-برنامه سمت خدا

حجت الاسلام والمسلمين ماندگاري

- پرسش و پاسخ

90-10-06
باز باراني شدم انگار مي آيد کسي اين تو و نبض من بشمار مي آيد کسي، ذهن آبادي هنوز از قصه و رويا پُر است باز هم دست دعا بردار مي آيد کسي، گر چه اين دلواپسي ها ساده و تکراري اند شک ندارم بعد از اين تکرار مي آيد کسي، اي نگاهت سبز نامت سبز خسته نيستي؟ دستهايت را به من بسپار مي آيد کسي، يک نفر از پشت در آهسته پچ پچ کرد و گفت : باز باراني شدم انگار مي آيد کسي.
سوال – کساني که روزي خوار پدرخانواده هستند و پدر به حلال و حرام اهميت نمي دهد چه وظيفه اي دارند؟
پاسخ – هنگام نزول باران دعا مستحاب مي شود : خدايا به قطره قطره رحمت خودت اين رحمت را بر همه ي بلاد اسلامي عنايت بفرما، خدايا همه ي رفتگان در حادثه زلزله و حوادث طبيعي را غريق رحمت خودت بفرما، خدايا به همه ي ما توفيق بستر سازي ظهور آقا را عنايت بفرما، خدايا به آبروي محمد و آل محمد در هر خانه اي که بيمار هست شفاي عاجل و کامل عنايت بفرما.
روايت داريم که همه ي انسانها بر فطرت پاک خودشان بدنيا مي آيند. همان فطرتي که خدا وعده داده است فطرت الله التي فطر الناس عليهم، همان فطرتي که قرار گذاشته بنده ي خدا باشد. فطرت ما مي خواهد در مسير بندگي حرکت بکند ولي نوع نگاه ما به زندگي نمي گذارد که اين اتفاق بيفتد. پدرها و مادرها، خدا فرزنداني با فطرت هاي پاک به شما داده است. اگر ما آنها را در خورد و خوراک حرام يا شبه ناک بيندازيم، خوبخود ظرفيت اين سرمايه براي تربيت درست کم مي شود. بالاترين امکان براي بنده شدن من سرمايه هاي من است. اگر پدر لقمه ي شبه ناک و مادر شير شبهه ناک به بچه اش بدهد، اين سرمايه را سوزانده اند. حالا ممکن است که بچه ها بگويند ما چه گناهي کرده ايم ؟ اگر سرمايه ي شما بچه ها صد تومان بود و پدر و مادر شما پنج تومان آنرا سوزاندند، خدا به اندازه ي پنجاه تومان بقيه اش از شما تکليف مي خواهد. شما تکليف صد توماني نداريد. ولي در روز قيامت اين بچه مي تواند از پدر و مادرش شکايت کند. در آخر سوره ي احزاب داريم که فرزندان مي گويند: خدايا عذاب پدر و مادر ما را زياد کن. اگر شما پدر و مادرها به بهانه ي بچه هايتان دنبال روزي شبهه ناک مي رويد و مي خواهيد توقعاتي بچه هايتان را برآورده کنيد، سرمايه بچه هايتان را سوزانده ايد. همچنان که ما مراقب بهداشت بچه مان هستيم که جسم او سالم باشد و مراقب تحصيل او هستيم که عقلش سالم باشد، مراقب حرام و حال او هم باشم که روح سالم داشته باشد. اگر عقل سالم باشد ولي روح سالم نباشد اين عقل دنيايي مي شود. اين عقل معاش مي شود نه عقل معاد. شما که اين قدر دلسوز بچه هايتان هستيد، بدانيد که يک لقمه ي حلال روح بچه شما را عفوني مي کند. پدري به همسرش گفت که شنيده ام پسر سر بچه اي را شکسته است، من که خيلي مواظب بودم که هنگام بارداري و شيرخوارگي لقمه ي حلال بياورم. مادر گفت : من هم خيلي مواظب بودم ولي زماني که باردار بودم يک سيب از شاخه ي درختي آويزان بود، خواستم سيب را بکنم ولي ديدم مال حرام است ولي باز از آن دل نکندم و سنجاق روسري ام را درون سيب کردم و در دهانم گذاشتم. يعني اين قدر موثر است. حالا يک قطره آب سيب اين قدر موثر است که اين بچه سر بچه ي ديگر را مي شکند، حالا کسي که ميلياردي پول حرام مي خورد، ببينيد چطور بچه هايشان را مي سوزانند ؟ اين عالم يک ظاهر و يک باطني دارد. کساني در اين عالم خوب مي توانند سرمايه بردارند که به باطن نگاه مي کنند. مال هم يک ظاهر و يک باطني دارد. ظاهر مال در اين عالم، پولي است براي داد و ستد. هر کس پول بيشتري داشته باشد وضعش بهتر است. آنکه دردت را کند آخر علاج، اسکناس است اسکناس است اسکناس. چون مردم نمي دانند که اين هم باطني دارد کم رعايت مي کنند. و چون کم رعايت مي کنند فقط ظاهر مال به درد آنها مي خورد. معلوم نيست که هر کس که دنبال پول حرام بده است زندگي اش درست باشد. اين را مي توانيد در صفحه ي حوادث روزنامه ها پيدا کنيد. پس معلوم نيست کسي که بدنبال مال حرام بوده، موفق هم بوده است. خيلي از کساني که بدنبال مال حلال بوده اند از آنهايي که دنبال مال حرام بوده اند موفق تر هستند. و اين هم درست نيست که هر کس که حلال و حرام را رعايت بکند و مومن باشد فقير است. اين درست نيست که هرکس که بخواهد ازدواج کند بايد بي حيا راه برود. يا کسي که بي حيا راه مي رود زود ازدواج مي کند. خيلي زا کساني که بي حيا راه مي روند مشکل ازدواج شان حل نشده است و خيلي از کساني که با بي حيايي ازدواج کرده اند به طلاق انجاميده است. معلوم نيست که هر کس که با حيا باشد ازدواج او به تاخير مي افتد. اينها قاعده ي کلي نيست. ولي اغلب کساني که دنبال پول رفتند خودبخود در وادي رعايت نيفتادند. وقتي در وادي رعايت نيفتادند اين جمله ي امام صادق (ع) را عمل نکردند. امام فرمود : يک حلال آشکار داريم. (کسي که کار مي کند و زحمت مي کشد و پولي درمي آورد يا کسي که طبق قرار داد کار مي کند و پول مي گيرد) و يک حرام آشکار داريم. ربا، گرانفروشي، کار نکرده و پول گرفتن، مشروب فروشي و قماربازي حرام آشکار است. بعضي مسائل شبه ناک هستند. مثلا کسي مي خواهد از مدرک فوق ليسانس شما براي ايجاد موسسه اي استفاده کند ولي به خود شما کاري ندارد و در آخر پولي هم به شما مي دهد. اين قطعا شبه ناک است و بايد احتياط کرد. مسئله ي دنيا مسئله ي مردار است.

لقمه ي شبهه ناک را نبايد با ولع خورد. انسان در بيابان مردار را با ولع نمي خورد بلکه کمي از آن را مي خورد که از مرگ نجات پيدا کند. اگر انسان بخواهد سراغ مال دنيا برود،به سراغ مال شبه ناک هم مي رود. اگر انسان اهل قناعت باشد و اکتفا به حد ضرورت باشد به حلال آشکار سير مي شود و خدا را هم شکر مي کند. پس مال دنيا يک ظاهر و يک باطن دارد. ظاهر آن شايد بتواند گره دنياي ما را باز کند ضمن اينکه مال شبه ناک برکت هم ندارد ولي اين مال در قيامت وزر و وبال ما مي شود و سرمايه معنوي ما نخواهد بود. به تعبير دنيا اسکناس آخرت تقوا است. تقوا يعني رعايت حلال و حرام در هر پديده اي. هر کس که مي خواهد اين مال دنيايي اش در آخرت براي او سرمايه بشود بايد حلال و حرام آنرا رعايت کند. مال حلال براي شما تقوا مي شود. عده اي که به مال هاي قارون غبطه مي خوردند وقتي بدبختي و هلاکت او را ديدند گفتند که خوب شد ما اين قدر مال نداشتيم.

فرمول بندگي به زندگي يعني هر مالي را تبديل به تقوا بکنيم. وقتي شما تلويزيون نگاه مي کنيد بايد حدود شرعي را رعايت بکنيد و اين تقوا مي شود. نگاه ما نبايد فقط دنيايي باشد. حيف است که شما با مال شبه ناک فرزندتان را بزرگ کنيد و مدرک تحصيلي او فقط به درد دنيا بخورد. دکتر و مهندس بشود با هر قيمتي. اگر او رعايت حالال و حرام را هم کرد، به درد آخرت هم مي خورد. اي مسئولين، کارخانه، کساني که شريان مالي دست شما اسيت، بانک هاي موسسات مالي و اعتباري اگر شما مردم را به جريان حرام انداختيد، شما داريد فطرت آنها را مي سوزانيد. پولهايي که از راه رشوه خواري، نزول خواري، حق حساب داد و چاپلوسي بدست مي آيد قطعا شبه ناک است. به فردي گفتند که دو تا دوتا چند تا مي شود ؟ فرد گفت : اين بستگي به نظر شما دارد. اين خيلي بد است که اگر من فقط هواي مدير را داشته باشم نانم در روغن است. مسئولين مملکت و شريان هاي اقتصادي مردم را به حرام وادار نکنند. دعايي که در عصر غيبت تاکيد شده است که بخوانيد اين است : اللهم الرزقنا توفيق طاعة ( توفيق يک قرارداد طرفيني بين من و خداست. خدا بستر مي سازد و من بايد از اين بستر استفاده کنم و خدا از من حمايت مي کند. ما بايد از شبه پرهيز کنيم )، و تطهر بطوننا من حرام و شبه. اگر وجود ما حلال خور شد، سه تا فايده دارد. هر کس حلال خور شد حرف حق در او اثر مي کند. يعني آنچه که ما در حرف مي شنويم در عمل ظاهر مي کنيم. استفاده کردن با شنيدن فرق دارد. وقتي حرف حق اثر نکرد انسان يار حق هم نمي شود. شايد با حق هم مبارزه بکند. اگر مي گوييم: آقا بيا و براي فرج صلوات مي فرستيم بايد بستر را براي آمدن آقا فراهم کنيم. اين آداب انتظار است. پس اگر من مال حلال بخورم، هم حرف حق در من اثر دارد و هم من يار حق مي شوم و مخالف هم نمي شوم.
سوال – سوره ص آيات 62 تا 83 را توضيح بفرماييد.
پاسخ – بالاترين خدمت معنوي ما به امام رضا (ع) اين است که کاري بکنيم که راههاي رزق حرام بسته بشود. وقتي راه دره ها ودست اندازها بسته بشود همه ي مردم به مقصد مي رسند ولي اگر دره ها بي حفاظ باشند ممکن است تعدادي از ماشين ها به دره بيفتند. شيطان وقتي از خدا فرصت خواست، خدا به او گفت تا وقت معلوم به تو فرصت مي دهم که گفته اند اين وقت معلوم تا فرصت امام زمان (عج) است. شيطان گفت که به عزتت، من مردم را اغوا مي کنم مگر مخلصين را. هر کس به ظاهر دنيا نگاه کند گول شيطان را مي خورد. آيه 22 سوره ي ابراهيم مي فرمايد: شيطان مي گويد همه ي وعده هاي من دروغ بود. شيطان کاري مي کند تو ظاهر را ببيني و باطن را نبيني و بعد تو وعده هاي ظاهري شيطان را قبول مي کني. مخلصين کساني هستند که هيچ وقت آخرت را فراموش نمي کند. در بدست آوردن پول و درخرج کردن پول بايد به ياد آخرت باشم. در حلال حساب است و حرام عقاب است. به خانواده ها و مردم مي گوييم که شما خواسته هايتان را کمتر کنيد و قناعت کنيد تا آنها وادار به حرام نشوند. يکي از کارهايي که شيطان مي کند اين است که ما را در دنيا زياده طلب مي کند. اگر ما باور داريم که زباله متعفن است و آتش سوزاننده است، بدانيم که لقمه ي حرام از آتش سوزاننده تر است و از آشغال متعفن تر است. اگر مدير يا پدري مي خواهد لقمه ي حرامي براي ما بياورد ما بگوييم که آنرا نمي خواهيم.
سوال – فرمول توبه از حرام را توضيح بفرماييد.
ممکن است که عده اي بگويند تابحال لقمه هايي که ما مي خورديم حرام يا شبه ناک بوده است حالا چکار کنيم ؟ خدا باب توبه را گذاشته است. توبه عبارت است از تصميم، تغيير و تدارک. من تصميم بگيرم که ديگر در اين مسير خلاف نروم. اگر دل من هنوز ولع به گناه دارد و هنوز آرزوهايم را کوتاه نکرده ام نمي توانم تصميم به گناه بگيرم. پس با دل تصميم بگيرم ولع خودم را به گناه کم بکنم. تصميم بگيرم سراغ لقمه هاي شبه ناک نروم. مي پرسند وام بانکي چطوراست؟ من مي گويم: اگر به قرارداد شرعي وام هاي بانکي جمهوري اسلامي عمل بشود آن وام ها درست است. متاسفانه خيلي ها به قراردادهاي شرعي آن عمل نمي کنند. يعني بصورت صوري است و اين لقمه شبه ناک مي شود.

ممکن است کسي بگويد که من مجبور هستم براي خريد خانه اين وام را بگيرم ولي آيا شما براي تغيير دکوراسيون هم مجبور هستيد که وام بگيريد؟ پس شما براي تغيير دکوراسيون و عوض کردن قالي ها وام نگيريد. ممکن است که من مجبور باشم براي گرفتن يک سرپناه وام بگيرم و به قرارداد آن عمل کنم اين اشکالي ندارد. خدايا به ما حلاوت رزق حلال را به ما بچشان. خدا نکند که شامه ي ما با حرام پرشده باشد که رزق حلال ما را گيج کند. بعضي ها آنقدر لقمه ي حرام مي خورند که ديگر لقمه ي حلال به آنها مزه نمي دهد. پس تصميم بگيرمي قناعت کنيم و تقاضاها وحرص هاي خودمان را کم کنيم تا رزق حلال بيايد. آيت الله مظاهري فرمودند که خدا گفته من خرج ازدواج را مي دهم نه برج آنرا. خدا رزق براي خرج مي دهد نه براي اسراف و تجملات. تغيير يعني که من بررسي و محاسبه بکنم و هر جا اشتباه داشته ام آنرا تغيير بدهم. جواني در اعتکاف مي گفت که گناه باز به سراغ من مي آيد زيرا من فروشنده ي لباس زنانه هستم. به او گفتم که شغل خودت را عوض کنم. تا تغييرنباشد توبه فايده اي ندارد.

تدارک يعني اگر لقمه ي حرامي در زندگي من آمده است، اگر آنها را مي شناسم حق شان را بدهم ولي اگر نمي شناسم و احتمال فتنه مي دهم بجاي آنها صدقه بدهم تا زندگي مان درست بشود اگر پول نداريم مي توانيم استغفار بکنيم. اين قدر در مسير حلال خدمت و تلاش بکنم تا گوشتي که از حرام روييده کمي آب بشود و به جاي آن حلال بيايد. اين کار شدني است. اگر شما کار را شروع کنيد راهها خودش جلوي شما باز مي شود. روايت داريم که اگر شما يک قدم براي خدا برداريد خدا ده قدم براي شما برمي دارد. يازده امام قبلي ما با مردم حرف زدند ولي کسي يار آنها نشد و آنها را کشتند زيرا مزاحم آنها بودند زيرا آنها فقط ظاهر را مي ديدند. پس ما بايد دغدغه داشته باشيم که زندگي مان حلال بشود و جايي که شبهه ناک بوده است آنرا پاک کنيم. انشاء الله خدا مسير را در راه ما قرار مي دهد. خرج کردن براي رفاه خانواده خوب است ولي تجملات خوب نيست.
هر کس دغدغه ي حلال خوري داشته باشد با خودش قرار مشارطه مي گذارد. ( مشارطه يعني شرط گذاشتن ) خدايا ما را در مشارطه قرار بده. وقتي کسي قرار مشارطه گذاشت مراقبه مي کند يعني در حين عمل، رعايت حلال و حرام را مي کند. خدايا به ما توفيق مراقبت از حلال و حرام را عنايت بفرما. بعد فرد محاسبه مي کند. اگر در اين راه اشکالي داشت توبه مي کند. خدايا به ما قرار مشارطه ي قبل از عمل، مراقبه ي حين عمل و محاسبه ي بعد از عمل را عنايت بفرما تا هم بتوانيم يار امام زمان (عج) باشيم و هم در آخرت مال هايمان وزر و بال ما نباشد.