برنامه سمت خدا

حجت الاسلام والمسلمين حيدري کاشاني

-مهدويت و امام زمان (عج)

91-12-23

سوال – در مورد جلوه هاي تعليم مهدوي در عصر غيبت توضيحاتي بفرماييد.

پاسخ – سلام ما به ساحت امام زمان(عج) که سرچشمه ي هدايت و تربيت است. ما بايد سه نکته ويژه را مد نظر قرار بدهيم :پيوند مقامات حضرت مهدي با مقامات پيامبر اعظم يعني پيوند مقامات پيامبر با مقامات مهدوي، غير از مقام نبوت. يکي از آن مقامات تزکيه و تعليم است که خداوند در آيات متعددي اين مقام را براي پيامبر ثابت مي کند. خداوند به ما بشارت مي دهد که ما منت گذاشتيم و رسولي را فرستاديم که مقام تزکيه و تعليم را داراست و اين مقام به جانشين پيامبر که درعصر ما امام مهدي است مي رسد. امام صادق(ع) در مورد مقام امام زمان(عج) مي فرمايد :او به سيره ي رسول خداست.

عمده ي مقام تزکيه و تعليم در زمان غيبت کبري بصورت غير مستقيم و با واسطه است يعني به واسطه ي علماي رباني وارسته ي تربيت شده در محضر قرآن و عترت انجام مي شود. امام مهدي در ميان ما حاضر است ولي ما با او ارتباط مستقيم نداريم، اين عدم معرفت است .آنها بعنوان نائبان عام امام زمان(عج) يا حجت هاي مهدوي زمانه هستند. امام مهدي امت را به آنها ارجاع مي دهند.

مرتبه تعليم و تزکيه امام در سه مرتبه صورت مي گيرد :عام ،خاص و اخص .در زيارت امام زمان(عج) در روز جمعه داريم: سلام بر تو اي نور خدا که هدايت يافتگان عالم بواسطه ي نور هدايت تو، هدايت مي شوند که يک قسمت هدايت، تزکيه و تعليم است. پس سرچشمه ي تزکيه ،هدايت و تعليم نور امام زمان(عج) است. هر کس تزکيه و تعليمي دارد ،اين نور امام زمان(عج) است که واسطه ي نور هدايت خداوند رحمان است .اين تزکيه و تعيلم عام است . تعليم و تزکيه خاص در مورد امت اسلام و پيروان قرآن و عترت است. هر کس که سر سفره ي آيات مي نشيند و به آن عمل مي کند و زندگي اش را براساس زندگي پيامبر تطبيق مي دهد، اين فرد تحت تعليم ويژه ي امام عصر قرار مي گيرد. در ميان پيروان قرآن و عترت، عده اي( شاگردان ممتاز) استعداد نشان مي دهند و تحت تعليم و تزکيه ويژه تري قرار مي گيرند و چه بسا به واسطه ي تشرفات و توقيعات مثل سيد بحر العلوم ها و قاضي طباطبايي ها .اين افراد واسطه ي مربي گري مهدوي در عصر غيبت مي شوند.

جلوه هاي تعليم مهدوي در عصر غيبت در چهار شاخه است: تعاليم کتاب و حکمت در پرتوي قرآن و حديث. معارف ناب قرآني و حکمت که علم نافع است .امام صادق(ع) مي فرمايد: علم نافع و صحيح در نزد ما اهل بيت است. يکي از شاگردان ويژه ي اهل بيت شيخ مفيد است که سي و پنج سال رهبري ديني و سياسي جامعه ي شيعي را با عنايت ويژه ي امام زمان(عج) بعهده داشته است. ايشان مي فرمايد: شبي در عالم خواب ديدم که حضرت فاطمه(س) دست حسن و حسين را گرفته اند و به مسجد بغداد(محل تدريس شيخ مفيد) آورده اند و فرمودند که اي شيخ به اين دو فرزند،علم دين (فقاهت) را بياموز .ايشان مي فرمايد: از اين خواب تعجب کردم. صبح که براي تدريس به مسجد رفتم خانمي بزرگواري همراه با دو فرزند نزد من آمدند و خانم گفت که اي شيخ ،اين دو فرزند(سيد مرتضي و سيد رضي) خردسال را به تو مي سپارم که تو علم دين را به آنها بياموزي. من اشک ريختم و فهميدم که اين دو فرزند خردسال مورد عنايت ويژه ي حضرت زهرا هستند که تربيت ويژه مي خواهند. شيخ مفيد تعليم و تربيت ويژه اي را در مورد اين دو خردسال پياده مي کند. علامه حلي به سيد مرتضي ،لقب معلم شيعه ي اماميه را دادند. و سيد رضي هم نهج البلاغه را جمع آوري کرده است. هر کس که در مسير تقيد به فرمانهاي دين ،استعداد ويژه تري نشان بدهد مورد عنايت ويژه تري قرار مي گيرد.

يکي ديگر از جلوه هاي تعليم و تربيت ،مجموعه ي احاديث و زياراتي است که از لسان امام زمان(عج) به ما رسيده است . نماز اول وقت يکي از کارهايي است که بيني شيطان را به خاک مي زند. ما اين را در دانشگاه تعليم و تربيت مهدوي ياد گرفته ايم .امام زمان(عج) مي فرمايد :هيچ چيز با فضيلت تر از نماز نمي تواند بيني شيطان را به خاک بزند. پس نماز را در اول وقت بپا داريد و بيني شيطان را به خاک بماليد. احاديث امام زمان (عج) نسبت به احاديث امام صادق(ع) کمتر است ولي مجموعه ي احاديث امام عصر در کتاب صحيفه ي مهديه جمع آوري شده است. فراتر از احاديث، مجموعه زيارات و ادعيه هايي را از امام عصر داريم مثل زيارت آل ياسين که از لسان حضرت است. اينها تجليات تزکيه و تعليمات مهدوي در عصر غيبت است .

يکي ديگر از جلوه ها، دستور نگاشتن کتاب است. ما شاهد پژوهش و نگارش کتاب هاي ويژه اي هستيم بدست علماي وارسته اي که مورد عنايات ويژه اي قرار گرفته اند و حضرت به آنها دستور مستقيم داده است که در اين موضوع کتاب بنويس .اين کتاب بعدا يکي از منابع مهم علماي آينده شده است .اين يکي از تجليات تعليم و تزکيه مهدوي در عصر غيبت است مثل کتاب کمال الدين و تمام النعمه شيخ صدوق که اين کتاب در زمينه ي امام شناسي است. اصل ولادت شيخ صدوق به دعاي امام زمان(عج) بوده است. پدر ايشان صاحب فرزند پسر نمي شدند و نامه اي به نائب سوم (حسين بن روح )امام مي نويسند و از امام مي خواهد که دعا بنمايد که خدا دو فرزند پسر صالح در دين به او عنايت بفرمايد. حتي گره هاي کوره مادي مي تواند بدست امام حل شود. نائب سوم پيام آورد که امام فرمودند که ما شما را دعا کرديم و خداوند دو فرزند به شما عطا مي کند که هر دو از فقيهان دين مي شوند. يکي از آنها شيخ صدوق مي شود. بيش از سي صد کتاب از شيخ صدوق به يادگار مانده است که همه ي اينها تجليات هدايت و تربيت ويژه ي مهدوي نسبت به يک شاگرد ويژه است که باعث مربي گري در زمان غيبت مي شود. کتاب کمال الدين و تمام النعمه را شيخ صدوق نوشته است که در مورد امامت و مخصوصا امامت مهدي است. ايشان مي فرمايد: شبي خودم را در طواف خانه خدا ديدم که با خدا عهد مي بندم ولي خودم هم نمي دانستم که چه مي گويم و در همان حال خودم را در محضر حضرت مهدي ديدم. حضرت فرمود: کتابي در موضوع غيبت بنويس. ايشان در سفرهاي تبليعي مشاهده مي کردند که مردم نسبت به امام زمان(ع) شناخت کمتري دارند. وقتي از خوب بيدار شدم انرژي فوق العاده اي داشتم و صبح آن روز ،شروع به نوشتن کتاب کردم.

امام نسبت به نگاشتن کتاب کافي، عنايت ويژه داشتند .امام فرمودند :کتاب کافي در عصر غيبت براي شيعيان ما کافي است. اين کتاب مجموعه ي احاديث و موضوع بندي است . آيت الله بهجت مي فرمودند که هر کس مي خواهد با نفسش مبارزه کند به باب جهاد با نفس کتاب کافي مراجعه بکند و هر روز به يکي از احاديث عمل کند. جناب کليني در طول هجده سال اين کتاب (کافي) را نوشته است. ايشان به جز عنايت ويژه ي مهدوي نمي توانست اين کتاب را بنويسد.

يکي ديگر از جلوه هاي تربيت و تعليم ،امدادهاي ويژه ي مهدوي و توقيعات و نامه هاي ويژه ي حضرت به افرادي است که در مقام هدايت مردم بوده اند. اين بزرگان تشرفاتي دارند و امام جواب آنها را مي دهد. مثل تشرفات سيد بحرالعلوم که ايشان شاگرد ميرزا مهدي اصفهاني خراساني ملقب به شهيد رابع است.

سرچشمه ي عرفان ناب قرآن و عترت است. بايد بين عرفان هاي غير الهي و عرفان قرآني تفاوت قائل شد. البته ما نمي خواهيم اصل عرفان را زير سوال ببريم. امام خميني و ملاصدرا و ... از اساتيد حکمت و فلسفه و عرفان بوده اند ولي آنرا از قرآن وعترت اخذ کرده اند. پس يک عرفان قرآني و يک عرفان غير قرآني داريم. ما به سينه ي عرفان هاي کاذب و دروغين دست رد مي زنيم که از سرچشمه ي قرآن و عترت سيراب نشده است. عرفاي رحماني مثل سيد قاضي طباطبايي ،ملاصدرا ،امام خميني و ... مي فرمايند: وحدت عرفان ،حکمت و برهان با قرآن. يعني عرفان،حکمت و برهان ناب عرفاني است که از قرآن اخذ مي شود .ما نبايد در اين زمينه دچار افراط و تفريط نشويم.

يکي از امدادهاي ويژه مهدوي توقيعات و تشرفات است که در تربيت و تزکيه امت نقش مهمي دارد. محدث نوري مي فرمايد :شيخ مفيد در طول سي و پنج سال رهبري امت نزديک به سي توقيع و نامه از طرف امام عصر براي ايشان صادر شده است. لقب شيخ مفيد از جانب امام زمان(عج) در اين نامه ها نوشته شده است. امام در نامه اي مي فرمايد :نامه اي به برادر استوار و دوست ولي رشيد ما، شيخ مفيد. انسان در رهروي قرآن و عترت مي تواند به اين درجات برسد. اين بزرگان با بندگي خالصانه به اين مرتبه رسيده اند.

سوال – صفحه 265 قرآن کريم را توضيح بفرماييد.

پاسخ- وقتي فرشتگان براي ماموريت قوم لوط آمدند، ابتدا بر حضرت ابراهيم وارد شدند و بشارت دادند او را به يک فرزند دانشمند که در مجامع تفسيري بعضي مي گويند که او اسحاق بوده است. اما در روايات تاکيد شده است که اين حضرت اسماعيل بوده است. قرآن مي فرمايد: آيا مرا( ابراهيم) بشارت مي دهيد در حاليکه به سن پيري رسيده ام ؟ در بعضي از روايات داريم که در اين زمان حضرت ابراهيم در سن 99 سالگي بودند. لقب ابراهيم را بعد از بشارت اسماعيل به او دادند. چرا لقب ابراهيم به او داده شده است ؟ سه نظر در مورد واژه شناسي ابراهيم وجود دارد: ابراهيم از تلفيق اب باضافه رام است آبراهام که به معناي پدر جامعه ي بشري است، تلفيقي از اب و رحيم پدر مهربان جامعه ي بشري( نسل هاي بسياري از فرزندان ابراهيم هستند) و ابراهيم تفليقي از ابرء و هامون است يعني بيزاري مي جويم از بت ها و شياطين و ره مي پويم به سوي خداوند رحمان . اين شعار اسلام هم مي باشد.

سوال – در مورد تشرفات توضيحاتي بفرماييد.

پاسخ – تشرفات مي تواند جلوه اي از مقام تعليم، تربيت و تزکيه مهدوي باشد. در تشرف علي بن مهرزيار اهوازي،امام زمان(ع) فرموده بودند که ايراد شما اين است که به مال اندوزي پرداختيد و باعث حيراني و بيچارگي مومنان ضعيف شده ايد. و قطع رابطه ي خويشاوندي کرده ايد. يکي از آداب هاي نوروز ديد و بازديد است که در آن بايد از افراد ضعيف دستگيري بشود که مصداق صله ي رحم اسلامي بشود.

بعضي از قسمت هاي نظام بانکداري ما ،باعث حيراني و بيچارگي مومنان ضعيف شده است. با کساني که وام هاي کلان گرفته اند و آنرا نمي دهند بايد با صلابت برخورد کنند ولي براي کساني که ندارند بايد انعطاف داشته باشند. در مديريت بانک داري مديران لايقي داريم که حرف قرآن و عترت را پياده بکنند و از اين وضعيت ناراضي هستند. از قانونگذاران مي خواهيم که اين قانون را معتدل کنند. براي پرداخت اقساط، افراد ضعيف مورد عنايت ويژه قرار بگيرند مبادا که شما به مومنان زور و اجبار کنيد. معلم با مربي فرق دارد. معلم راه را نشان مي دهد ولي مربي شاخ و برگ ها را هم مي زند و آفت زدايي مي کند. حضرت مي فرمايد که اين آفت (ربا) باعث بي برکتي و دوري از تربيت الهي و رحماني مي شود و دست ولايت شيطان را باز مي کند و شيطان دوست دارد که مال ها آلوده بشود. روايت داريم که در آخرالزمان اکثرا رباخوار مي شوند يا گرد و غباري از ربا در زندگي آنها مي نشيند. نکند که نظام بانکداري ما شبهه ي رباخواري داشته باشد. و زور و اجبار باعث سرگرداني و حيراني مومنان ضعيف بشود.

يکي از دعاهايي که بر آن تاکيد شده است دعا در زمان غيبت امام زمان(عج) است ک ه در انتيها مفايه الجناين است که مورد تاکيد سيدبن طاوسس و آيت الله بهجت بوده است .اگر مي خواهيد ارتباط تعليم و تربيت شما با امام برقرا بشود با اين دعا ارتباط برقرار کنيد. اين دعا از جانب امام عصر از طزريق يکي از شاگردانش رسيده است. مي فرمايد: خدايا خودت را به من بشناسان ( اين نشان مي دهد که سرچشمه ي تربيت و تزکيه خداوند است )، خدايا حجت معصوم زمان خودت را بهمن بشناسان که اگر او را نشناسم گمراه مي شوم و به مرگ جاهليت از دنيا مي روم و ... خدايا به واسطه ي ولي خودت قرآن را زنده کن. و نور هدايت و تربيت او را به ما برسان که حجابي بين ما و او نباشد. قلب هاي مرده را با نور هدايت و تعليم و تربيت او زنده نگه دارد. سينه مالامال از بيماريهاي اخلاقي را شفا عنايت بفرما و سليقه هاي پراکنده در مورد حق را متحد کن.