برنامه سمت خدا
-حجت الاسلام والمسلمين عالي
-شاهدان روز قيامت
91-04-18
سوال – در مورد شهود و گواهان روز قيام توضيحاتي بفرماييد.
پاسخ – شهود و گواهان روز قيامت متعدد هستند. تعدد اين شهود جنبه ي تربيتي دارد ازاين جهت که باعث مي شود ما بيشتر مراقب باشيم. وقتي ما مي بينيم که چشم هاي بيشتري ما را نگاه مي کند و مراقب ما است دقت مان روي اعمال مان بيشتر است و اگر ما بدانيم چشمهاي نگران، چشمهاي مهرباني هستند که نگاه آنها نگاه رحمت و لطف است، احساس امنيت و اميدي هم مي کنيم. اصلي ترين شاهد وجود مقدس خداوند متعال بود. او ناظر بر اعمال ما است و بر تمام اعمالي که بر شهود مخفي است آگاه است و خبر دارد و مراقب است. در دعاي کميل داريم: خدايا همه ي گناهاني را که من انجام داده ام و کرام الکاتبين آنها را ثبت کره اند ببخش، کرام الکاتبيني که شهود بر من هستند علاوه بر اعضا و جوارج، خدايا تو بالاي سرهمه ي شهود، شاهد و مراقب من هستي، تو شاهد اعمالي هستي که بر شهود ديگر مخفي است. اسرار و زوايايي است که بر شاهدان ديگر پنهان است. مرحوم محمد مهدي نراقي در جامعه السعادات روايتي از پيامبر دارد: خدايا حساب امت من را طوري برس که هيچ کس اعمال آنها را نبيند، فقط من و تو آنها را ببينيم. خدا مي فرمايد: اي پيامبر اگر تو مهربان هستي من خالق مهرباني هستم و از تو مهربان تر هستم و اعمال آنها را به تو هم نشان نمي دهم وخودم آنها را محاسبه مي کنم. شاهد بعدي انبياء هستند که در راس آنها پيامبر اسلام است، شاهدان بعدي ائمه هستند، شاهدان بعدي ملائکه هستند که همان کرام الکاتبين هستند. اينها فرشتگاني هستند اعمال ما را ثبت مي کند و مراقب ما هستند و براي ما امداد دعا هم دارند. مرحوم تبريزي در کتاب اسرارالصلاة و المراقبات دارد: کرام الکاتبين در سحر مومن را براي نماز شب صدا مي کنند اگر آنها بلند بشوند، آنها نورانيت و صفا پيدا مي کنند والا کسل مي شوند. بعضي صداي فرشتگان را مي شوند که آنها را صدا مي زنند. اگر شما صداي آنها را نشنيدي باز به آنها سلامي بکنيد. ايشان با فرشتگان مراوده داشتند. انسان بايد طوري باشد که اگر پايش لغزيد اين فرشتگان براي او دعا کنند و او را نگه دارند. شاهد بعدي زمين و مکان ها هستند. زمين شعور دارد و اعمال ما را ثبت مي کند و در روز قيامت خبرهايي که در دلش نگه داشته است را بيرون مي ريزد. مستحب است که انسان حجرالاسود را ببوسد يا دست بکشد و اگر شلوغ است از دور براي آن دست تکان بدهد. در روز قيامت اين سنگ شهادت مي دهد. پيامبر فرمود: دست و صورت تان را به حجرالاسود بکشيد، اين به منزله ي دست خدا در روي زمين است که با انسانها بيعت مي کند و دست مي دهد مثل کسي که به خدا پناه برده است. و در روز قيامت شهادت مي کند که اين فرد تجديد بيعت کرد. گفته شده است که نمازهاي مستحب را در مکان هاي مختلف بخوانيد. مرحوم قاضي فرموده است که اگر حال نماز خواندن نداريد محل هاي عبادت تان را عوض کنيد.
سوال – شاهدان روز قيامت عليه ما يا به نفع ما شهادت مي دهند؟
پاسخ – شاهدان هم مي توانند به نفع ما و هم بر عليه ما شهادت بدهند، اين بستگي به اعمال ما دارد که اگر انسان کار بد انجام بدهد آنها گواهي مي دهند و اين براي يک انسان تبهکار خجالت آور است و اگر انسان کار خوب انجام بدهد آنها گواهي مي دهند و اين گواهي، براي مومن لذتي دارد. تعدد شهود براي فردي که دچار عذاب و گناه است باعث رسوايي است و نمي تواند اعمال خودش را کتمان کند.
سوال – در مورد شاهدان ديگر قيامت توضيحاتي بفرماييد.
پاسخ - زمان هم در روز قيامت جزو گواهان است. نيمه شعبان و شب جمعه و تمام ايام براي خودش شخصيتي دارد. امام صادق (ع) مي فرمايد: هيچ روزي بر انسان نمي گذرد مگراينکه آنروز براي انسانها ندايي دارد: اي انسانها، من يک روز نويي هستم و شاهد هستم، از من استفاده کن و اعمال خير انجام بده. حتي شب جديد هم اين ندا را دارد. حتي زمين علاوه بر زمان شعور و خطاب دارد. پس هر روز و هر شب يک شخصيت و هويت جداگانه اي دارد. مثل انسانها که هر کدام با هم فرق مي کنند. در هر روز که شما اعمالي انجام بدهيد، اين روز بسته و مهر مي شود. ما بايد قدر هر روز را بدانيم. نه تنها هر روز براي خودش شخصيت جداگانه اي دارد و شاهد است بلکه هر ساعت هم براي خودش شخصيت جداگانه اي دارد. پس تعداد شاهدان زمين هم خيلي زياد است. شهود بعدي اعضا و جوارح است. در سوره ياسين آيه 65 داريم: امروز که روز قيامت است بر دهان شان مهر مي زنيم و دست و پاهاي آنها شهادت مي دهند. اين آيه مربوط به مشرکين است که در دنيا انسانهاي دروغگويي بودند و دروغ ملکه ي آنها شده است و در روز قيامت وقتي آنها مي خواهند حرف بزنند، باز هم دروغ مي گويند. حتي آنها وقتي اعمال شان را مي بينند باز قبول نمي کنند و وقتي ملائکه شهادت مي دهند آنها مي گويند که ملائک بنفع خدا شهادت مي دهند و ما قبول نداريم. در اينجا خدا به دهان آنها مهر مي زند و دست و پاي آنها شهادت مي دهند. شهادت دادن دست به اين صورت است که عمل را نشان مي دهد و در واقع آن عمل بازسازي مي شود. در اينجا ديگر جاي انکار نيست. مرحوم کوهستاني مي فرمود: من طوري زندگي کرده ام که در روز قيامت اعضا و جوارج عليه من شهادت ندهند. امام باقر(ع) در کتاب اصول کافي مي فرمايد: جوارح عليه مومن شهادت نمي دهد، بر کسي شهادت مي دهد که عذاب بر او حتمي است، مومني که اعمالش را بدست راستش مي دهند با خوشحالي مي رود. اعضا و جوارح به نفع مومن شهادت مي دهند. در کشف الاسرار داريم: مژه و چشم شهادت مي دهند که اين مومن چقدر گريه کرده است، خدا اين مومن را مي آمرزد و مي فرمايد که اين آمرزيده بواسطه ي تار مو است. پس اعضا و جوارح بنفع مومن شهادت مي دهند. شاهد بعدي وجدان انسان است، وجداني که بيدار شده است شهادت مي دهد. اين وجدان ها دروغ نمي گويند. شاهد بعدي تجسم خود اعمال است. يعني اعمال خوب ما به شکل ملکوتي درمي آيد و تجسم پيدا مي کنند. شاهد بعدي قرآن است. قرآن شهادت مي دهد که خدايا فلاني با من بود يا اينکه فلاني من را ترک کرد. در واقع اين همان شکايت قرآن است. علامه مجلسي در جلد هفت اين روايت را آورده است: رفتارهايي که افراد با قرآن کرده اند، در قيامت شهادت داده مي شود. بشرطي اعضا و جوارح ما در قيامت عليه ما شهادت نمي دهند که ما مومن باشيم و ايمان خودمان را با خودمان به قيامت ببريم.
اگر ما توبه بکنيم تمام اعمال بد ما بر همه ي شاهدان پوشانده مي شود. و در توبه ي واقعي بدي ها به خوبي تبديل مي شود.
سوال – صفحه ي 17 قرآن را توضيح بفرماييد.
پاسخ – در آيه 110 سوره بقره، خدا مي فرمايد: نماز بخوانيد و زکات بدهيد، خيراتي که براي خودتان مي فرستيد پيش خدا مي ماند و گم نمي شود.
پس ما خيراتي که آن طرف مي فرستيم براي خودمان مي ماند. و چيزهايي که در اين دنيا مي ماند براي وارث است. پيامبر گوسفندي را ذبح کردند و آن را خيرات کردند. يکي از زنان پيامبر گفت که شما همه ي گوسفند را داديد و چيزي نماند. پيامبر فرمود: همه ي اينها ماند يعني چيزهايي که براي خدا داده ايم مي ماند. پس چيزهايي که انسان براي خودش در دنيا پس انداز مي کند براي خودش نيست و اين براي ديگران است. چيزهايي که ما براي آن طرف مي فرستيم، باقي است.
سوال – در مورد ميزان روز قيامت توضيحاتي بفرماييد.
پاسخ – وقتي در دادگاه مي خواهند اعمال ما را بررسي کند بايد ملاک و ميزاني باشد. مثلا وقتي شما مي خواهيد ببيند که خطي زيبا است يا خير آنرا با کامل ترين و زيباترين خط مي سنجيد. وقتي شما مي خواهيد ببينيد که ديواري صاف است آنرا با شاقول ارزيابي مي کنيد. ميزان اعمال ما در قيامت حق و عدل است. يعني اعمال ما را با حق مي سنجند که آيا عمل ما حق بوده است يا باطل. در آيه ي ديگر داريم که عمل ما را با عدالت مي سنجند. در آيه 8 سوره ي اعراف داريم: ميزان در آن روز حق است و اعمال ما را با حق مي سنجند و آيه 47 سوره انبيا داريم: ميزان هاي عدل را مي گسترانيم و اعمال را با آن مي سنجيم و به هيچ کس ظلم نمي شود. امام صادق (ع) مي فرمايد: پيامبر و جانشينان مصداق حق و عدل هستند که در راس آنها چهارده معصوم است. آنها مصداق کامل عدالت و حقانيت هستند. نماز ما را با نماز آنها مي سنجند. پس آنها موازين هستند. در اين صورت اعمال ما خيلي با اعمال ائمه فاصله دارد و اين نگران کننده است. اگر کسي مي خواهد به ميزان حق نزديک باشد بايد دو کار انجام بدهد و اينها ميانبُرهستند:خوش اخلاقي و صلوات بر محمد و آل محمد. پيامبر فرمود: چيزي مثل خوش اخلاقي ترازوي عمل را سنگين نمي کند. انسان خوش اخلاق در دنيا اعتبار دارد و انسان بد اخلاق پوک است و ظاهري دارد و درون مايه ندارد. مرحوم ميرزا جواد آقاي تهراني مجسمه ي اخلاق بودند. ايشان وقتي فردي پيش او مي آمد تمام قد بلند مي شد و اگر فردي به ايشان مي گفت که مرا موعظه کنيد، ايشان مي فرموند که اول شما مرا موعظه کنيد. روزي فردي به زور دست ايشان را بوسيد. ايشان از اتاق بيرون رفتند و در بازگشت فرمودند که شما اهل علم هستيد که دست مرا بوسيديد، من هم کفش شما را بوسيدم. روزي ايشان وقتي داشت با شاگردش بحث مي کرد صدايش بالا رفت و اين شاگرد از سادات بود. بعد از درس ايشان مي خواستند دست او را ببوسند. روزي ايشان دير به منزل آمده بود و تا صبح پشت در نشسته بود زيرا مي فرمود که اگر من زنگ بزنم حق بچه ها ضايع مي شود. يکي از شاگردانش که سادات بود مي گفت که من دو ساعت ايشان را سرپا نگه داشتم تا از ايشان سوال کنم. من بخاطر اين معطلي از ايشان معذرت خواهي کردم. ايشان فرمودند که در روز قيامت وقتي من را به طرف جهنم مي برند به مادرت زهرا بگو که شفاعت من را بکند. امام صادق (ع) مي فرمايد: در نامه ي عمل چيزي سنگين تر از صلوات نيست. وقتي عمل انسان را وزن مي کنند وعمل انسان سبک است، در اينجا صلوات ها به کمک انسان مي آيد و ميزان را سنگين مي کند.
صلوات نزديک شدن به سمت اهل بيت است و کم کردن فاصله با اهل بيت است. ظاهر صلوات همان ذکر است و باطن آن انجام دادن خواسته ي ائمه است. صلوات ظاهري و باطني هر دو انسان را به ائمه نزديک مي کند.
از خداوند مي خواهيم که ما در هيچ کدام از مواقف قيامت توقف نداشته باشيم و شفاي همه بيماران و گم شدگان را از خداوند خواستاريم.
A