در خواب، بيدار هستيم. وقتي بيدار مي‌شويم تازه مي‌فهميم خواب بوديم.
از امام زمان بخواهيم ما را بيدار كند. زيباترين وسيله بيداري هم امر به معروف و نهي از منكر است. اولين شاخصه بيداري اين است كه ما همه وعده‌هاي خدا را جدي گرفتيم. خواندن يك آيه قرآن، ثواب يك ختم قرآن را دارد. اين صدقه‌ها، دعاها، الهي العفوها كه مي‌گويند، اكثراً بخاطر وعده‌هاست. كسي گفت: اگر وعده باشد، به تعبير اميرالمؤمنين تجارت مي‌شود. عبادت احرار چه مي‌شود؟ من هم گفتم: خدا عبادت احرار را از علي توقع دارد. ما همين عبادت تجار و عبيد را هم انجام دهيم، كلاهمان بالا مي‌رود. وعده‌هاي خدا را جدي گرفتيم، وعيدهاي خدا را هم جدي بگيريم. اين علامت بيداري است. گاهي انسان با وعده‌هاي خدا خودش را خواب مي‌كند. يعني مي‌گويد: هركاري خواستيم مي‌كنيم، اما اين روزه را ترك نكنيم. نماز و روضه و زيارت‌ها را ترك نكنيم. وعيد خدا را جدي نگرفتيم. وعيد خدا چيست؟ وعيد خدا اين است كه تا پاك نشوي در بهشت نمي‌برند. يك ذره حرام در زندگي‌ات باشد، دعايت مستجاب نمي‌شود. اين وعيد خداست. دلي شكسته باشي، كارت راه نمي‌افتد. بي‌حرمتي به پدر و مادر كني، بركت را از عمرت مي‌گيرد، اين وعيد خداست. دهان كجي به ارزش‌هاي دين كني، بيچاره مي‌شوي. يكي حجاب ندارد، تنبلي مي‌كند. يكي هم با حجابان را مسخره مي‌كند. اين وعيد خداست! يكي از روي بي‌حالي نماز نمي‌خواند، يكي نمازخوان‌ها را مسخره مي‌كند.
سعد بن معاذ جانبازي است كه شهيد شد. جانبازي يك وعده خداست، شهادت هم يك وعده خداست. همه مي‌دانند وجود نازنين پيغمبر در تشييع جنازه معاذ حضور داشتند. ملائكه هم حضور داشتند. در تغسيل و تدفينش وجود نازنين پيامبر هم مشاركت كردند. خاك روي قبرش را صاف كردند. مادر نشسته بود. گفت: خوشا به حالت پسرم! عجب سعادتي! براساس وعده‌هاي خدا مي‌گفت: خوشا به حالت. پيغمبر به يك وعيد خدا او را متذكر شدند. فرمودند: خيلي هم خوش به حالش نيست. چرا يا رسول الله؟ الآن خانه قبر چنان فشارش داد كه شير مادر از بيني او خارج شد. چرا يا رسول الله؟ وعيد خداست. اگر يك ذره با زن و بچه ترش رو باشي، با زير دستانت بد اخلاق باشي، فشار شب اول قبر داري. سعد بن معاذ فقط يك مقدار خنده‌هاي بيرون از خانه‌اش، بيش از داخل خانه بود. بالاترين وعيد خدا اين آيه است. «وَ مَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَه» (زلزله/8) اين وعيد خداست. وعده خدا «فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ» (زلزله/7) ما آمار اين طرف را خوب داريم. من دست كسي را گرفتم! به كسي آب دادم! كمك كردم! آمار اين طرف هم يادداشت كنيم. چند تا دل شكستيم؟ چند تا بي‌حرمتي كردم؟ چند تا غيبت كردم؟ خدا حق الناس را از اولياي خودش هم نمي‌بخشد. كسي كه بيدار باشد، هردو را جدي مي‌گيرد. كسي كه خواب باشد با وعده خدا خودش را خواب كرده، اين طرف را رها كرده است. وعيد خدا هم در اين دنيا پاي ما را مي‌گيرد، هم در آن دنيا. قديمي‌ها مي‌گفتند: مواظب چوب خدا باش كه صدا ندارد، هركس بخورد دوا ندارد!!!
گاهي در سريال‌ها ديدم كه با نگاه به دين وعيدهاي خدا را به تصوير مي‌كشند. گاهي ديدم كه يكي كسي را تحقير كرد، نمرد تا خودش به همان وضعيت گرفتار شد. اين وعيد خداست.
چاه نكن، بهر كسي *** اول خودت، دوم كسي
از ديوار كسي بالا نرو، از ديوارت بالا مي‌روند.آبروي كسي را نريز، آبرويت را مي‌برند. به ناموس كسي تعدي نكن، به ناموست تعدي مي‌شود. اينها وعيدهاي خداست. بخشي براي دنياست، بخشي براي برزخ است. نجس و پاكي را رعايت نكني، فشار شب اول قبر داري. زبانت را رعايت نكني، خدا گزنده‌هايي را در قبر مي‌گذارد تو را نيش مي‌زنند. من در شب رحمت اين حرف‌ها را مي‌زنم. بالاترين لطف اين است كه همديگر را از خواب بيدار كنيم. بخشي از وعيدهاي خدا براي قيامت است. «خُذُوهُ فَغُلُّوهُ، ثُمَّ الجَْحِيمَ صَلُّوهُ» (حاقه/30 و31) او را بگيريد و ببنديد، با صورت در آتش بياندازيد.
حضرت يوسف پيامبر براي ديدار پدرش، از اسب دير پياده شد. مشمول وعيد خدا قرار گرفت. جبرئيل آمد گفت: دستت را باز كن. دستش را باز كرد، نوري به آسمان رفت. اين نور چه بود؟ قرار بود پيامبران بعدي از نسل تو باشند، اين امتياز از تو گرفته شد. خدا شوخي ندارد! پيامبران بعدي از نسل بنيامين هستند.
خدا به پيامبر فرمود: «وَ لَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنا بَعْضَ الْأَقاويلِ» (حاقه/44) پايت را كج بگذاري، رگ حيات را قطع مي‌كنم. اين جمله از دعاي اففتاح بيانگر وعيد خداوند است. «وَ أَيْقَنْتُ أَنَّكَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ فِي مَوْضِعِ الْعَفْوِ وَ الرَّحْمَةِ وَ أَشَدُّ الْمُعَاقِبِين فِي مَوْضِعِ النَّكَالِ وَ النَّقِمَة» همين خداي ارحم الراحمين، اشد المعاقبين هم هست. كم فروش‌ها جدي بگيريد. آنهايي كه لقمه حرام در زندگي مي‌آورند، جدي بگيرند. لقمه حرام بركت را از نسلشان مي‌گيرد. آنهايي كه ظلم مي‌كنند و حق و ناحق مي‌كنند. مواظب وعيدهاي خدا باشند. اينجا كسي نمي‌بيند، از دست پليس و قاضي و مأمور مي‌شود فرار كرد. اما از دست خدا هم مي‌شود فرار كرد. از هيچكس جز خدا نترسيم! از قانون‌هاي خدا خساب ببريم.
آيت الله مجتهدي تهراني فرمودند: مولود بيداري با توجه به وعده و وعيد خدا، خوف و رجا است. امام صادق(ع) فرمودند: تا كجا از خدا بترسيم؟ تا جايي كه اگر عبادت جن و انس را داشتم، هنوز اميد به نجات نداشته باشم. من در بندگي كوتاهي كردم. اگر گناه جن و انس هم داشتم، باز هم نا اميد نشوم. اگر خوف تنها باشد، من نااميد مي‌شوم. اگر اميد تنها هم باشد، جري مي‌شويم. دعاها و زيارت‌ها، ريختن يك قطره اشك براي امام حسين خيلي پاداش دارد، شك نكنيد. ولي قطره اشك براي امام حسين، جاي مال‌هاي حرام خورده شده را نمي‌گيرد. حساب آن جداست. اگر وعده‌هاي خدا را جدي گرفتيم، وعيدهاي خدا را هم جدي مي‌گيريم و الا با وعيدهاي خدا خودمان را خواب كرديم.
گاهي وقت‌ها روي منبر خواب‌هايي را نقل مي‌كنيم كه مردم به خواب مي‌روند. مي‌گويند: فلاني كلي گناهكار بود، خواب او را ديدند كه در باغي از بهشت است. چرا؟ چون روضه و زيارت مي‌آمد. من با روضه امام حسين مخالف نيستم. خدا مي‌داند يك قدم براي روضه امام حسين چقدر پاداش دارد.
يك بنده خدايي خواب رفيقش را ديد كه مدت‌ها پيش از دنيا رفته بود. گفت: اوضاعت چطور است؟ گفت: مدتي است در عالم برزخ براي يك دانه گندم گرفتار هستم. اين مطابق قرآن است. «وَ مَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَه»، «فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ» خدا گواه است كه در شب قدر نمي‌خواهم مردم را بترسانم. فقط مي‌خواهم از خواب بيدار شوند. اگر ماه رمضان و شب‌هاي قدر برود، از خواب بيدار نشويم، شقي هستيم. شقي به معني خواب است. من هنوز آيه‌هايي را نخواندم كه آدم‌هاي خواب كجا سقوط مي‌كنند؟
قرآن سه سقوط را گفته است. قرآن مي‌گويد: از انسانيت به حيوانيت مي افتند. «أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولئِكَ هُمُ الْغافِلُونَ» (اعراف/179) آدم‌هاي خواب فكر مي‌كنند اين دنيا فقط براي خوردن و خوابيدن و شهوت است. اين حيوان است، چون هرچه هم كيف كنيم، كيف ما محدوديت‌هايي دارد. براي حيوان هيچ محدوديتي نيست. پس وضع او از ما بهتر است. «كَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُسَنَّدَة» (منافقون/4) براي چوب هرچه سخن مي‌گويي فايده ندارد. چون خواب است. براي خواب هرچه سخن بگوييد، هيچي نمي‌فهمد. «ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُكُمْ مِنْ بَعْدِ ذلِكَ فَهِيَ كَالْحِجارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً» (بقره/74) از سنگ هم پست‌تر مي‌شود. الآن مي‌بينيد كه دست و پاي بچه‌اي را به پنجره مي‌بندند و جلوي چشمان اين بچه، پدر و مادر را سر مي‌برند. سنگ تكان نمي‌خورد. اينها هم تكان نمي‌خورند. بلكه بدتر هستند و كيف مي‌كنند از اينكه يك بچه را اينطور شكنجه مي‌دهند! اين انسان ديگر در اوج خواب است.
اگر امشب ابن ملجم خواب نبود، نور اميرالمؤمنين را مي‌ديد. آدم به نور شمشير نمي‌زند. خواب بودند كه نفهميدند دستان عليي طناب لازم ندارد. بايد اين دستان را ببوسند. خواب بودند كه نفهميدند در خانه فاطمه الزهرا را بايد ببوسند. خواب بودند كه نفهميدند سينه امام حسين جاي چكمه نيست. وعده‌هاي خدا را جدي بگيريم. بچه‌هاي ما هم اين فرهنگ را دارند كه يك صدقه بده، خدا به تو ثواب مي‌دهد. حتي وقتي صدقه مي‌دهد مي‌گويد: من ثواب را همين‌جا مي‌خواهم. چرا در امتحان قبول نشدم. وعده خداست و خدا گفته ياري‌ات مي‌كنم. وعيد خدا را هم جدي بگيريم. اين اولين شاخصه بيداري بود.
آقاي شريعتي: صفحه 144 مصحف شريف، آيات 125 تا 131 سوره مباركه انعام در سمت خداي امروز تلاوت مي‌شود. چقدر خوب است ثواب تلاوت اين آيات را به روح بلند اميرالمؤمنين هديه كنيم كه شهيد رمضان هستند. باز مي‌گرديم به بركت صلوات بر محمد و آل محمد.
«فَمَن يُرِدِ اللَّهُ أَن يَهْدِيَهُ يَشرَْحْ صَدْرَهُ لِلْاسْلَامِ وَ مَن يُرِدْ أَن يُضِلَّهُ يجَْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقًا حَرَجًا كَأَنَّمَا يَصَّعَّدُ فىِ السَّمَاءِ كَذَالِكَ يجَْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلىَ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ(125) وَ هَاذَا صرَِاطُ رَبِّكَ مُسْتَقِيمًا قَدْ فَصَّلْنَا الاَْيَاتِ لِقَوْمٍ يَذَّكَّرُونَ(126) * لهَُمْ دَارُ السَّلَامِ عِندَ رَبهِِّمْ وَ هُوَ وَلِيُّهُم بِمَا كاَنُواْ يَعْمَلُونَ(127) وَ يَوْمَ يحَْشرُُهُمْ جَمِيعًا يَامَعْشرََ الجِْنِّ قَدِ اسْتَكْثرَْتُم مِّنَ الْانسِ وَ قَالَ أَوْلِيَاؤُهُم مِّنَ الْانسِ رَبَّنَا اسْتَمْتَعَ بَعْضُنَا بِبَعْضٍ وَ بَلَغْنَا أَجَلَنَا الَّذِى أَجَّلْتَ لَنَا قَالَ النَّارُ مَثْوَئكُمْ خَالِدِينَ فِيهَا إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌ(128) وَ كَذَالِكَ نُوَلىِّ بَعْضَ الظَّالِمِينَ بَعْضَا بِمَا كاَنُواْ يَكْسِبُونَ(129) يَامَعْشرََ الجِْنِّ وَ الْانسِ أَ لَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِّنكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ ءَايَتىِ وَ يُنذِرُونَكمُْ لِقَاءَ يَوْمِكُمْ هَاذَا قَالُواْ شهَِدْنَا عَلىَ أَنفُسِنَا وَ غَرَّتْهُمُ الحَْيَوةُ الدُّنْيَا وَ شهَِدُواْ عَلىَ أَنفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كاَنُواْ كَفِرِينَ(130) ذَالِكَ أَن لَّمْ يَكُن رَّبُّكَ مُهْلِكَ الْقُرَى بِظُلْمٍ وَ أَهْلُهَا غَافِلُونَ(131)»
ترجمه آيات:
«هر كس را كه خدا خواهد كه هدايت كند دلش را براى اسلام مىگشايد، و هر كس را كه خواهد گمراه كند قلبش را چنان فرو مىبندد كه گويى مىخواهد كه به آسمان فرا رود. بدين سان خدا به آنهايى كه ايمان نمىآورند پليدى مىنهد. (125) اين است راه راست پروردگارت. آيات را براى مردمى كه پند مىگيرند به تفصيل بيان كردهايم. (126) براى آنها در نزد پروردگارشان، خانه آرامش است. و به پاداش كارهايى كه مىكنند، خدا دوستدار آنهاست. (127) و روزى كه همگان را گرد آورد و گويد: اى گروه جنيان، شما بسيارى از آدميان را پيرو خويش ساختيد. يارانشان از ميان آدميان گويند: اى پروردگار ما، ما از يكديگر بهرهمند مىشديم و به پايان زمانى كه براى زيستن ما قرار داده بودى رسيديم. گويد: جايگاه شما آتش است، جاودانه در آنجا خواهيد بود، مگر آنچه خدا بخواهد. هرآينه پروردگار تو حكيم و داناست. (128) و بدين سان ستمكاران را به كيفر كارهايى كه مىكردند به يكديگر وامىگذاريم. (129) اى گروه جنيان و آدميان، آيا بر شما پيامبرانى از خودتان فرستاده نشده تا آيات مرا برايتان بخوانند و شما را از ديدار چنين روزى بترسانند؟ گويند: ما به زيان خويش گواهى مىدهيم. زندگى دنيايى آنان را بفريفت و به زيان خود گواهى دادند، كه از كافران بودند. (130) و اين بدان سبب است كه پروردگار تو مردم هيچ قريهاى را كه بىخبر بودند از روى ستم هلاك نمىكرد. (131)»
آقاي شريعتي:
يا رب نكند به زخمم آگاه كني *** اين گمشده را دوباره گمراه كني
افتاده‌ام از پا نكند دستم را *** از دامن اهل بيت كوتاه كني
اشاره‌ي قرآني امروز را حاج آقاي ماندگاري بفرمايند و در خدمت شما هستيم.
حاج آقاي ماندگاري: يك آيه را همه مردم بلد هستند. «إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً» (احزاب/33) خدا از خاندان اهلبيت رجس را دور كرده است.دو جا در قرآن خداوند رجس را معنا كرده است. يكي همين آيه 125 سوره انعام است. «يجَْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلىَ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ» آيه 100 سوره يونس هم فرموده: «وَ يَجْعَلُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذينَ لا يَعْقِلُونَ» هردو يك معني دارد.
يكي از علامت‌هاي بيداري اين است كه ما همه دنيا را جدي گرفتيم. زيادي هم جدي گرفتيم. عمرهاي زمان حضرت نوح 2000 سال بوده است. در آفتاب داشت عبادت مي‌كرد، گفتند: يك سايبان بساز. گفت: چند روز دنيا كه اين حرف‌ها را ندارد. ظاهراً فرمودند: امت پيامبر آخر الزمان براي 60، 70 سال عمر آسمان خراش مي‌سازند. اگر من جاي آنها بودم اين شصت، هفتاد سال را براي سجده و ركوعي مي‌گذارم. اين كنايه از اين است كه اين دنيا خيلي جدي نيست. اين حرف من نه اينكه دنيا را نسازيم! فقط دنيا را با دنيا ببينيم، خواب هستيم. كنار دنيا، آخرت را هم جدي بگيريم. اين علامت بيداري است. ما سه حيات داريم. حيات دنيوي، حيات برزخي، حيات اخروي. ولي دو معني داريم. «أَمَتَّنَا اثْنَتَيْنِ وَ أَحْيَيْتَنَا اثْنَتَيْن» (غافر/11) دو بار شما را مي ميرانيم و دو بار زنده مي‌كنيم. حيات دنياي ما تولد و مرگ دارد. حيات برزخ هم تولد و مرگ دارد. حيات آخرت تولد دارد ولي مرگ ندارد. آن از همه جدي‌تر است.
آيه 64 سوره عنكبوت مي‌گويد: «وَ إِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوان» بالاترين رجس، رجس به معني پليدي است. بالاترين پليدي، پليدي فكر است. لذا فرمود: «لا يعقلون» زجس براي كساني كه اهل تعقل نيستند. اينجا مي‌گويد: اهل ايمان نيستند. كسي كه عقلش آخرت را هم ببيند، چشم عقلش به دنيا نباشد و باز شده باشد، آخرت را هم ببيند، كسي كه ايمان به آخرت هم بياورد، هيچوقت دچار پليدي نمي‌شود. يعني بيدار است!
شاخصه اول اين بود كه همچنان كه وعده‌هاي خدا را جدي گرفتيم، وعيدهاي خدا را هم جدي بگيريم. يك سوم قرآن وعده و وعيد است. شاخصه دوم اين است كه همچنان كه دنيا را جدي گرفتيم، آخرت را هم جدي بگيريم. اينجا لوستر مي‌خواهيم، فرش مي‌خواهيم، خانه قبر هم مي‌خواهد. اينجا اول اثاثيه مي‌چينيم و بعد خودمان مي‌رويم، آنجا هم اثاثيه بفرستيم. وصيت نكنيم كسي براي ما اثاثيه بفرستد. اين يعني آدم بيدار است.
شاخصه سوم هم اين است كه خدا وجودهاي نازنين اهلبيت را براي ما گذاشته است. اول خدا هدايت كننده و بعد هم در طول خدا اهل بيت هدايت كننده هستند. ما از خدا و اهلبيت بيشتر هدايت مي‌خواهيم يا شفاعت؟ همه آنهايي كه حرم امام رضا مي‌آيند، گرفتار هستند. مرتب مي‌گويند: طنابي بفرست و ما را از چاه بيرون بياور. امام رضا مي‌گويد: من آدرس راه را بهتر بلد هستم. مي گويد: نه! خودمان آدرس راه را بلد هستيم. در حالي كه نمي‌دانيم. آدم خواب در بيراهه راه مي‌رود و توقع كمك هم دارد. آدم بيدار در راه اهلبيت مي‌آيد و قدم برمي‌دارد، توقع دارد هروقت كم آورد، كمك كند. قرار خدا و اهلبيت اين است كه اول هدايت و بعد حمايت كنند.
يك كسي در يك جاده بيراهه تصادف مي‌كند. به امداد خودرو زنگ مي‌زند چرا نمي‌آييد؟ مي گويد: كجا هستي كه بياييم؟ يكي هم در جاده اتوبان تصادف مي‌كند، تا زنگ مي‌زند، فوري مي‌رسند. بعضي مي‌گويند: چرا ما داد مي‌زنيم، اهلبيت به كمك ما نمي‌رسند؟ تو كجا هستي؟ آدم خواب در بيراهه رفته و توقع كمك دارد. آدم بيدار در راه حركت مي كند، مطمئن است اگر خداي نكرده پنجر شود، كمكش مي‌كنند. «وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلاَّ لِيُطاعَ بِإِذْنِ اللَّه وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحيماً» (نساء/64) اي پيغمبر آنهايي كه پشت سر تو حركت مي‌كنند، تو كمكشان كني ما قبول داريم. «اسْتَغْفِرْ لَهُمْ أَوْ لا تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ إِنْ تَسْتَغْفِرْ لَهُم سَبْعينَ مَرَّةً فَلَنْ يَغْفِرَ اللَّه» (توبه/80) آنهايي كه در بيراهه حركت مي‌كنند، تو پيغمبر هم هفتاد بار استغفار كني، قبول نمي‌كنند. چون در راه نيستند.
دو شاخصه ديگر گفتم. 1- اگر حيات دنيا را جدي گرفتيم، خانه، ماشين، كفش، همه را براي آخرت لازم داريم. همين‌ها را تبديل به عمل صالح كنيم، آخرت مي‌شود. شاخصه سوم اين است كه از وجود نازنين اهلبيت فقط شفاعت نخواهيم. آدم خواب در بيراهه كمك مي‌خواهد. ولي آدم بيدار در راه كه حركت مي‌كند، به پدر و مادرش مي‌گويد: من دارم در راه مي‌روم. شما حواستان باشد هروقت كم آوردم، كمكم كنيد.
آدم خواب از جلوي مغازه‌ها رد مي‌شود، نمي‌داند كجا ارزانتر و كجا گرانتر است. وقتي بيدار مي‌شود به او مي‌گويند: اين چيزي كه تو مي‌خواهي بخري، 500 تومان دو تا مغازه قبلتر دويست تومان بود. مغازه اول صد تومان بود! مي‌گويد: نمي‌شود برگردم؟ مي‌گويند: نه! خواب بودي.
آدم بيدار توبه را در دنيا مي‌خرد. طهارت را در دنيا مي خرد. خواب باشي مجبور هستي اين طهارت را در قيامت بخري. خيلي گران است. در دنيا طهارت با توبه و گريه و جبران حاصل مي‌شود. ولي در برزخ ما را با عذاب برزخي پاك مي‌كنند. و در قيامت با بردن در آتش جهنم پاك مي‌كنند. آدم خواب اينجا بيدار نيست. وقتي هم بيدار مي‌شود داد مي‌زند: «قَالَ رَبِّ ارْجِعُونِ، لَعَلىِّ أَعْمَلُ صَالِحًا فِيمَا تَرَكْت» (مؤمنون/99 و 100) خدايا مي‌شود مرا برگرداني. مي‌خواهم توبه كنم. تا چشمش به عذاب‌هاي بزرخ باز مي شود، مي‌گويد: توبه در دنيا خيلي ارزان بود. هرچه عذاب است براي برزخ است.
حاج آقا مجتبي تهراني مي‌فرمودند: برزخ دوستداران اهلبيت خيلي سخت است. چون خدا مي‌خواهد به آنها لطف كند و در دنيا تصفيه حساب كند. به قيامت برسد خيلي گران مي‌شود.
شاخصه اول اين است كه آدم‌هاي بيدار وعده‌ها و وعيدهاي خدا را جدي مي‌گيرند. با وعيدها بازي نمي‌كنند. شخصي گفته بود: از تو پولي مي‌خواهم بده. گفته بود: نمي‌دهم. گفت: وعده به قيامت! گفت: حالا كه وعده به قيامت است، صد هزار تومان ديگر هم بده.
شاخصه دوم اينكه آدم‌هاي خواب فقط دنيا را جدي مي‌گيرند. آدم‌هاي بيدار دنيا و آخرت را با هم جدي مي‌گيرند. آدم‌هاي خواب فقط شفاعت از اهلبيت مي‌خواهند. از خدا حمايت مي‌خواهند. آدم‌هاي بيدار هم هدايت و هم شفاعت مي‌خواهند.
شاخصه چهارم اين است كه آدم‌هاي خواب در دنيا توبه نمي‌كنند، براي بعد مي‌گذارند. اينجا توبه و طهارت را كه ارزان است نمي‌خرند. شب قدر دلي بشكند، تصميم به جبران، يك شكستن جدي اتفاق بيفتد پاك شديم. ولي قيامت بيدار شويم گران مي‌شويم.
اميدواريم همه بيدار شوند و ما هم بيدار شويم. امشب براي برزخي‌ها خيلي دعا كنيم. آنها دستشان از اين دنيا كوتاه است. امب از امام زمان بخواهيم ما را بيدار كند. حتماً براي رفع گرفتاري همه مؤمنين و مؤمنات و مسلمين و مسلمات، شفاي مريض‌ها و رفع گرفتاري‌ها و فرج امام زمان و طول عمر رهبرمان دعا كنيم. وقتي بيدار هستيم دعاهاي ما بزرگ است. اگر خواب باشيم دعاهاي ما كوچك است.
آقاي شريعتي: بهترين‌ها را براي شما آرزو مي‌كنم. والحمدلله رب العالمين، و صل الله علي محمدٍ و آله الطاهرين.