92/7/23
کيست تا کشتي جان را ببرد سوي نجات دست ما را برساند به دعاي عرفات ،موسي من تو به دنبال کدامين خضري گوشه ي چشم تو ابري است پر از آب حيات ،خوش به حال شهدايي که نمردند هنوز که دلي دارند بشکسته تر از پير هرات، يا حسين بن علي عشق دعاي عرفه است عشق آن عشق که بيرون بَرَدَم از ظلمات، تو کدامين غزلي عطر کدامين ازلي از تو گفتن نتوانند چرا اين کلمات، جبل الرحمة همين جاست همين جا که تويي پاي اين سفره که نور است و سلام و صلوات.
سوال- امام حسين (ع) در روز عرفه از خدا چه چيزي مي خواستند؟
پاسخ – کلمه ي عرفه از معرفت مي آيد. زميني در بيرون از شهر مکه است که عرفات نام دارد. در روز نهم ذيحجه يعني شب عيد قربان، حاجيان بايد از صبح تا غروب در سرزمين عرفه باشند. روايت داريم که اگر کسي از صبح تا غروب در عرفات باشد و شک کند که خدا او را بخشيده يا خير، اين شک کردن هم گناه است. يعني بايد يقين کند که خدا او را بخشيده است. اگر کسي ماه رمضان بخشيده نشود راهي ديگر ندارد جز در عرفات. عرفات آخرين ايستگاه بخشش است. معرفت حرف اصلي را مي زند. داريم که امام را با معرفت زيارت کنيد .يعني بايد امام را بشناسيم. در سال بهترين روز دعا کردن روز عرفه است. همان طور که بهترين شب، شب قدر است. امام ديد که فقيري از مردم سوال مي کند،امام فرمود که امروز روز عرفه است و تو از مردم سوال مي کني؟ برو دعا کن. دعا کردن عربي بهتر است ولي اگر کسي نمي تواند دعاي عربي کند، فارسي دعا کند. دعاي عرفه دعاي طولاني است. امام باقر(ع) ظهر زير آسمان آمد، دستهايش را بالا برد و تا غروب دستش بالا بود يعني خواندن دعا از ظهر تا غروب طول کشيد. اين دعا مثل گنج است و همه بايد کيسه هايشان را پُر کنند. دعاي عرفه اوج هاي زيادي دارد. در قرآن داريم :اينجا بود که دعاي زکريا مستجاب شد. پس زمان و مکان در دعا کردن تاثيردارد. در سحر، ساعت آخر روز جمعه، بعد از خطبه هاي نماز جمعه و قبل از شروع نماز جمعه دعا مستجاب مي شود. آه مظلوم ،دعاي پدر و مادر در حق اولاد و دعاي اولاد در حق پدر و مادر مستجاب است.
روز عرفه را عيد مي گيرند و عرفه جزو اعياد است. شب عيد قربان در عرفه ،همه حاجي ها با لباس احرام اشک مي ريزند و غروب همه بايد از اين بيابان به بيابان ديگر(مشعر) بروند. آنجا اردوي شبانه است و وقتي آفتاب زد به منا مي روند سرزميني که در کنار مکه است. در آنجا بايد گوسفند بکشند. مستحب است که حاجي خودش گوسفند بکشد يا دستش را روي دست قصاب بگذارد. چينش اين کار خيلي قشنگ است. در قرآن داريم که به خلقت آسمان نگاه کنيد و به خلقت شتر هم نگاه کنيد. خدا مي فرمايد که در کهکشان ها ميزان هايي است پس شما هم در هنگام وزن کردن مواظب ترازو باشيد. عالم داراي مهندسي خاصي است. دعاها ريتم هاي خاص و موزون دارد.
سوال- ارتباط امام حسين(ع) با عرفه در چيست؟
پاسخ – امام حسين(ع) با عرفه گره خورده است. روز قبل از عرفه امام حسين(ع) از مکه خارج شد زيرا اگر در آنجا مي ماند يزيد خون او را در مکه مي ريخت و امام بخاطر حفظ احترام خانه ي کعبه از مکه خارج شد. همه ي حاجيان در شب عرفه به سوي مکه مي آيند ولي امام بايد از مکه برود يعني از زادگاه پدرش برود. امام حسين(ع) در عرفه خيلي اشک ريخت مثل فقيري که نان مي خواست. اشک تمام صورت امام را گرفته بود. در اين روز دعا اولويت دارد و داريم که اگر مي ترسيد که ضعف روزه شما را بگيرد، روزه نگيريد و دعا بخوانيد. در جمهوري اسلامي همه به روز عرفه نگاه خاصي دارند و همه دعا مي خوانند. در اين روز بايد به محرومين دعا کنيد. بعد به خودتان دعا کنيد. حضرت زهرا(س) از سر شب تا صبح به ديگران دعا مي کرد. خيلي از مردم در خطر هستند، به آنها دعا کنيد. در دعاها ديگران را شريک کنيم. در نماز داريم که خدا حمد همه ي ستايش کنندگان را مي شنود.
فراز اول دعاي عرفه ،تشکر از خداست. از حکمت، مقدرات، رأفت و کتاب آسماني خدا تشکر مي کند. روايت داريم :اگر مي خواهيد دعاي تان مستحباب بشود، تشکر کنيد. آيا شما تابحال بخاطر غلطيدن در خواب تشکر کرده ايد؟ اگر خدا اين نعمت را از بشر بگيرد همه ي انسانها صبح که از خواب بيدار مي شوند فلج هستند. اگر گوش ما مثل پيشاني صاف بود وچين و چروک نداشت، ما نمي توانستيم تشخيص بدهيم که صدا از کدام طرف است. آيا شما بخاطر نعمت چين و چروک هاي گوش تشکر کرده ايد؟ آيا شما از خدا تشکر کرده ايد بخاطر اينکه در لب تان استخوان وجود ندارد يا چشمهاي تان در گودي است ؟آيا بخاطر سايبان بودند ابرو تشکر کرده ايد؟ ما بايد به خاطر چيزهايي که نمي فهميم الحمدالله بگوييم.
خوب است که تعبيرها ما الهي باشد مثلا وقتي هواپيما مي خواهد بنشيند بگوييم :انشاءالله تا لحظات ديگر هواپيما به زمين مي نشيند. در هنگام خوردن نگويد :بفرماييد، بگوييد :بسم الله . در هنگام نشستن رو به قبله بنشينيد و هنگام شستن صورت قصد وضو کنيد تا براي شما عبادت بحساب بيايد.
فراز دوم دعاي عرفه، اقرار به ربوبيت خداست. به تعبيري امام حسين(ع) فرمود که ما را از خاک آفريدي و ما را در تاريکي رحم نقاشي کردي( به فرموده ي قرآن)و وقتي به دنيا آمديم هيچ چيزي نمي دانستيم. اين انسان وقتي چند سالي درس مي خواند مي گويد که فلسفه ي نماز چيست ؟ اگر خدا بخواهد شما نام خودتان را هم فراموش خواهيد کرد.
پس در فراز دوم از تکامل خودش مي گويد که از تک سلولي بوجود آمد. دعا براي اين است که انسان گردن کلفت نشود. و خشوع کند. کساني که نماز نمي خوانند خشوع ندارند. خشوع يعني نرم. شمردن نعمت ها، انسان را نرم مي کند.A اگر پدر نعمت هاي خودش را به فرزند بگويد ،فرزند نرم مي شود. دعا انسان را نرم مي کند. اول عظمت خدا و بعد ضعف خودمان را مي گوييم.
در فراز سوم امام حسين (ع)به شکر، ذکر، عبادت ،اطاعت ،ايمان و رضا اشاره مي کند. در ضمن نعمت ها روي نعمت هاست يعني قدرت داشتن علم هم دادي و بعد از علم ،قدرت هم دادي يعني خدا چيزي را از ما نمي گيرد و بعد نعمت ديگر را بدهد. امام مي فرمايد که نعمت ها روي نعمت به من دادي. قرآن مي فرمايد:حتي شما نمي توانيد يک نعمت را هم بشماريد. نان يک نعمت است و (به گفته دکتري)268 گروه روي آن کار کرده اند تا نان بدست آمده است. ما مي گوييم کشاورز گندم توليد کرد و نانوا هم نان پخت. و به مراحل آن توجهي نداريم.
افرادي که فقط گِله مي کنند، آيا مي توانند نعمت هايي که خدا به آنها داده بشمارند؟ خدا نعمت هايي به شما داده که به کس ديگري نداده است. اگر پلک ما مي خواست با تصميم ما باز و بسته بشود، کار سخت بود. اگر نعمت ها جابجا بود، باز کار سخت مي شد. آيا شما براي اينکه پوست بدن تان بو نمي دهد از خدا تشکر کرده ايد؟ آيا شما بخاطر نهنگ ها از خدا تشکر کرده ايد؟
فراز چهارم در مورد نعمت هايي است که از لابلاي خطرها مي گذرد. در قرآن داريم :هر کره ي زمين در مدار خودش در نظم است. و ما مي توانيم حتي دقيقه و ثانيه سال تحويل را مشخص کنيم .يعني خطرهايي از ما رد مي شود .اين نفسي که ما مي کشيم از لابلاي هزاران نعمت است که بدون خطر از آنها رد مي شود. هستي مديريت مي شود تا ما راحت زندگي کنيم.
سوال – در مورد فرازهايي از دعاي عرفه امام حسين (ع) توضيحاتي بفرماييد.
پاسخ – دعا اتصال بي نهايت کوچک با بينهايت بزرگ است. يعني اتصال قطره به اقيانوس. شيرجه زدن در استخر لذت دارد. مگر هر کس که در استخر شيرجه مي زند مي خواهد چيزي از استخر بيرون بياورد؟ افرادي که نماز نمي خوانند محروم هستند زيرا خدا به نماز ما نيازي ندارد. ما نياز داريم که با خدا حرف بزنيم. اگر اولادي عروسي کند و به پدر و مادرش نگويد که در عروسي بيايد ،اين پدر و مادر چه احساسي دارد؟ اين پدر و مادر نمي گويد که تو از من نان خوردي و همه را دعوت کرده اي ولي ما را دعوت نکردي ؟ فردي که با همه حرف مي زند و با ماهواره و اينترنت کارمي کند ولي با خدا حرف نمي زند چه احساسي دارد؟ چه انصافي دارد؟ بعضي ها هنوز بالغ نشده اند. دعا نياز به بلوغ دارد.
عرفه با امام حسين(ع) گره خورده است. امام حسين (ع) مي فرمايد: خدايا به حقيقت ايمان، خطوط پيشاني ، فک دهان و دندان ها ،پوست ،گوشت و خون خودم .انسان عشق واقعي را در اين دعا مي بيند. بعد مي فرمايد که من با تمام وجودم نمي توانم شکر يکي از اين نعمت ها را بکنم. اين لبي که اين دعاها از آن بيرون آمد ،بعد از شهادت ،در شام چوب مي خورد .
امام در دعا بالاترين درجه ي خشيَّت،تقوا، تسليم، يقين ،اخلاص ،نور و بصيرت را از ما خدا مي خواهد .انسان بايد بالاترين هر چيز را از خدا بخواهد. ما بايد به نمره ي بيست قانع بشويم. ما بايد حق علماي قديم را بجا بياوريم. بايد حق شهدا و نسل آينده را بجا بياوريم.
فردي که ميليارد است نبايد صدقه اي به کميته ي امداد بدهد، او بايد سالي چندين جهيزيه بدهد. خدا به پيامبر فرمود: چون به تو زهرا داده ام بايد شتر بکشي .
امام حسين(ع) حدود ده بار از نعمت ها ياد مي کند. در دعا مي فرمايد که اگر رحمت تو نبود نابود شده بودم و از پوشش تو نبود رسوا شده بودم و اگر عنايت تو نبود...
خدايا تو همان کسي هستي که يوسف را از بردگي به حکومت رساندي، چشم نابيناي يعقوب را نور رساندي ،تو از مريم بدون شوهر عيسي را خلق کردي،تو کسي هستي ...
امام قسمتي از قدرت هاي خدا را مانور مي دهد. در بخش ديگر مي فرمايد که من بدي مي کنم ولي تو خوبي مي کني .امام سجاد(ع) در دامن امام حسين (ع) تربيت شده است که چنين دعاهايي مي خواند و امام حسين(ع) در دامن علي تربيت شده است. امام مي فرمايد: اي خدايا، اگر مي خواهي مرا بسوزاني بسوزان ولي من دلتنگ تو مي شوم.و پسرش مي فرمايد که من در جهنم به مردم مي گويم که خدا را دوست دارم. اين عشق امام است. الان عشق دختر و پسرها اين طوري است که با يک سيلي از هم طلاق مي گيرند. امام مي فرمايد :اگر عذاب من در خدايي تو اثر دارد من را عذاب کن ،مي دانم که عذاب من در خدايي تو اثر ندارد. يا مرا مي بخشي يا نمي بخشي، اگر مرا ببخشي پيامبر شاد مي شود اما اگر من را نبخشي شيطان خوشحال مي شود. اين طور حرف زدن فوق عقل انسان است.A امام با تک تک اعضاي بدنش شکر مي کند.
امام در اين دعا 27 بار انت الذي(تو هستي که)مي گويد. و ده بار مي گويد: ان الذي(من بودم )، تو بودي که چشم سالم دادي و من بودم که با چشم سالم گناه کردم. تو به من زبان گويندگي دادي ولي من بجاي اينکه با تو حرف بزنم ، حرف بد زدم. تو بودي که ...
امام در يک صفحه مي گويد : سبحانک سبحانک. مي فرمايد : خدايا زماني هم که من غني هستم ، فقيرم. خوبي هاي من بدي است واي به حال بدي هايم. گاهي در خوبي هاي ما ده تا بدي پيدا مي شود. مثلا عزاداري مي کنيم و وسط راه گوسفند مي کشيم، راه بندان مي کنيم، زمين را آلوده مي کنيم ،صداي بلندگو ديگران را اذيت مي کند. امام مي فرمايد: خدايا حقيقت هاي من پوچ است ، پوچي هاي من ...
اين دعاها بخاطر نور زيادي است. امام معصوم که گناه نمي کند پس چرا اين قدر گريه مي کند ؟ اگر شما با چراغ قوه وارد سالن بشوي فقط بشکه ي بزرگ را مي بيني ولي اگر نور پروژکتور در سالن بيندازي حتي پوست تخمه ها را هم مي بيني. پس چون نور ما کم است ،گناهان مان را نمي بينيم. ما گناه را در دزدي و آدم کشي مي بينيم. زيرا ما چراغ قوه هستيم. اگر انسان پر نور بشود کارهاي مباح را هم حرام مي داند. وقتي ما پاي مان را جلوي کسي دراز مي کنيم معذرت خواهي مي کنيم. امامان ما گناه نکرده اند ولي چيزي را هم که گناه نيست احساس مي کنند که نبايد انجام بدهند.
بهترين دعا اين است که خدا ما را ببخشد. براي بخشيده شدن ،شما مردم را ببخشيد. اگر به شما ظلمي شده است ببخشيد تا خدا هم شما را ببخشد. خدا مي فرمايد :اگر مي خواهي تو را ببخشم، تو هم مردم را ببخش.