![]()
برنامه سمت خدا
موضوع برنامه: اعمال و آداب شب نيمه شعبان
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين نظري منفرد
تاريخ پخش: 11- 02-97
بسم الله الرحمن الرحيم، و صلي الله علي محمدٍ و آله الطاهرين.
برگرد اي توسل شب زنده‌دارها *** پايان بده به گريه چشم انتظارها
از يک خروش ناله عشاق کوي تو *** حاجت روا شوند هزاران هزارها
يکبار نيز پشت سرت را نگاه کن *** دل بسته اين پياده به لطف سوارها
از درد بي حساب فقط داد مي‌زنم *** آيا نمي‌رسند به تو اين هوارها
ما را به جبر هم که شده سر به زير کن *** خيري نديده‌ايم از اين اختيارها
بايد براي ديدن تو مهزيار شد *** يعني گذشتن از همگان محض يارها
شب‌ها بدون آمدنت صبح مي‌شود *** پايان بده به گريه چشم انتظارها
اين دست‌ها به لطف تو ظرف گدايي‌اند *** يا ايها العزيز تمام ندارها
شريعتي: «اللهم عجل لوليک الفرج» سلام مي‌کنيم به امام مهدي که روي او آرزوي همه ماست و ديدن او و نوراني شدن چشم ما به جمال دلرباي او. سلام مي‌کنم به شما و چشم انتظاري‌هاي شما در آستانه نيمه شعبان هستيم. اين عيد بر همه شما مبارک باشد. انشاءالله بهترين‌ها به برکت امام زمانمان براي همه رقم بخورد. حاج آقاي نظري منفرد سلام عليکم. اعياد را تبريک مي‌گويم. خيلي خوش آمديد.
حاج آقاي نظري منفرد: سلام عليکم و رحمة الله. به همه بينندگان عزيز سلام مي‌کنم. ولادت با سعادت خاتم الاوصياء، منجي بشريت، حضرت صاحب العصر و الزمان(عج) را تبريک مي‌گويم. همچنين رسيدن به شب نيمه شعبان را که يکي از بهترين شب‌هاي سال هست را تبريک مي‌گويم. اميدوارم همه موفق باشند براي انجام کارهاي امشب و عيد خوبي باشد براي همه عزيزان.
شريعتي: الحمدلله که توانستيم تا امروز زنده باشيم و نفس بکشيم و بتوانيم امشب را درک کنيم. امشب اعمال بسيار با فضيلتي دارد که در بخش دوم گفتگو در آن مورد صحبت خواهيم کرد. حاج آقاي نظري از اعمال اين شب هم براي ما خواهند گفت. چيزي که شايد در اکثر روزهاي سال، ذهن ما را درگير مي‌کند و متوجه آن هستيم اين است که چطور ميتوانيم با امام زمان(عج) ارتباط برقرار کنيم. خيلي خوب است که اگر در شروع بحث به اين نکته اشاره کنيد و پيش برويم.
حاج آقاي نظري منفرد: بسم الله الرحمن الرحيم. الحمدلله رب العالمين و صلي الله علي سيدنا محمدٍ و آله الطاهرين.
من مقدمتاً خدمت بينندگان عزيز عرض کنم که وجود حضرت ولي‌عصر(ع) يک امر تصادفي و اتفاقي نبوده که پيامبر يا اهل‌بيت(ع) بشارت ايشان را داده باشند. خداوند متعال در کتاب‌هاي قبل حضرت مهدي را خبرش را داده است و در سوره مبارکه انبياء مي‌فرمايد: «وَ لَقَدْ كَتَبْنا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُها عِبادِيَ الصَّالِحُونَ» (انبياء/105) ما در زبور حضرت داود، «مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ» ذکر را مفسرين گفتند: يعني تورات. چون حضرت داود بعد از موسي بود. گفتيم: «أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُها عِبادِيَ الصَّالِحُونَ» وارث زمين، نه يک نقطه، «عبادي» خداي متعال اين کلمه عبادي را اضافه کرده به «ي» يعني بندگان من، به خودش نسبت مي‌دهد. همه بندگان خدا هستند، نه! «الصالحون» آن کساني که صلاحيت حکومت بر ارض را دارند. آنهايي که احياء کننده عدل و داد هستند. از بين برنده‌ي ظلم و جور و باطل هستند. اين وعده الهي است.
همه ما مي‌دانيم وعده الهي يک وعده‌اي است که تخلف ناپذير است. «إِنَّ اللَّهَ لا يُخْلِفُ الْمِيعاد» (آل‌عمران/9) آنچه که وعده داده قطعاً محقق خواهد شد. پس مسأله‌ي وجود مقدس ولي عصر يک مسأله قرآني است و باز هم آياتي داريم براي اينکه از فرصت بيشتر استفاده کنيم و فرمايشي که مطرح نموديد در مورد ارتباط با حضرت ولي‌عصر بيشتر در رابطه با او صحبت کنيم، من به همين آيه بسنده مي‌کنيم و الا آيات ديگري در قرآن هست، اما احاديث اگر کسي بگويد که احاديثي که از پيامبر خدا تنها رسيده در کتاب فريقين، عامه و خاصه در مورد حضرت مهدي(ع) در حد تواتر است، يعني در حدي است که انسان علم پيدا کند اين احاديث از پيامبر خدا صادر شده، درست است. به لسان‌هاي مختلف، مهدي فرزند من است. مهدي فرزند فاطمه است. مهدي فرزند حسين است. مهدي پنجمين فرزند از هفتمين امام است. تعبيرات اينگونه از وجود پيغمبر اکرم زياده رسيده است. او غيبت دارد، غيبت صغري دارد، غيبت کبري دارد، اگر غيبت او طول بکشد حتي يک روز از عمر عالم باقي مانده باشد او خواهد آمد. تمام اين احاديث از پيامبر و از معصومين(ع) در رابطه با حضرت ولي عصر رسيده و فراوان است.
پس وجود حضرت مهدي کتاباً و سنتاً قطعي است. عقل هم همين را حکم مي‌کند. عقل مي‌گويد: مأموم امام مي‌خواهد. در نامه‌اي که آقا اميرالمؤمنين به استاندار بصره نوشتند، مرقوم فرمودند: «علي لکل مأمومٍ امام» هر مأموم امام مي‌خواهد. يک رهبر مي‌خواهد که راهنما باشد. او را هدايت کند. قرآن مجيد مي‌فرمايد: فرداي قيامت هر مأمومي با امام خود محشور مي‌شود «يَوْمَ نَدْعُوا كُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِم» (اسراء/71) ما در قيامت هر گروهي و هر مردمي را با امام مي‌خواهيم. بنابراين امام عقلاً مورد نياز است.
امام دو وظيفه اساسي دارد. يکي تبيين دين است و يکي حفظ و حراست دين است. تبيين دين آگاهي مي‌خواهد و بدون آگاهي نمي‌شود. عصمت هم بايد در امام باشد که در تبيين اشتباه نکند و مردم را به جاي ارشاد، گمراه نکند. حفظ و حراست هم امر لازمي است. بالاخره دين الهي است و بايد حفظ شود. اين عمل در عصر رسول خدا انجام شد و در زمان اميرالمؤمنين هم در حدي که بود انجام شد، ديگر نشد. ميدان عملي به ائمه(ع) داده نشد که حکومت را داشته باشند. در بخش تعليم و تربيت آمدند. انسان‌ها تربيت کردند. البته مسائل لازم ديني را بيان مي‌کردند و آنچه نياز جامعه بوده بيان مي‌کردند و چون زمينه، زمينه مساعدي نبود، خداوند متعال امام را قرار داد، منتهي چون زمنيه مساعد نبود، امام از نظرها ناپديد شد. بود، متولد شد و سال 255 هجري قمري در سامرا از پدري به نام امام حسن عسکري و مادري به نام نرجس خاتون متولد شدند و الآن هم حيات دارند، در ميان مردم حضور دارند.
از يکي از نواب حضرت سؤال شد: مردم آقا امام زمان را مي‌بينند؟ عرض کرد: بله مي‌بينند. «صاحب هذا الامر يري الناس و يرونه» هم او مردم را مي‌بيند و هم مردم او را مي‌بينند. با اين تفاوت «و يعرف الناس و لا يعرفونه» او مردم را مي‌شناسد و مردم او را نمي‌شناسند. پس امام، حضرت ولي عصر حضور دارند. يعني دارند مديريت مي‌کنند. «بيمنه رزق الوري و بوجوده ثبتت الارض و السّماء» (بحار الانوار،ج46، ص47) مديريت مي‌کنند. اعمال در محضر ايشان عرضه مي‌شود. به هر حال امام هستند. خداوند متعال وقتي به ملائکه فرمود: «إِنِّي جاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً» (بقره/30) براي زمان خاصي که نفرمود. تا زمين هست، تا دنيا هست خليفة الله بايستي روي زمين باشند. «لولا الحجه لساخت الارضُ باهلها» پس وجود مقدس حضرت ولي‌عصر هستند.
کسي سؤال مي‌کند آقا هستند. ما ايشان را نمي‌بينيم چطور ميتوانيم با ايشان ارتباط برقرار کنيم؟ چطور با ايشان تماس داشته باشيم. اساساً امکان تماس هست يا امکان تماس نيست. عرض مي‌کنيم چرا، امکان تماس هست، منتهي ارتباط برقرار کردن با حضرت ولي‌عصر انواعي دارد و ما بايستي ببينيم کدام يک از اين انواعش براي همه امکان پذير است؟ کدام يک از اين انواعش براي برخي از افراد امکان پذير است؟ اين را بايد بررسي کنيم. در عبارت توقيع آمده «نحنُ غير مهملين لمراعاتكم و لا ناسين لذكركم» (احتجاج، ج 2، ص 495) ما شما را مهمل نمي‌گذاريم. ما مراعات شما را مي‌کنيم. حواس ما به شما هست. ياد شما را هم فراموش نمي‌کنيم. پس ارتباط از آن طرف برقرار هست. اما از ناحيه ما چطور مي‌شود ارتباط برقرار کرد؟ يک قسم ارتباط برقرار کردن از طرف دل است. انسان از دل ارتباط برقرار کند و اين خيلي آسان است و براي همه ميسر است و وقتي انسان ارتباط روحي برقرار کرد، آقا حضرت ولي‌عصر هم ارتباط روحي برقرار مي‌کند. «فَاذکُرُوني اَذکُرکُم» (بقره/152) اين ارتباط يک ارتباط ممکني هست براي همه و مي‌شود انسان اين ارتباط را برقرار کند. در همه زمان‌ها انسان مي‌تواند اينطور ارتباط داشته باشد. اين يک نوع ارتباط است، ارتباط قلبي. به نظر مي‌رسد اين نوع ارتباط بهترين نوع ارتباط باشد. اين دعاهايي که وارد شده براي ارتباط است. ما که به حضرت دعا مي‌کنيم، حضرت را مخاطب قرار مي‌دهيم، به حضرت سلام مي‌کنيم، همه ارتباط با حضرت است. «نحنُ غير مهملين لمراعاتكم و لا ناسين لذكركم» آن حضرت هم به اين ارتباط توجه دارند.
يک ارتباط، ارتباط رؤيايي است. ارتباط در خواب است. اين ارتباط هم براي خيلي‌ها مؤثر است. حتي برخي از دعاها و سور قرآن هست، مرحوم محدث قمي در مفاتيح اينها را ذکر کرده که انسان اين دعاها را مي‌خواند. آيات را مي‌خواند. ممکن است ائمه(ع) و حضرت ولي‌عصر را هم در خواب ببيند. خيلي از بزرگان ما اين توفيق را پيدا کردند با حضرت ولي‌عصر ارتباط رؤيايي داشتند و اين يک امر ممکني است.
يک قسم ارتباط، ارتباط سمعي هست. انسان صداي حضرت را بشنود. در حالات سيد بن طاووس نقل شده که «سمعتُ صوت الحجة (ص) في السرداب المقدس» من در سرداب صداي حضرت ولي‌عصر را شنيدم. «اللهم انَّ شيعتنا خُلقت من شعاع انوارِنا» حضرت داشتند شيعه را دعا مي‌کردند. منتهي اين ارتباط سمعي براي هرکسي برقرار نمي‌شود. ارتباط برقرار کردن يک شرايطي دارد، يک موانعي را بايستي از جلوي راه برداشت. يک اهليتي مي‌خواهد که اين ارتباط برقرار شود. نقل شده کسي خيلي دنبال حضرت ولي‌عصر مي‌گشت، حضرت را پيدا کند با اسباب مختلفي، يک وقت متوجه شد حضرت در يک نقطه‌اي هست، رفت ديد يک شخص عادي هست که حضرت کنار او نشسته است. وقتي حضرت بلند شدند تشريف ببرند، رو کردند به اين آقا و فرمودند: مثل اين شخص باش ما سراغ تو بياييم! چرا اينقدر مي‌گردي؟ بايد انسان آن سنخيت را در خودش به وجود بياورد. من اين دو بيت از حافظ را بخوانم که خيلي زيباست.
چشم آلوده نظر از رخ جانان دور است *** بر رخ او نظر از آينه پاک انداز
اين چشم بايد طهارت لازم را پيدا کند تا بتواند جانان را ببيند. در بيت دوم حافظ به اين شرط اشاره مي‌کند. غسل در اشک زدم؛ يعني اينقدر گريه کردم که گويي خودم را با غسل و با گريه تطهير کردم.
غشل در اشک زدم کاهل حقيقت گويند *** پاک شو اول و پس ديده بر آن پاک انداز
يعني يک سنخيتي لازم است. اين سنخيت و طهارت ظاهر و باطن اين سنخيت را به وجود مي‌آورد. اگر علامه بحر العلوم‌ها، اگر مقدس اردبيلي‌ها توانستند ارتباط سمعي و بصري پيدا کنند با حضرت ولي‌عصر و آن بزرگوار را از نزديک ببينند شرايط را فراهم کردند و آن سنخيت حاصل شد. آن بزرگوار عنايت دارد. دوست دارد، امام مأمومش را دوست دارد. منتهي ما بايد آن سنخيت را در خودمان پديد آوريم. يک رباعي ديگر بخوانم.
عمري است بوده‌ام ز پي جستجوي تو *** چون عاشقم به طلعت زيبا و روي تو
هرجا روم دلم به هواي تو پر زند *** ديوانه وار چرخ زنم گرد کوي تو
اميدواريم خداوند متعال آن سنخيت را در ما ايجاد کند که ما هم چشم‌مان به جمال حضرت روشن شود. امثال مقدس اردبيلي‌ها و علامه بحر العلوم‌ها انسان‌هايي مثل ما بودند. اما مدارج کمال را تمام کردند و نزديک کردند و حجاب‌ها را کنار زدند و وصل شدند. بايد اين حجاب‌ها را کنار زد. جارو کن تو خانه و پس مهمان طلب! انسان بايد فضا را مهيا کند و بعد مهمان را دعوت کند که بيايد. اميدوارم انشاءالله بتوانيم ما اينچنين شويم تا با آن بزرگوار ارتباط بيشتري را برقرار کنيم. غير از ارتباط قلبي و ارتباط رؤيايي، بلکه ارتباط سمعي و بصري داشته باشيم.
شريعتي: چقدر ديدن امام زمان(عج) در نگاه شما مهم است و اهميت دارد؟ يعني جداي از ديدن و شنيدن صداي حضرت اگر ارتباط برقرار شود، خيلي مهم است و در زندگي ما مؤثر است.
حاج آقاي نظري منفرد: اساس همان ارتباط است. يعني انسان ارتباط روحي برقرار کند و آن بزرگوار هم عنايت کند با توجه به آن«نحنُ غير مهملين لمراعاتكم و لا ناسين لذكركم» ارتباط که برقرار شد، فيوضات آن بزرگوار به ما مي‌رسد. منتهي انسان دلش مي‌خواهد چشمش به جمال دل آراي آن بزرگوار نگاه بکند.
گفتي ميان چشم تو جاي دمور نيست *** از نور چشم صرف نظر مي‌کنم بيا
شريعتي: انشاءالله ايام بر شما مبارک باشد و واقعاً چشم همه ما به جمال دلرباي حضرت مهدي روشن شود. براي آمدنش و براي ظهور حضرت دعا مي‌کنيم. امشب شب بسيار با فضيلتي است و اعمال بسيار متعددي هم دارد که انشاءالله همه از ثواب و برکاتش بهره‌مند شويم. از فضيلت شب نيمه شعبان و از اعمال امشب براي ما خواهند گفت. انشاءالله همه توفيق عمل به اين نکات را داشته باشيم و همديگر را دعا بکنيم.
حاج آقاي نظري منفرد: «اغتنم الفرص فانها تمرُّ مَرَّ السَّحاب» فرصت‌ها را غنيمت بشماريد که همانند ابرها عبور مي‌کند. يکي از فرصت‌هاي طلايي در زندگي ما انسان‌ها اين زمان‌هايي است که مي‌رسد. اين زمان‌ها را خداوند متعال در اختيار ما قرار داده ما بتوانيم به آن کمالي که قرار است برسيم، برسيم. همانطور که خداوند متعال نعمت‌هاي ظاهري را به وسيله باران و چيزهاي ديگر به ما داده، اين نعمت‌هاي معنوي هم به ما داده که بتوانيم خودمان را عروج بدهيم اختياراً، اختياراً بالا ببريم. يکي از آنها شب نيمه شعبان است. شب نيمه شعبان واقعاً يکي از شب‌هاي بزرگ سال است. در روايت امام باقر(ع) هست که شب عظيمي است. شب آمرزش است، شب لطف و عنايت خداست و بعد از شب قدر يکي از بهترين شب‌هاي سال است. معمولاً شب نيمه شعبان را احياء مي‌گيرند، خوشا به احوال آنهايي که اين شب را احياء مي‌گيرند و بيدار هستند. دو تا مطلوب هست در اين شب، يکي شب زنده‌داري است که همان احياء است و يکي به جا آوردن آداب است. ممکن است کسي بيدار باشد و احياء بگيرد. آداب متعددي هم هست، مثلاً در شب نيمه شعبان، دعاي کميل که شب‌هاي جمعه وارد شده، شب نيمه شعبان هم وارد شده است. يک کسي حال دارد، ذوق دارد و علاقه‌مند است، با خدا مي‌خواهد راز و نياز کند، دعاي کميل را مي‌خواند. دعاهاي ديگري در مفاتيح وارد شده است. پيامبر يک شخصيتي است که سفير الهي است. خداي متعال او را برگزيد به عنوان پيامبر، مشعل، سراج منير، يکي از همسران رسول خدا مي‌گويد: شب نيمه شعبان بود، من خوابم برد. يکوقت از خواب بيدار شدم ديدم پيامبر نيست. نگران شدم. بلند شدم در تاريکي جستجو کنم ببينم پيامبر کجاست. ديدم پيامبر روي زمين در حال سجده است و به خداي متعال عرض مي‌کند: «سَجَدَ لَکَ سَوادي وَ خَيالي و آمن بک فؤادي» خدايا اين جسم من دارد تو را سجده مي‌کند. روحم به تو ايمان آورده است. «يا عظيمُ تُرجي لِکُلِ عظيم» اي بزرگي که اميد هر چيز بزرگي از تو مي‌رود. بعد شروع به دعا کردند که خدايا! من از تو مي‌خواهم به من عنايت کني و لطف کني. پيامبر با آن عظمت از اين فرصت طلايي، پيامبر خودشان مي‌فرمودند: «إن لربكم في أيام دهركم نفحات» (عوالي الئالي، ج 4، ص 118) گاهي يک نسيم خوشي در زندگي انسان مي‌وزد. بنده خودم را بپيچم که از اين نسيم خوش استفاده نکنم. فرمود: «ألا فتعرضين لها» خودتان را در معرض اين نسيم قرار بدهيد. شب نيمه شعبان همين نسيم خوش است. حيف است انسان خودش را در معرض اين نسيم خوش قرار ندهد.
شريعتي: در واقع با اين نکاتي که شما گفتيد، شب نيمه شعبان جداي از ولادت حضرت مهدي(عج) که شب ولادت حضرت هست، خودش يک فضيلتي دارد به معناي واقعي کلمه.
حاج آقاي نظري منفرد: دقيقاً همينطور است. يکي از آداب شب نيمه شعبان زيارت امام حسين(ع) است. يکي از آداب شب نيمه شعبان غسل است. اميدواريم همه موفق باشند و بتوانند اين اعمال را انجام بدهند.
شريعتي: اعمال اين شب مفصل در مفاتيح الجنان آمده است، مي‌توانيد مراجعه کنيد. دوستان ما هم در کانال برنامه قرار خواهند داد. نکات خيلي خوبي را شنيديم هم در مورد ارتباط با حضرت ولي عصر و هم در مورد اعمال و فضيلت شب نيمه شعبان، انشاءالله همه مشمول دعاهاي حضرت ولي‌عصر و مشمول توجهات آن حضرت بشويم. امروز صفحه 306 قرآن کريم، آيات 12 تا 25 سوره مبارکه مريم را تلاوت خواهيم کرد. چقدر خوب است ثواب تلاوت اين آيات را به روح ملکوتي و آسماني مادر بزرگوار حضرت ولي‌عصر، حضرت نرجس خاتون هديه کنيم و انشاءالله از ثواب و برکاتش بهره‌مند شويم.
«يا يَحْيى خُذِ الْكِتابَ بِقُوَّةٍ وَ آتَيْناهُ الْحُكْمَ صَبِيًّا «12» وَ حَناناً مِنْ لَدُنَّا وَ زَكاةً وَ كانَ تَقِيًّا «13» وَ بَرًّا بِوالِدَيْهِ وَ لَمْ يَكُنْ جَبَّاراً عَصِيًّا «14» وَ سَلامٌ عَلَيْهِ يَوْمَ وُلِدَ وَ يَوْمَ يَمُوتُ وَ يَوْمَ يُبْعَثُ حَيًّا «15» وَ اذْكُرْ فِي الْكِتابِ مَرْيَمَ إِذِ انْتَبَذَتْ مِنْ أَهْلِها مَكاناً شَرْقِيًّا «16» فَاتَّخَذَتْ مِنْ دُونِهِمْ حِجاباً فَأَرْسَلْنا إِلَيْها رُوحَنا فَتَمَثَّلَ لَها بَشَراً سَوِيًّا «17» قالَتْ إِنِّي أَعُوذُ بِالرَّحْمنِ مِنْكَ إِنْ كُنْتَ تَقِيًّا «18» قالَ إِنَّما أَنَا رَسُولُ رَبِّكِ لِأَهَبَ لَكِ غُلاماً زَكِيًّا «19» قالَتْ أَنَّى يَكُونُ لِي غُلامٌ وَ لَمْ يَمْسَسْنِي بَشَرٌ وَ لَمْ أَكُ بَغِيًّا «20» قالَ كَذلِكِ قالَ رَبُّكِ هُوَ عَلَيَّ هَيِّنٌ وَ لِنَجْعَلَهُ آيَةً لِلنَّاسِ وَ رَحْمَةً مِنَّا وَ كانَ أَمْراً مَقْضِيًّا «21» فَحَمَلَتْهُ فَانْتَبَذَتْ بِهِ مَكاناً قَصِيًّا «22» فَأَجاءَهَا الْمَخاضُ إِلى جِذْعِ النَّخْلَةِ قالَتْ يا لَيْتَنِي مِتُّ قَبْلَ هذا وَ كُنْتُ نَسْياً مَنْسِيًّا «23» فَناداها مِنْ تَحْتِها أَلَّا تَحْزَنِي قَدْ جَعَلَ رَبُّكِ تَحْتَكِ سَرِيًّا «24» وَ هُزِّي إِلَيْكِ بِجِذْعِ النَّخْلَةِ تُساقِطْ عَلَيْكِ رُطَباً جَنِيًّا «25»
ترجمه: اى يحيى! كتاب (خدا) را با قدرت بگير و در كودكى به او حكمت (ونبوّت) داديم. و نيز از جانب خود، مهربانى و پاكى به او داديم و او تقواپيشه بود. و نسبت به پدر ومادرش نيكوكار بود و (نسبت به مردم، زورگويى) سركش و نافرمان نبود. و سلامى (شايسته) بر او باد روزى كه متولّد شد و روزى كه مىميرد و روزى كه زنده برانگيخته مىشود. و در اين كتاب، مريم را ياد كن، هنگامى كه از خاندانش جدا شد و در مكانى شرقى قرار گرفت. آنگاه دور از ديگران براى خود پردهاى قرارداد، در اين هنگام ما (روحالقدس) روح خود را به سوى او فرستاديم، پس به شكل انسانى راست قامت بر او نمايان شد. (مريم به آن فرشته) گفت: همانا من از تو به خداى رحمان پناه مىبرم، اگر پرهيزكارى (از من دور شو). (فرشته) گفت: همانا من فرستادهى پروردگار توام (و آمدهام) تا پسرى پاكيزه به تو بخشم. (مريم) گفت: چگونه ممكن است براى من فرزندى باشد؟ در حالى كه نه بشرى با من تماس گرفته و نه من بدكاره بوده‌ام. (فرشتهى الهى) گفت: مطلب همين است. پروردگارت فرمود: اين كار بر من آسان است (كه پسرى بدون پدر به تو عطا كنم) و تا او را براى مردم نشانه و رحمتى از خود قرار دهيم و اين كارى است شدنى و قطعى. پس مريم (به عيسى) باردار شد و با وى در مكانى دور خلوت گزيد. آنگاه درد زايمان او را به سوى تنهى درخت خرمايى كشاند (تا تكيه دهد. از شدّت ناراحتى) گفت: اى كاش پيش از اين مرده و فراموش شده بودم. پس (عيسى در شكم) از طرف پايين پايش وى را صدا زد كه (اى مادر!) غم مخور، همانا پروردگارت زير (پاى) تو چشمهى آبى روان ساخت.و شاخه اين نخل را به سوى خود تكان ده، رطب تازه بر تو فرو ريزد.
شريعتي: انشاءالله به برکت امام زمان زندگي ما سرشار از خير و برکت و خوشي باشد. انشاءالله بهترين‌ها در اين ايام براي همه ما رقم بخورد. اين هفته قرار گذاشتيم که از استاد شهيد مرتضي مطهري ياد کنيم. امروز حاج آقاي نظري از اين شخصيت بزرگوار براي ما خواهند گفت.
حاج آقاي نظري منفرد: اين آياتي که تلاوت شد، دو آيه مربوط به حضرت عيسي و مربوط به حضرت يحيي است. در مورد حضرت يحيي خداوند متعال مي‌فرمايد: «وَ سَلامٌ عَلَيْهِ يَوْمَ وُلِدَ وَ يَوْمَ يَمُوتُ وَ يَوْمَ يُبْعَثُ حَيًّا» سلام بر او، روزي که متولد شد، روزي که از دنيا مي‌رود و روزي که رستاخيز است و مبعوث مي‌شود. يک روايتي ذيل اين آيه شريفه هست، از آقا حضرت رضا(ع) است. حضرت مي‌فرمايد: شديدترين و وحشتناک‌ترين ساعت است. تولد، مرگ و قيامت. تولد چرا وحشتناک‌ترين ساعت است؟ چون آن لحظه، لحظه‌اي که نوزاد در دنيا مي‌آيد، والدين و همه نگران اين هستند که سالم است يا نه؟ لذا در روايتي هست امام سجاد(ع) وقتي صاحب فرزند مي‌شدند، سؤال نمي‌کردند: دختر است يا پسر است؟ مي‌فرمودند: سالم است؟ سجده شکر به جا مي‌آوردند. اين يکي از ساعت‌هاي نگراني است. خداي متعال مي‌فرمايد: ما براي يحيي اين ساعت را سلامت قرار داديم.
يکي هم ساعت مرگ است که انسان سالم از رهگذر دنيا بگذرد. «اللهم اجعل عواقب امورنا خيرا» نبايد فراموش کنيم. اين هم ساعت وحشتناکي است. يکي هم ساعتي است که انسان قيامت برمي‌خيزد. مردم دو دسته مي‌شوند. «إِنَّ الْأَبْرارَ لَفِي نَعِيمٍ، وَ إِنَّ الْفُجَّارَ لَفِي جَحِيم» (انفطار/13 و 14) از خداي متعال مي‌خواهيم به برکت اين آيات انشاءالله اين سه ساعتي که امام رضا مي‌فرمايد: ساعات وحشتناکي است. «إِنَّ أَوْحَشَ مَا يَكُونُ هَذَا الْخَلْقُ فِي ثَلاثَةِ مَوَاطِنَ يَوْمَ يُولَدُ وَ يَخْرُجُ مِنْ بَطْنِ أُمِّهِ فَيَرَي الدُّنْيَا وَ يَوْمَ يَمُوتُ فَيُعَايِنُ الاخِرَةَ وَ أَهْلَهَا وَ يَوْمَ يُبْعَثُ فَيَرَي أَحْكَاماً لَمْ يَرَهَا فِي دَارِ الدُّنْيَا وَ قَدْ سَلَّمَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَي يَحْيَي (ع) فِي هَذِهِ الثَّلاثَةِ الْمَوَاطِنِ وَ آمَنَ رَوْعَتَهُ فَقَالَ: وَ سَلامٌ عَلَيْهِ يَوْمَ وُلِدَ وَ يَوْمَ يَمُوتُ وَ يَوْمَ يُبْعَثُ حَيًّا» (مريم/ 15، خصال صدوق، ج 1، ص 107) اين سه موطن را خداوند متعال براي حضرت عيسي و حضرت يحيي (س) سلامت قرار داده است. انشاءالله براي همه ما و همه بينندگان محترم سمت خدا هم سلامت قرار بدهد.
مرحوم آيت الله شهيد مطهري به اعتبار اينکه استاد بنده بودند، ايشان شب‌هاي پنج‌شنبه و جمعه از تهران قبل از انقلاب به قم تشريف مي‌آوردند و در مدرسه رضويه قم اسفار را تدريس مي‌کردند. يک قسمت از اسفار، جلد سوم اسفار که حرکت اسفار هست، خدمت ايشان بوديم و استفاده کرديم. ايشان به قدري احاطه داشت به مسائل مرحوم ملاصدرا و کتاب اسفار که گاهي يک ساعت ايشان درس مي‌گفت و تطبيق عبارت را به خود آقايان واگذار مي‌کرد و گاهي هم چند جمله‌اي را تطبيق مي‌کرد. همه مطلب بود. مرحوم شهيد مطهري واقعاً يک شخصيت جامعي بود. هم از نظر فقه، هم از نظر اصول و فلسفه و حکمت و هم تفسير و کلام، ايشان برخي از سور قرآن را هم تفسير کردند. در کنار اين خصوصيات و ويژگي‌هايي که داشت، مرحوم آيت الله العظمي آقاي ميرزا هاشم آملي را که خدا رحمتشان کند، مي‌فرمودند: مرحوم مطهري بعد از آنکه درس مي‌گفتند بر آقاي آملي وارد مي‌شدند. شب‌ها در قم آنجا مهمان مي‌شدند و مي‌فرمودند: شاگردان بعد از درس اشکالاتي داشتند و ايشان با صبر و حوصله صبر کردند و اشکالات را پاسخ گفتند. مي‌فرمودند: من تعجب مي‌کنم ايشان وقتي برمي‌گشتند از درس تازه مي‌رفتند وضو مي‌گرفتند و مي‌نشستند براي تلاوت قرآن. اين را مرحوم آملي براي من مي‌گفت. يعني اين مرد بزرگ در آن اوجي که بود و جامعيتي که داشت، هم مسائل سياسي را خوب تحليل مي‌کرد و هم از عالم اسلام خبر داشت. هم مسائل اجتماعي را با خبر بود.
روزهايي بود که کمونيست‌ها هجوم آورده بودند و شبهات را القاء مي‌کردند. ايشان شب‌هاي جمعه يک جلسه ديگري داشتند در تکيه ارک، من در آن جلسه هم شرکت کرده بودم که مجموعه آن به صورت کتابي در آمد در رابطه با مادي گرا، آنجا اين مسائل را تدريس مي‌کردند. حواشي که ايشان براي رئاليسم دارند، خصوصاً جلد پنجم روش رئاليسم، خيلي حواشي متيني است. روش رئاليسم يک کتاب فلسفي است، جلد پنجم آن الهيات مربوط به خداست. بسيار بسيار حواشي آقاي مطهري در جلد پنجم خواندني است. انشاءالله خداوند ايشان را با شهداء محشور بفرمايند.
شريعتي: فردا دوازدهم ارديبهشت، سالروز شهادت استاد شهيد مرتضي مطهري است. مصادف شده با نيمه شعبان، جا دارد روز معلم را همين‌جا به همه اساتيد بزرگوار از جمله حاج آقاي نظري و همه کارشناسان گرانقدرمان و همه معلمان نازنين و زحمتکش اين مرز و بوم و اساتيد دانشگاه تبريک عرض کنيم. حسن ختام برنامه امروز ما اعمال شب نيمه شعبان باشد، زيارت سيد الشهداء(ع)، خوشا به حال همه آنهايي که کربلا هستند. کساني هم که توفيق تشرف نداشتند، از راه دور حضرت را زيارت کنند.
حاج آقاي نظري منفرد: روايت دارد انسان از راه دور بگويد: السلام عليک يا أباعبدالله، يا «صلي الله عليک يا أباعبدالله و رحمة الله و برکاته» زائر امام حسين است. يکي ديگر از اعمال شب نيمه شعبان نماز جعفر طيار است. نماز جعفر طيار کبريت احمر است. گوهر گرانبهايي است. دو تا دو رکعت است، سيصد مرتبه «سبحان الله و الحمدلله و لا اله الا الله و الله اکبر» برخي از فقها اجازه دادند اين چهار رکعت نماز جعفر طيار را که دو تا دو رکعت هست، انسان بخواند و بعد از اينکه تمام شد، بعد سيصد مرتبه«سبحان الله و الحمدلله و لا اله الا الله و الله اکبر» را انجام بدهد. ثواب نماز جعفر طيار را برده و نماز را انجام داده است. نشسته هم مي‌شود اين نماز را خواند.
شريعتي: همه کساني که در مشاهد مشرفه هستند، ما را هم دعا بکنند و ما هم دعاگوي شما هستيم. دعا بفرماييد و آمين بگوييم.
حاج آقاي نظري منفرد: اميدوارم خداوند متعال در اين شب نيمه شعبان هيچ يک از ما را دست خالي برنگرداند و بر توفيقات ما بيافزايد. خداوند رفع هم و غم و پريشاني از عموم مسلمان‌ها و خصوصاً ملت شريف ايران بفرمايد. وسيله کسب و کار براي جوان‌هاي ما فراهم بفرما. نزولات آسماني را بر ما بيش بگردان. امنيت نعمت بزرگي است بر ما مستدام بدار.
شريعتي: بهترين‌ها را براي همه شما آرزو مي‌کنيم. از صميم قلب دعا مي‌کنيم که مولا و مقتداي ما امام زمان(عج) تشريف بياورند.
همه آهوان صحرا سر خود نهاده بر کف *** به اميد آنکه روزي به شکار خواهي آمد
«والحمدلله رب العالمين و صلي الله علي سيدنا محمدٍ و آله الطاهرين»