![]()
برنامه سمت خدا
موضوع برنامه: هنر خوب زيستن
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين لقماني
تاريخ پخش: 15-06-96
بسم الله الرحمن الرحيم و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين
آمده تا سخن از چشم خود آغاز کند *** دهمين پنجره را سمت خدا باز کند
دهمين مرتبه امروز قيامت آمد *** علي آخر دنياي امامت آمد
رد پايش همه جا قبله نما مي‌سازد *** خطي از جامعه‌اش، جامعه را مي‌سازد
خادم خانه‌اش از خاک طلا مي‌سازد *** کرمش نيز به شدت به گدا مي‌سازد
بي سبب نيست اگر عادتش احسان شده است *** نوه‌ي ارشد آقاي خراسان شده است
گوشه صحن عجب حال و هوايي دارم *** بر سرم سايه ايوان طلايي دارم
از سر سفره او نان و نوايي دارم *** سامرايي‌ام و عادت به گدايي دارم
سامرا کرب و بلايي به نظر مي‌آيد *** اين دو شش گوشه به دنيا چقدَر مي‌آيدA A A
شريعتي: انشاءالله زيارت مرقد شريف امام هادي و امام عسگري نصيب همه شما شود. سلام مي‌کنم به روي ماهتان، ايام با سعادت ولادت امام هادي(ع) را تبريک مي‌گويم. انشاءالله در اين روز مبارک و فرخنده بهترين‌ها براي شما رقم بخورد. به سمت خدا خوش آمديد. سمت خدايي که اين روزها حال و هواي عيد بزرگ غدير را دارد. آقاي دکتر لقماني خدمت شما سلام عرض مي‌کنم.
حاج آقاي لقماني: بسم الله الرحمن الرحيم. بنده هم خدمت شما و همه بينندگان عزيز عرض سلام دارم. ميلاد با سعادت آقا امام هادي و ايام ولايت و عيد غدير را تبريک مي‌گويم. انشاءالله سال بسيار خوبي بعد از عيد غدير داشته باشيد و خوش و خرم و شيرين و دلنشين باشيد.
شريعتي: اين روزها ايام جشن و سرور است. انشاءالله همه دخترها و پسرهاي ما خوشبخت باشند. يک سلام ويژه و مخصوص به همه آنهايي بکنيم که مي‌خواهند ياد بگيرند چگونه بايد خوب زندگي کنند و دلشان مي‌خواهد به حيات طيبه برسند. کساني که مباحث ما را در روزهاي چهارشنبه پيگيري مي‌کنند و امروز هم مشتاق هستند که راه و رسم خوب زيستن را بياموزند. بحث امروز شما را مي‌شنويم.
حاج آقاي لقماني: A
مصطفي گر گل کند، عطرش عليست *** مصحف احمد به سطرش عليست
احمدا ذات تو و حيدر يکيست *** شهر با دروازه و با در يکيست
تو مدينه علمي و حيدر در است *** پس کليد دانش تو حيدر است
ايام عيد غدير است و من خواستم تبريک بسيار صميمانه خدمت مسلمانان به ويژه شيعيان علي بن ابي طالب بگويم که شيعه هنر خوب زيستن را دارد. انتخاب مسير، انتخاب امام و ولايت، هديه من به تمام بينندگان که مشتاق هستند در مورد حضرت بشنوند، سخني از بي بي دو عالم، فاطمه زهرا(س) هست. همه ما دوست داريم خوشبخت شويم. گاهي مي‌گوييم: خيلي خوشبخت، ولي فاطمه زهرا يک روايتي دارند، خوشبخت، خوشبخت، خوشبخت! حضرت مي‌فرمايند: جبرئيل بر من نازل شد. از طرف خداوند يک جمله فرمود. «إِنَ السَّعِيدَ كُلَّ السَّعِيدِ حَقَّ السَّعِيد» بنده چون کارم تأليف و پژوهش است، تا به حال روايتي اينقدر آسماني و با اين عظمت و محکمي نديدم. همانا سعادتمند و خوشبخت، تمامي سعادت و خوشبختي و حق سعادت و خوشبختي براي چه کسي است؟ «مَنْ أَحَبَّ عَلِيّاً فِي حَيَاتِهِ وَ بَعْدَ مَوْتِهِ» کسي که اميرالمؤمنين علي(ع) را در زمان حيات و بعد از حيات دوست داشته باشد. طبيعتاً دوستي واقعي به دنبالش عمل مي‌آورد. هم سويي و همرنگي مي‌آورد. «وَ إِنَّ الشَّقِيَّ كُلَّ الشَّقِيِّ حَقَّ الشَّقِيِّ» بدبخت و بيچاره، تمامي بدبختي، حق بدبختي و بدبخت واقعي کسي است که اميرالمؤمنين را در حيات و بعد از حيات دوست ندارد. داعشي مي‌شود! از آن طرف شيعه مي‌شود. اين هديه و مژده را فاطمه زهرا به ما دادند. ما امروز مي‌خواهيم از ام القري جهان اسلام، ايران عزيز به طرف مدينه چه چيزي بفرستيم؟ دامن دامن نور، طبق طبق گل و صلوات و شور و شعف. پيشنهاد من به همه بيننده‌ها اين است که از امروز به مدت پنج روز، هر روز 110 صلوات هديه به مدينه النبي، همسر اميرالمؤمنين علي (ع) بکنيم براي گشايش کارها، شادي دلها. بنده از همين‌جا دست همه کوچولوهايي که به دنيا مي‌آيند و با نام علي و زهرا و فاطمه و نازنين زهرا و ياسمين زهرا و فاطمه سيما هستند را مي‌بوسم. به خانواده‌ها تبريک مي‌گويم و اميدوارم سال آينده همه کساني که در آرزوي فرزند هستند و در پيام‌ها گفتند: فلاني دعا کند و همه گرفتارها دلشان شاد باشد، لبشان شيرين و دلنشين باشد.
شريعتي: قسمت دوم از بحث هفته گذشته ما ناتمام ماند. قرار شد محبت مردم را جلب کنيم و محبوب دلهاي مردم شويم.
حاج آقاي لقماني: يک چکيده از بحث هفته گذشته را بگويم. شخصي خدمت پيامبر آمد و گفت: «يا رسول الله، علمني عملاً» يک عملي ياد من بده که خدا مرا دوست داشته باشد. مردم مرا دوست داشته باشند. وضع مالي من خوب شود. عمرم طولاني شود. بدنم سالم باشد و بعد از مرگ با شما محشور و همنشين شوم. همه خوبي‌ها را يکجا خواست. دنيوي و اخروي، مادي و معنوي، ظاهري و باطني را با هم خواست. پيامبر فرمودند: اگر مي‌خواهي خدا تو را دوست داشته باشد، 1- خوف از خدا داشته باشد. مگر خدا ترس دارد؟ نه. از خودمان، اينکه آيت الله نجفي مرعشي(ره) صبح از خانه بيرون مي‌آمدند به آسمان نگاه مي‌کردند: خدايا نمي‌دانم ظهر مسلمان و با ايمان برمي‌گردم يا نه؟ يا گاهي از ما به زيارتگاه مي‌رويم، نمازي مي‌خوانيم، اشکي مي‌ريزيم. فکر مي‌کنيم تا آخر عمر بيمه شديم. در حالي که اينطور نيست. صد سال براي خوشنام بودن کافي نيست.A A A ولي يک لحظه براي بدنامي و سقوط کافي است. خوف، يعني هر لحظه خودت را متهم کن. عمامه، بيمه و گارانتي نمي‌آورد. مدرک، خانواده فلان، ثروت، ملاک نيست. به هيچ چيز نبايد تکيه کنيد. بزرگان ما وقتي دستورالعمل مي‌دادند، چندين بار مي‌گفتند: مراقبه، مراقبه، مراقبه! همه چيز در اين توصيه است.
2- تقوا داشته باش. جايي که مي‌داني گناه مي‌شود، وارد نشو. جايي که احتمال مي‌دهي، ورع است. مي‌خواهي عصمت پيدا کني، نه فکر گناه و نه فعل گناه، ورودي گناه را ببند. مي‌داني اين گوشي، اين نشست، اين رفاقت، اين وصلت، اين شراکت تو را وارد لغزشگاه گناه مي‌کند، وارد نشو!
پيامبر فرمودند: اگر مي‌خواهي مردم تو را دوست داشته باشند، دو کار کن «و احسن اليهم» احسان و نيکويي به مردم کن! نگو اين پادوي مغازه من است! اين کارگر است، آبدارچي است. نيکويي کن. 2-A به دارايي و مقام و موقعيت مردم هيچ نگاهي نکن. بنده اين را مدتي تمرين کردم، به قدري آسودگي خاطر پيدا کردم، به قدري آرامش پيدا کردم. بعضي‌ها را ديديد، مي‌گويند: برو دختر فلاني را بگير، مي‌گويند: وضعشان توپ است! بنده خدا اگر بنا بود به اين و آن بدهد که وضعش توپ نمي‌شد!! اين نشان مي‌دهد انسان در مسير زندگي نسبت به مردم بعد از ارتباط با خداوند، ارتباط ما با مردم است. اين بحث يک موضوع بسيار نابي است. گاهي يک غفلت، يک خطا، يک اشتباه، سي سال بايد تاوان بدهي. چون مردم را نمي‌شناخت. مردم شناس نبود. «إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِكُمْ» (اسراء/7) اگر خوبي بکني به شما هم خوبي مي‌شود. «ارْحَمْ تُرْحَم» داد و ستد است. رحم کن تا رحم شود. اگر پيامبر فرمود: به مردم احسان کن، اگر مي‌خواهي به تو احسان شود، تو هم بايد احسان کني. حتي نيت خوب!
اين جمله آيت الله بهاءالديني به درد همه ما مي‌خورد. ايشان فرمود: نيت‌هايتان را خير کنيد تا خداوند اختيار موجودات را به دست شما بدهد. اين جمله بي نظير است. نيت‌هايتان را خير کنيد! بعضي‌ها يک ماشين نو مي‌خرند. بعضي مي‌گويند: الحمدلله! ما يک دوستي داريم مي‌گويد: الحمدلله، خدايا به او دادي، به همه بده! بعضي نمي‌توانند ببينند. مي‌گويند: اينها حتماً در کار قاچاق هستند!!! عالم آفرينش مثل صرافي است. در صرافي وقتي مي‌خواهيم ريال بدهيم، دلار بگيريم، دينار بگيريم. بايد پول بدهيم، پول بگيريم. در صرافي من بهترين گوشت را ببرم. ناب ترين طلا را بدهم به درد نمي‌خورد. در عالم هستي هم همينطور است. اگر احسان مي‌خواهي احسان کن! حتي نيتت را خير کن. گاهي شما از من چيزي مي‌خواهي من نمي‌توانم همراهي کنم. ولي مي‌توانم همدلي کنم. همين هم خوب است. در مشاوره‌ها و گفتگوها فقط انفاق مادي هم نيست. گاهي يک آدرس و يک نشاني، برو جلو، نه! او را متوجه کن. با حوصله برخورد کن. تا طرف مي‌رود، مي‌گويد: الهي جوان خير از جواني‌ات ببيني! تمام گره‌هاي زندگي بخاطر اين دعاها باز مي‌شود.
شريعتي: چند وقت پيش در اصفهان، توفيق داشتم به تخت فولاد بروم که يک گنجينه عظيمي است. سر مزار شريف حاج آقاي رحيم ارباب رفتم. خيلي مشتاق شدم که شرح حال ايشان را بخوانم. بعد از اينکه شرح حال ايشان را خواندم و از ايشان پرسيدند که علت همه توفيقات شما چيست؟ ايشان فرمودند: در طول زندگي براي هيچکس بد نخواستم. خيلي حرف عظيمي است. ما از کنار اين حرف‌ها ساده رد مي‌شويم ولي گاهي همين نيت خير انسان را به چه جاهايي مي‌رساند.
حاج آقاي لقماني: روايت داريم «الْخَلْقُ عِيَالُ اللَّهِ» (كافي، ج 2، ص 164) در هيچ مکتب و آئيني مردم اينقدر محترم شمرده نشدند. مردم تحت سرپرستي خداوند هستند. مؤمن به ديدار مؤمن مي‌رود، خدا مي‌گويد: به ديدار من آمده است. مرا زيارت کرده است. لذا شخصي پرده کعبه را گرفته بود، مي‌گفت: خدايا به حق اين خانه‌ات، امام آمد رد شد، سر شانه‌ي او زد. گفت: بگو خدايا به حق خودم، «الْمُومِنِ أَعْظَمُ حُرْمَةً مِنْك» (مستدرک الوسايل/ج9/ص45) «قلب المؤمن عرش الرحمن» اينقدر عظمت داريم. گاهي بد و بيراه به مردم مي‌گويد. مردم چه کسي هستند؟! در حالي که من هم جزء مردم هستم. مردم کساني هستند که سه ويژگي دارند. 1- فطرت 2- عقل 3- عاطفه
فطرت چيست؟ نيروي دروني که انسان را به سوي بي نهايت سوق مي‌دهد. خداوند، گاهي خانواده عليه السلام نيست ولي اين نوجوان و جوان فطرت پاکي دارد. «يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّت» (انعام/95) پدر و مادر حيّ از ميت است. من سخنم را با اين داستان ادامه بدهم.A A A دختر بيل کلينتون و هيلاري کلينتون نامه مي‌نويسد براي کتابخانه اميرالمؤمنين اصفهان، چهارراه شکرشکن، يک دوره تفسير قرآن به زبان انگليسي مي‌خواهد. فطرت! «فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْها» (روم/30) در درون دنبال يک موجودي هست که مددکار و نجات بخش است.
فيلم محمد رسول الله نقش حمزه را آنتوني کويين، يک هنرپيشه وسترن ايفا کرد، غربي و هاليوودي است. دو فيلم ارزشي ايشان بازي کرد. يکي عمر مختار، يکي حمزه! فيلم برداري فيلم محمد رسول الله در بيابان‌هاي ليبي بوده است. مي‌گفت: آخرين سکانس را که بازي کرديم کارگردان به من گفت: شما در سوئيت‌هاي پيش ساخته تشريف ببريد! لباس را دربياوريد و حمام برويد و نوشيدني خنک بخوريد، تا ما وسيله برگشت به آمريکا را فراهم کنيم. مي‌گويد: من رفتم، هفته اول، هفته دوم، ماه اول، ماه دوم، ميخواهم از حمزه جدا شوم، حمزه از من جدا نمي‌شود. اين فطرت است. شش ماه بعد آقاي آنتوني کويين مسلمان شد. غربي‌ها صدايش را بلند نکردند. اين فطرت است. گفت: گويا بايد تا آخر عمر مدافع محمد رسول الله باشم!
دوم عقل است. انسان عقل دارد. عقل چيست؟ عقال، ريسماني که موجود زنده را کنترل مي‌کند، عرب عقال مي‌گويد. در قرآن مي‌فرمايد: «حِجر» سنگ چين کردن. «النُّهي» نهيب دروني، بازگشتن درون. سوم عاطفه است. محبت‌ها، «الانسان رحيم الاحسان» مي‌خواهي مردم دوستت داشته باشند، احسان کن. نگاه به دست و دارايي آنها نداشته باش. اين عظمت انسان است.
شريعتي: اساساً اينکه آدم محبوب دلها شود، مهم است؟ خيلي‌ها مي‌گويند: مردم را ول کن! اين نوع نگاه درست است يا بايد مهم باشد که مردم به ما چه نگاهي دارند و ما در نگاه آنها چگونه هستيم؟
حاج آقاي لقماني: گاهي اين نگاه را بخاطر هوس‌ها و زياده‌خواهي‌ها مي‌خواهيم. گاهي براي خدمت به خلق الله مي‌خواهيم. يک مثالي زدم، گاهي بنده و شما مجموعه دارايي‌مان صد ميليون تومان است ولي تلفن ما، اعتبار ما بيش از ثروت ماست. پنج ميليارد، ده ميليارد است. تلفن بزنند ما از شما ضامن نمي‌خواهيم. اين خيلي خوب است! راهگشا است. اگر در مسيري باشد که خدمت به خلق الله باشد، چون خلق الله عيال الله هستند، امام فرمودند: «من طوافٍ و طوافٍ و طواف» ده بار يک گره گشايي، يک لبخند، يک دل شاد کردن ارزش دارد. لذا ما همه نياز به اعتبار اجتماعي داريم. بعضي از دوستان جوان نپخته هستند. عجله دارند. مردم هرچه مي‌خواهند بگويند! نه! ما نبايد خودمان را در تهمت قرار بدهيم. لذا پيامبر با عمه يا خواهرشان صحبت مي‌کردند. يک نفر غريبه آمد رد شد، يک نگاهي کرد و رفت. پيامبر صدايش زدند. بيا، ايشان عمه من است. يا رسول الله، من حرفي نزدم! فرمود: يکوقت مي‌گويي: اين هم رسول الله! همه چيز انسان A A A دست انسان است مگر آبرويش! آبرو براي خداوند است. بايد حفظش کند. چقدر ارزشمند است. يعني نشان مي‌دهد انسان در دايره هستي و در نگاه عام و جاي ديني فوق العاده بالاست. «أَمَا إِنَّ أَبْدَانَكُمْ لَيْسَ لَهَا ثَمَنٌ إِلَّا الْجَنَّه» (کافي/ج1/ص17) بهاي بدن‌هاي شما بهشت است. روح شما که بالاتر است. بهشت خدمت شما مي‌آيد. اين عظمت انسان است.
پس چرا در بعضي از آموزه‌هاي ديني به ما توصيه کردند زياد با مردم قاطي نشويد؟ «مجاملة الناس ثلث العقل» کلي گويي، زياد گرم نگيريد. اميرالمؤمنين مي‌فرمايد: «النَّاسُ ثَلاثَةٌ» مردم سه دسته هستند. 1- «فَعَالِمٌ رَبَّانِيٌّ» رباني يعني چه؟ کسي که سخن او نسخه نباشد، دارو باشد. بعضي از بزرگان يک جمله مي‌گويند، همان لحظه تأثير دارد. آيت الله بهاءالديني جايي رفتند، ديدند يک نفر در لباس دينداري دارد دنيا داري مي‌کند. گفتند: جوان اين کار را نکنيد. گفت: چشم! رفت، هفته بعد آمد باز ايشان از نيت‌ها و درون افراد خبر داشتند. جوان گفتم: اين کار را نکن، جوانمرگ مي‌شوي. ايشان گفت: دلم مي‌خواهد ولي نمي‌توانم. بسياري از ما دلمان مي‌خواهد بد زبان و بد نيت نباشيم، اما مي‌گويد: دست خودم نيست، عادت کردم! ايشان سرش داد زدند. نکن! دست بردار! يک لحظه جوان گفت: باشد... عالم رباني! حضرت امام(ره) فرمود: عالم محضر خداست. در محضر خدا معصيت نکنيد!!
2- «وَ مُتَعَلِّمٌ عَلَي سَبِيلِ نَجَاةٍ» نمي‌تواند عالم شود، نمي‌تواند عالم رباني کار درست شود، اما متعلم باشد. در مسير باشد. حرف شنو باشد. لازم نيست علامه حسن زاده باشد.
دل من مرد باش و مردمي باش *** چراغي در شب سردرگمي باش
حسن زاده شدن سخت است اي دل *** بيا و شاطر عباس قمي باش
شاطر باش، طوري نيست. کارگر باش. ولي متعلم باشد، در مسير باشد.
3- «وَ هَمَجٌ رَعَاعٌ» (نهج‌البلاغه/حکمت 147) افرادي هستند که مثل مگس‌هايي که مرتب روي صورت حيوان مي‌گردد، «رَعاع» يعني پست و فرومايه! حضرت مي‌فرمايند: «أَتْبَاعُ كُلِّ نَاعِقٍ يَمِيلُونَ مَعَ كُلِّ رِيحٍ» ثبات قرار ندارد. استحکام در زندگي‌اش نيست. بينش نيست. با هر بادي اين هم مي‌دمد. از هر طرف صداي بوقي بيايد، بادي و بوقي است، بصيرتي نيست. بينشي نيست، تعمدي نيست. يک مسير را داشته باشد، اينها عوامانه زندگي مي‌کنند. اينها کساني هستند که بايد انسان پرهيز کند. آبروبر هستند، آبرو ريز هستند. فقط يک سلام و والسلام! اما کسي که حکيمانه زندگي کرد دنيا و آخرت را دارد. نسلي نو دارد. نسلي معنوي دارد. عاقبت بخيري دارد. عجله نداريد وضعش خوب شود. چشم ديوار دارد، احتياط! گوش ديوار دارد، احتياط! يک عکس مستهجن و زشت هرجايي باشد، بنده و شما يک عکس ببينيم، قدرت تخريب آن به اندازه دو هزار کلمه فحش و ناسزاست. يک فيلم چند تصوير است؟ 24 تصوير است. يک ثانيه، يک دقيقه هزار و خرده‌اي، اگر کسي صبح تا شب نشست فيلم‌هاي اينچنيني ديد. با وجودش چه کار مي‌کند؟ منطقش هم اين است که بايد خوش باشيم! ما خوش نيستيم، اُپن هستيم، آنلاين هستيم. بعد چه مي‌شود؟ کسي مي‌شود که نسبت به مقدسات بي توجه است. نسبت به ارزش‌هاي ديني بي ميل است. هيچکس را من قبول ندارم. شبکه‌هاي مجازي گاهي بنده اعتقاد دارم قتلگاه نسل جوان ما هست و زنده به گورشان مي‌کند. چون «وَ مُتَعَلِّمٌ عَلَي سَبِيلِ نَجَاةٍ» نيستند. گاهي مدرکش فوق ليسانس و دکترا است ولي عوام است. عمامه روي سرش است ولي عوام است. نشان مي‌دهد در مسير زندگي چه کار کنيم عالمانه و حکيمانه زندگي کنيم، بايد مراقب خودمان باشيم که جزء مردمي شويم که اميرالمؤمنين توجه دارند. فوق العاده خوب است که مردم ما را دوست داشته باشند. گاهي يک دعا در دل شب، در جايي که محل اجابت دعاست. پيامک براي دوستان و شما آمده که الآن در مسجدالحرام دعاگوي شما هستم! چقدر عجيب است. رفقاي اينچنيني خيلي خوب است. بعضي مي‌گويند: من رفقاي خيلي خوبي دارند. خيلي خوشبخت هستم! ما بايد خيلي مراقب باشيم اين رفقا را از دست ندهيم. جذبشان کنيم و بيشتر همسو و همرنگ شويم. انشاءالله!
يک نکته که خيلي کاربردي است و من مي‌خواستم امروز براي عزيزان بگويم. چون عزيزان در اين فرصت خيلي اظهار لطف و محبت داشتند. يک نفر نزد اميرالمؤمنين (ع) آمد. گفت: علي جان رزقم قطع شده است. من مراجعه کننده داشتم که سي، چهل نفر آمدند. پيش فاکتور مي‌گيرند و مي‌روند و ديگر نمي‌آيند. داريم که مي‌گويند: رزقم قطع شده است. يعني اگر روزي پنجاه هزار تومان درآمد داشتم الآن صفر است. چه کار کنم؟ حضرت چند گزينه مطرح کردند. 1- گويا بين الطلوعين مي‌خوابي.
فرهنگ ديني ما اين است که يکي دو ساعت بعد از نماز عشاء و شام انسان بخوابد. سحر بيدار شود. در بعضي خانواده‌ها اين برعکس شده است. فرهنگ غربي مي‌آيد که شب را بيدار باشي و روز را بخوابي! يازده صبح، دوازده، گاهي ديرتر! اين در فرهنگ ما نيست. چهره افرادي که سحرخيز هستند با افرادي که دير از خواب بيدار مي‌شوند خيلي متفاوت است. فرهنگ ديني ما اين است که شب زود بخوابيم و سحر بيدار شويم. آيت الله حسن زاده آملي فرمودند:
هرکس سحر ندارد، از خود خبر ندارد *** از خود خبر ندارد، هرکس سحر ندارد
سحر انسان را زنده مي‌کند. رزق تمام افراد از اذان صبح تا طلوع آفتاب تقسيم مي‌شود. کسي که خواب است، ضرب المثلش اين است که سهمش هم به آب است. کلام امير، امير کلام‌هاست. در پياده رو مي‌روي. آقا يا خانم مسني دارد مي‌رود، نمي‌تواند تند برود. يک نفر بي ادبانه بگويد: برو کنار! يک عده هستند مي‌گويند: ببخشيد پدر جان من عجله دارم! بنده روحاني از يک کاسبي اين را ياد گرفتم. به من گفت: من وقتي به اين مرحله رسيدم، در خيابان قدم مي‌زنم و بعد دوباره در پياده رو مي‌روم. بعضي‌ها را آدم در خانواده‌ها مي‌بيند، دختر يا پسر پايش را روبروي پدر و مادر دراز مي‌کند. تو مي‌گويد، اين بي برکتي مي‌آورد. گاهي يک نگاه محبت آميز مادر آن را احياء مي‌کند. شصت سال آرامش و آسايش دارد. فقط در حيات نيست. کساني را داشتيم تا پدر و مادر زنده بودند، راضي بودند. ولي وقتي پدر و مادر از دنيا مي‌رود ديگر اعتنا نمي‌کند. روايت داريم کسي که صبح جمعه آفتاب پهن شد سر قبر پدر و مادر برود، ثواب يک حج در نامه عملش نوشته مي‌شود. چه بهتر از اين؟ بعضي از بزرگان ما مقيد بودند. گويا جلوتر از کسي که مسن تر از توست راه مي‌روي! مخصوصاً کساني که مسن هستند مثل پيامبران در امت هستند. اينقدر ارزش دارند. گفت: نه آقاجان! بعد اميرالمؤمنين گزينه سوم را گفت. فرمود: گويا دعاي به پدر و مادر را فراموش کردي. گفت: بله فراموش کردم. بعد حضرت فرمودند: از پيامبر شنيدم «ترک الدعاء للوالدين يقطع الرزق» ترک دعا به پدر و مادر روزي را قطع مي‌کند. بعضي مي‌گويند: ما يک دلخوري‌هايي داريم، ولي اگر دست پدر و مادر از دنيا کوتاه هست يا زنده هستند، ترک دعا به پدر و مادر رزق را قطع مي‌کند. هرچه انسان مي‌دود به جايي نمي‌رسد. ديديد مي‌گويند: بعضي رزقشان انگشتي است. بعضي نه، همينطور مي‌آيد. گاهي يک احسان اينچنيني باعث مي‌شود انسان هم دنيا را داشته باشد و هم آخرت را.
شريعتي: نکات خوبي را شنيديم. نکاتي که از آن غافل هستيم. حاج آقاي لقماني براي زندگي بهتر ما اين نکات را فرمودند. امروز صفحه 69 قرآن کريم را در سالروز ولادت امام هادي(ع) تلاوت خواهند کرد. در ايامي که منور به نور اهل‌بيت مخصوصاً اميرالمؤمنين(ع) هست، يک قراري هم گذاشتيم که امسال براي غدير سنگ تمام بگذاريم. تجمع بزرگ مردمي در روز غدير در تهران و قم برگزار خواهد شد و جشن بزرگ غدير در تهران ساعت پنج بعد از ظهر در ميدان امام حسين خواهد بود. انشاءالله همه مردم در همه جاي ايران حضور پر شور داشته باشند که غدير امسال با حضور مردم رنگ و بوي ديگري داشته باشد. چقدر خوب است ثواب تلاوت اين آيات را به امام هادي(ع) و حضرت عسگري هديه کنيم و دعا کنيم زيارت سامرا نصيب همه ما شود.
«يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تُطِيعُوا الَّذِينَ كَفَرُوا يَرُدُّوكُمْ عَلى أَعْقابِكُمْ فَتَنْقَلِبُوا خاسِرِينَ «149» بَلِ اللَّهُ مَوْلاكُمْ وَ هُوَ خَيْرُ النَّاصِرِينَ «150» سَنُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُوا الرُّعْبَ بِما أَشْرَكُوا بِاللَّهِ ما لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ سُلْطاناً وَ مَأْواهُمُ النَّارُ وَ بِئْسَ مَثْوَى الظَّالِمِينَ «151» وَ لَقَدْ صَدَقَكُمُ اللَّهُ وَعْدَهُ إِذْ تَحُسُّونَهُمْ بِإِذْنِهِ حَتَّى إِذا فَشِلْتُمْ وَ تَنازَعْتُمْ فِي الْأَمْرِ وَ عَصَيْتُمْ مِنْ بَعْدِ ما أَراكُمْ ما تُحِبُّونَ مِنْكُمْ مَنْ يُرِيدُ الدُّنْيا وَ مِنْكُمْ مَنْ يُرِيدُ الْآخِرَةَ ثُمَّ صَرَفَكُمْ عَنْهُمْ لِيَبْتَلِيَكُمْ وَ لَقَدْ عَفا عَنْكُمْ وَ اللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْمُؤْمِنِين «152» إِذْ تُصْعِدُونَ وَ لا تَلْوُونَ عَلى أَحَدٍ وَ الرَّسُولُ يَدْعُوكُمْ فِي أُخْراكُمْ فَأَثابَكُمْ غَمًّا بِغَمٍّ لِكَيْلا تَحْزَنُوا عَلى ما فاتَكُمْ وَ لا ما أَصابَكُمْ وَ اللَّهُ خَبِيرٌ بِما تَعْمَلُونَ «153»
ترجمه: اى كسانى كه ايمان آوردهايد! اگر از كسانى كه كفر ورزيدند اطاعت كنيد، شما را به آئين گذشتگانِ كافرتان بر مىگردانند، پس به خسارت و زيانكارى بازخواهيد گشت. (از آنها كه دوستدار شما نيستند پيروى نكنيد،) بلكه خداوند مولاى شماست و او بهترين ياوران است. بزودى در دلهاى كسانى كه كفر ورزيدند، بيم خواهيم افكند، زيرا چيزى را با خدا شريك كردهاند كه بر (حقّانيّت) آن (خداوند) دليلى نازل نكرده است و جايگاه آنان آتش دوزخ است و چه بد است جايگاه ستمگران. و قطعاً خداوند وعدهى خود را (مبنى بر پيروزى شما در جنگ احد) محقّق گرداند، زيرا كه دشمن را با خواست او مىكشتيد، تا آنكه سست شديد و در كار (جنگ و تقسيم غنائم) به نزاع پرداختيد و از (دستور پيامبر) نافرمانى كرديد، با آنكه خداوند (پيروزى و) آنچه را (از غنائم) كه محبوب شما بود به شما نشان داده بود. برخى از شما خواهان دنيايند (و غنائم جنگى،) و برخى خواهان آخرت (و شهادت در راه خدا). پس آنگاه خداوند شما را از (تعقيب) آنان منصرف ساخت (و پيروزى شما به شكست انجاميد،) تا شما را بيازمايد، ولى از (خطاى) شما درگذشت و همانا خداوند نسبت به مؤمنان، صاحب فضل و بخشش است. (به خاطر بياوريد) هنگامى كه (در جنگ احد به هنگام فرار، از كوه) بالا مىرفتيد و به هيچ كس توجّه نمىكرديد، (در حالى كه) پيامبر شما را از پشت سرتان فرا مىخواند (كه به جاى خود برگرديد). پس به سزاى آن، خداوند غمى بر غمهايتان افزود تا ديگر بر آنچه (از غنائم) از كفتان رفته يا (از آسيب و زخم) بر سرتان آمد، اندوه نخوريد و (بدانيد كه) خداوند به آنچه انجام مىدهيد، آگاه است.
شريعتي: خيلي‌ها در دفاع از مکتب اهل‌بيت گام برداشتند، تلاش کردند و خون دل خوردند. يکي از اينها مرحوم سلطان الواعظين شيرازي صاحب کتاب شب‌هاي پيشاور است. اگر تمايل به تهيه اين کتاب داريد براي ما پيامک بزنيد. دوستان من شما را راهنمايي خواهند کرد. اشاره قرآني را بفرماييد و بعد هم از سلطان الواعظين شيرازي براي ما بگوييد.
حاج آقاي لقماني: آيه 151 سوره آل عمران مي‌فرمايد: «سَنُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُوا الرُّعْبَ» دلها دو گونه هستند. سکوي آرامش و اطمينان دل هست. گاهي مواقع اضطراب دارد. مرتب حالت هيجان، نا آرامي و دلشوره دارد. بدترين بدها است. چون وصل به اقيانوس نشده است. خدا نکند انسان بخواهد با اشياء اطمينان پيدا کند. با اشخاص و اسباب بخواهد اطمينان پيدا کند. هيچ چيز بيروني به درون انسان آرامش نمي‌دهد و هميشه دارايي با پريشاني همراه است. اين جمله طلايي يکي از صاحب نظران هست. مي‌فرمايد: اگر تمام مردم دنيا غير از ما نابينا بودند، هيچ نيازي به خانه مجلل نداشتيم! تغيير مبلمان نداشتيم. تجمل و تفاخر نداشتيم. گورستان‌ها پر است از افرادي که روزي گمان مي‌کردند بدون آنها چرخ دنيا نمي‌چرخد! مردند و آب هم از آب تکان نخورد. چون بلد نبودند زندگي کنند. «سَنُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُوا الرُّعْبَ» کساني که ناسپاس هستند، در قرآن خداوند کنار چه کساني مي‌آورد؟ «وَ الَّذِينَ كَفَرُوا يَتَمَتَّعُونَ وَ يَأْكُلُونَ كَما تَأْكُلُ الْأَنْعامُ» (محمد/12) «متاعاً لکم» خوشي‌هاي دنيا، ست بودن، زيبا بودن. صبح تا شب مشغول است. شصت سال کلکسيون جمع مي‌کند! عمر تمام شد، «مَتاعاً لَكُمْ وَ لِأَنْعامِكُم» (نازعات/33) اينجا انسان با چهارپايان کنار هم مي‌آيند. چون بلد نيست زندگي کند. ولي اينهايي که بلد هستند زندگي کنند هم آرامش و هم آسايش دارند. چگونه وصل به اقيانوس بشوم؟
سالهاي بسيار دنبال اين عبارت بودم که حضرت علي فرمود. چند وقت قبل ديدم يک نشاط خاصي پيدا کردم. حضرت مي‌فرمايند: کساني که فاجر هستند، پرده در هستند و گناهکار هستند، ظاهرش را نگاه مي‌کني، عين قبر گچکاري شده است. يعني زيباتر و هنري‌تر از اين نمي‌شد حضرت بگويند. ادکلن يک ميليوني مي‌زند. کت و شلواري که پزش را مي‌دهد. دوازده ميليون از کيش خريدم! پالتوي پوست مار مي‌پوشد. ظاهر زندگي اينها را که نگاه مي‌کنند بعضي حسرت مي‌خورند. اينها آدم حسابي هستند ماشين سيصد ميليوني زير پايشان است. حضرت مي‌فرمايند: کساني که فاسد و فاجر هستند، ظاهرشان را که نگاه کنيد مثل قبر گچکاري شده زيبا است، ولي درون قبر تاريک و تنگ است. تنهايي و تنفس نداري. اما مؤمنان و مسلمانان و غديريان، مثل يک خانه‌اي که به ظاهر ويرانه است ولي درون خانه آرامش و قرار و ثبات داري. گاهي با مؤمنين صحبت مي‌کنيم، يک دقيقه است ولي انگار سي سال هست با هم دوست هستيم. انسان لذت مي‌برد. بحث قلب، رعب و وحشت يا اطمينان و آرامش سنگ بناي زندگي براي موفقيت و هنر خوب زيستن است.
شريعتي: باز يادآوري کنم که روز غدير عيدي دادن و اطعام فراموش نشود که کلي ثواب و فضيلت دارد. دعا بفرماييد و آمين بگوييم.
حاج آقاي لقماني: خدايا به حق آقا اميرالمؤمنين نسلي علوي نصيب ما بگردان. به حق محمد و آل محمد، به حق عيد غدير دل همه را شاد بگردان. لب‌هاي همه را متنعم به لبخند بگردان به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
شريعتي: بهترين‌ها نصيب شما شود. زيارت غديريه که يادگار امام هادي(ع) هست در سالروز ولادت ايشان و آستانه عيد غدير بسيار دل انگيز است.A A A