حجت الاسلام والمسلمين حسيني قمي – زيارت اربعين
برنامه سمت خدا
موضوع برنامه: زيارت اربعين
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين حسيني قمي
تاريخ پخش: 18-08-95
بسم الله الرحمن الرحيم و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين

شريعتي: سلام مي‌کنم به همه شما که مثل انار ترش يا شيرين سراپا دل هستيد. انشاءالله دلهاي ما منور به نور اهل بيت باشد. حاج آقاي حسيني سلام عليکم و رحمه الله.
حاج آقا حسيني: عرض سلام خدمت همه بينندگان و شنوندگان برنامه سمت خدا دارم. اميدواريم عزاداري‌ها قبول باشد.
در آستانه سفر زائران اربعين به کربلا هستيم. خيلي روي اين موضوع فکر کردم که چه بگويم. بگويم: اينهايي که کربلا مي‌روند با ديگران خداحافظي کنند. گفت:
زائر کرب و بلا گفت: خدا حافظ و رفت *** دل من پشت سرش کاسه آبي شد و ريخت
دو ميليون نفر از ايران مشرف مي‌شوند ولي هفتاد ميليون نفر اشک مي‌ريزند و با اشک چشم و گريه خداحافظي مي‌کنند. براي اينکه کساني هم مشرف نشدند نگران نباشند، حديثي است که پيامبر خدا فرمود: «نية المؤمن خير من‏ عمله‏» همين براي ما اميدوار کننده است. قطعاً همه ملت ما آرزو داشتند اي کاش جزء همين کساني بودند که راه افتادند پياده مي‌روند. البته مرحوم علامه مجلسي توضيح دادند که «نية المؤمن خير من‏ عمله‏» نه فقط يک فکر قلبي هست. اين بايد در عمل خودش را نشان بدهد. کسي که آرزو دارد کربلا برود و نتوانسته برود مي‌تواند يک قدمش اين باشد که در مجالس سيدالشهداء شرکت کند. زيارت قبر حضرت عبدالعظيم برابر با زيارت سيدالشهداء است.
در آستانه اربعين به ذهن من رسيد که چند روايت از کامل الزيارات بخوانم و بخشي هم به پرسش‌هاي بينندگان پاسخ دهيم.
بارها کتاب کامل الزيارات را معرفي کرديم. استاد شيخ مفيد و شيخ صدوق است. بيش از هزار سال از وفات مؤلف اين کتاب مي‌گذرد. در اين کتاب 750 حديث زيارتي است. از اين 750 حديث، 500 حديث براي امام حسين است. زيارت سيد الشهداء، آداب زيارت، ثواب زيارت و زيارتنامه‌هاي سيدالشهداء است. اين کتاب به فارسي و زبان‌هاي مختلف ترجمه شده است. باب 44 يک روايتي دارد، در مورد اينکه بعضي‌ها خودشان نمي‌توانند مشرف شوند ولي تلاش مي‌کنند ديگران مشرف شوند. زحمت مي‌کشند و خدمت مي‌کنند. آيا اينها همان ثواب را دارند؟ «ثواب من زار الحسين ع بنفسه أو جهز إليه غيره» ثواب کساني که خودشان به کربلا مي‌روند يا مقدمات کربلاي ديگران را فراهم مي‌کنند.
راوي سؤال کرد که خدا چه ثوابي مي‌دهد براي کساني که مقدمات زيارت ديگران را فراهم مي‌کنند؟ امام صادق فرمود: «يُعْطِيهِ اللَّهُ بِکُلِّ دِرْهَمٍ أَنْفَقَهُ مِثْلَ أُحُدٍ مِنَ الْحَسَنَاتِ» (کامل الزيارات/باب چهارم) به اندازه هر درهمي که براي زيارت ديگري پول مي‌دهد، خدا به اندازه کوه احد حسنات به او مي‌دهد. «وَ يُخْلِفُ عَلَيْهِ أَضْعَافَ مَا أَنْفَقَهُ» يک درهم شما در راه زيارت ديگري به کربلاي سيدالشهداء هزينه کني، خداوند به اندازه هر درهم آن به اندازه کوه احد ثواب مي‌دهد.
من تقاضا مي‌کنم عزيزان بيايند باني شوند. اين موکب‌هاي خيلي کار خوبي است. ما از اول محرم در حسينيه‌ها و مساجد يک صندوقي بگذاريم بگوييم: کمک براي کساني که مي‌خواهند کربلا بروند و نمي‌توانند بروند. پدرها و مادرها و مسئولين يادشان باشد که اين سفر تأثير فوق العاده‌اي در جوان‌ها دارد. من خواهش مي‌کنم اگر بناست پدر و مادرها بروند يا جوان‌هايشان بروند، حتماً جوان‌ها بروند. جوان‌ها را مقدم بداريد. حتماً جوان‌ها به اين سفر بروند مؤثرتر است.
در دولت‌هاي اروپايي اينها با اسلام رابطه ندارند، ولي من خبر دارم اين‌ها به مراکز اسلامي کمک مي‌کنند. سؤال مي‌کنيم شما که با دين کاري نداريد. جواب منطقي دادند. گفتند: چون وقتي جوان‌ها در مراکز ديني مي‌آيند، بزهکاري جامعه و مشکلات کم مي‌شود. در يک مرکز ديني و اسلامي وقتي جوان‌ها بيايند حرف و پيام شما چيست؟ دولت‌هاي اروپايي مي‌گويند: ما به مراکز ديني پول مي‌دهيم که بتوانند جوان‌ها را جذب کنند و باري را از روي دوش ما بردارند. مشکلات و ناهنجاري‌هاي جامعه را بردارند. اين فکري است که به ذهن دولت‌هاي کفر رسيده و اين کار را انجام مي‌دهند. انشاءالله ما هم اين تدبير را داشته باشيم. يعني يک کاري کنيم، مثلاً سال ديگر بگوييم: هرچه جوان 20 تا 30 ساله هست، هرکس مي‌خواهد برود به عهده دولت است. خروجي و هزينه و بيمه به عهده دولت است. يک جوان وقتي برود اين راهپيمايي عظيم را ببيند روحش بيمه مي‌شود. مسئولين بخشي از بودجه فرهنگي را براي اين سفر اختصاص بدهند مخصوص جوان‌ها که انشاءالله سالهاي ديگر از کشور ما فقط پنج ميليون، ده ميليون جوان ايراني باشد.
يک نکته‌اي را اشاره کنم. شايد بينندگان به ذهنشان بيايد که اين ثواب‌ها درست است و مبالغه نيست؟ خدا مرحوم علامه محمد تقي مجلسي را رحمت کند. ايشان يک قصه‌اي را از مرحوم شيخ بهايي نقل کردند. مي‌گويد: من هنوز سني نداشتم درس شيخ بهايي مي‌رفتم. شيخ بهايي خيلي با عظمت بودند و تمام بزرگان پاي درس ايشان بودند. يک روز اين مرد بزرگ سر درس گفت: اين رواياتي که هست، کسي اين ثواب‌ها را انجام بدهد تشکيک کرد اين روايات درست است؟ علامه مجلسي مي‌گويد: من از پاي منبر گفتم: استاد يک سؤال دارم. گفتم: اين حديث را قبول داريد «ضربة على‏ يوم الخندق افضل من عبادة الثقلين»؟ يک ضربت     اميرالمؤمنين از همه عبادت جن و انس تا قيامت بالاتر است. اين حديث فقط براي شيعه نيست. کتابي به اسم مستدرک داريم. «المستدرک علي الصحيحين» براي حاکم نيشابوري است. بيش از هزار سال پيش اين دانشمند سني عين همين حديث را نوشته که يک ضربت علي بن ابي طالب در روز خندق از عبادت جن و انس تا قيامت بالاتر است. علامه مجلسي مي‌گويد: به شيخ بهايي گفتم اين حديث را قبول داري يا نه؟ فرمود: بله. گفتم: استاد يک مثال ديگر مي‌زنم. داستان سوره «هل أتي»، «وَ يُطْعِمُونَ‏ الطَّعامَ عَلى‏ حُبِّهِ مِسْكِيناً وَ يَتِيماً وَ أَسِيرا» (انسان/8) هجده آيه سوره «هل أتي» بخاطر يک قرص نان نازل شد. به يتيم و اسير و مسکين دادند. گفتم: استاد در آن داستان چه کساني بودند؟ اميرالمؤمنين، فاطمه زهرا، امام حسن و امام حسين و فضه خادمه. فضه معصوم نبود. هجده آيه قرآن براي فضه خادمه نازل شد. گفتم: استاد چه مانعي دارد؟ ما از خدا طلبکار نيستيم. تفضل پروردگار است که اينقدر به ما ثواب بدهد. مگر در نماز جماعت نمي‌گوييم که اگر عدد نماز جماعت از ده نفر به يازده نفر رسيد، جن و انس نويسنده بشوند، نمي‌توانند ثوابش را بنويسند. عجيب است که ايشان مي‌گويد: استاد با همه عظمتش که صدها نفر از بزرگان پاي درسش بودند، وقتي اين اشکال من را شنيد، پسنديد. با اينکه من هنوز به سن بلوغ نرسيده بودم. کوچک‌ترين شاگرد درس بودم. ولي حرف مرا قبول و تأييد کرد.
نکته دومي که مي‌خواهم عرض کنم، کساني که اربعين به زيارت مي‌روند و کساني که نمي‌روند، همه يادمان باشد. مکتب سيد‌الشهداء تلاش در جذب ديگران براي نجات است. در زيارت اربعين حضرت هست «و بذل مهجته فيک ليستنقذ عبادک عن الجهاله» خدايا امام حسين خون دل و خون قلبش را داد براي اينکه دست يک نفر را بگيرد. بخدا ماه محرم و صفر ماه جذب ديگران به سيدالشهداء (ع) است.
خدا مرحوم سيد احمد خوانساري را رحمت کند. ايشان از مراجع بزرگ بود که مقامات علمي و معنوي فوق العاده‌اي دارد.
هزار مرتبه شويم دهان به مشک و گلاب *** هنوز نام تو بردن کمال بي‌ادبي است
از امام (ره) نقل است که ايشان فرموده بودند: آقاي خوانساري تالي تِلو معصوم است. بعضي از اساتيد در شرح حال ايشان نوشتند: ايشان کسي بود که دنيا و هواي نفس را بو نکرد. اوج زهد و تقوا بود. ساليان سال به تقاضاي آيت الله العظمي بروجردي ايشان در تهران زندگي مي‌کرد. وقتي از دنيا رفتند، امام (ره) يک بيانيه‌ي خيلي بلند و بالايي در عظمت ايشان دادند. يکوقت به ايشان مي‌گويند: يک تاجري که وضع مالي‌اش هم خوب است در بستر بيماري است. هرچه به او گفتند: تو که داري از دنيا مي‌روي خمس مالت را بده. راضي به دادن شده ولي گفته که مستقيم بايد دست آيت الله خوانساري بدهم. دست واسطه نمي‌دهم. اين مرد بزرگ با اين عظمت، کسي که تا آخر عمرش صاحب خانه نشد. نود سال عمر کرد و مستأجر از دنيا رفت. آقاي خوانساري کنار بستر اين تاجر مي‌آيد، براي اينکه دست اين را بگيرد. در حالات ايشان بعضي از اساتيد گفتند که به وزن ايشان يک کفه طلا مي‌گذاشتي، حاضر نبود يک کلمه غير حق بگويد. ايشان بلند شد رفت و کنار بستر آن آقا نشست. تمام کارهاي مالي را مي‌کنند و چک را مي‌دهند امضا کند و به آقاي خوانساري بدهد، مي‌گويد: نه، من دلم نيست خمس مالم را بدهم! آقاي خوانساري برمي‌گردد. آن آقا هم از دنيا مي‌رود.
سيدالشهداء در گودال قتلگاه سعي مي‌کرد دست يک نفر را بگيرد. ما هم ديگران را مهمان کنيم به جلسات سيدالشهداء، مجلس ببريم. تکريم و احترام کنيم.
مطلب ديگري که من بگويم، خيلي‌ها دلشان مي‌خواهد کربلا بروند. واقعاً سفر سيدالشهداء در اربعين سختي‌هاي فراواني دارد. خانم‌ها به ما مي‌گويند: شما به آقايان بگوييد: هر قدمي که برمي‌داريد بايد بگوييد: اين قدم‌ها براي زن و فرزندم است که نتوانستند بيايند. زيارت که مي‌کنيد، دعا که مي‌خوانيد، هر خرجي که مي‌کنيد، حتي وعده بدهيد که بار ديگر با هم به زيارت مي‌رويم. مردها از همين‌جا به خانم‌هايشان بگويند: تمام زيارت من براي شما باشد. فکر نکنند از ثواب زيارت خودشان کم مي‌شود. خدا کريم و بخشنده است. بگو: من از همين‌‌جا نايب الزياره شما هستم تا دوباره به اينجا برگردم. شما بخواهيد يا نخواهيد در ثواب اين زيارت شريک هستيد.
گاهي اين حرف مطرح مي‌شود که در اين ايام چرا پياده بروند؟ خوب سواره بروند. در کامل الزيارات باب 49 هست. «ثواب من زار الحسين ع راکبا أو ماشيا» يعني ثواب سواره و پياده جداست. چرا امام حسن پياده به خانه خدا مي‌رفت؟ چرا امام حسن(ع) 25 سفر پياده رفت؟ آن سختي است که ارزش کار را بالا مي‌برد. امام صادق فرمود: «من خرج من منزله يريد زيارة قبر الحسين بن علي ع» هرکس از خانه‌اش راه مي‌افتد، هشتاد کيلومتر مسافت نجف تا کربلا است. اما بعضي‌ها پانصد کيلومتر از بصره و شهرهاي ديگر هم طي مي‌کنند. هرکس از منزلش پياده براي سيدالشهداء راه مي‌افتد، «إن کان ماشيا کتب له بکل خطوة حسنة و محي عنه سيئة» هر قدمي که برمي‌دارد خدا يک حسنه براي او مي‌نويسد. هر قدمي که برمي‌دارد خدا يک گناهي از او پاک مي‌کند. وقتي به کربلا مي‌رسد، «کتبه الله من المفلحين المنجحين» مي‌گويد: تو رستگار هستي. فرمود: وقتي زيارتش تمام مي‌شود، به او خطاب مي‌شود: «استأنف العمل فقد غفر الله لک ما مضى» همان که عصر عرفه هست. از نو شروع کن و ديگر نگران گذشته نباش. انسان بايد پاک برود و پاکتر برگردد.
در باب 48 هم در مورد آداب زيارت هست، مرحوم علامه اميني هم کتابي در مورد آداب زيارت سيدالشهداء دارد که کتاب بسيار خوبي است. امام صادق(ع) چند مورد از آداب زيارت را ذکر کردند. 1- «حُسْنُ الصَّحَابَهِ لِمَنْ يَصْحَبُکَ» با همراهانت خوش رفتار باش. 2- «قِلَّهُ الْکَلَامِ إِلَّا بِخَيْرٍ» خيلي حرف نزن. امام صادق فرمود: ادب زيارت جدم سيد الشهداء کم گفتن است. 3- «کَثْرَهُ ذِکْرِ اللَّهِ» ياد خدا زياد باشيد. 4- «نَظافَةُ الثِّيابِ» الآن چقدر تذکر دادند که مسائل بهداشتي را هم رعايت کنند. 5- «و يَلزَمُكَ الخُشوعُ» با خضوع و خشوع کربلا برو. 6- «و كَثرَةُ الصَّلاةِ» زياد نماز بخوان. 7- «و الصَّلاةُ عَلى محمّدٍ و آلِ محمّدٍ» قرار بگذاريم در اين مسير هرچقدر توانستيم صلوات بفرستيم و لذت ببريم. 8- «و يَلزَمُكَ أن تَغُضَّ بَصَرَكَ» چشمت را از نامحرم بپوشان. «و يَلزَمُكَ أن تَعودَ عَلى أهلِ الحاجَةِ» به کسي که زمين خورده کمک کن. «مِن إخوانِكَ إذا رَأيتَ مُنقَطِعا» کسي جامانده است، به فريادش برس. «و يَلزَمُكَ التقيَّةُ» کاري نکن انگشت نما باشي. امام صادق به زائر امام حسين مي‌گويد: آنجا رفتي تقيه کن. آنجا ممکن است يک کاري انجام بدهم دشمن سوء استفاده کند. الآن خبرنگارهاي دنيا آنجا مي‌روند ببينند چه خبر است؟ نمي‌توانند تحليل کنند. اين چه سفري است که اينطور عاشقان سيدالشهداء مي‌روند؟ يک کاري خوب است اما در برابر دوربين‌ها نمي‌شود توجيه کرد. حضرت فرمود: تقيه کن. «و الوَرَعُ عمّا نُهِيتَ عَنهُ» تقوا و پرهيزگاري داشته باش.
شريعتي: امروز صفحه 393 قرآن کريم، آيات 60 تا 70 سوره مبارکه قصص را تلاوت مي‌کنيم.
«وَ ما أُوتِيتُمْ‏ مِنْ شَيْ‏ءٍ فَمَتاعُ الْحَياةِ الدُّنْيا وَ زِينَتُها وَ ما عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ وَ أَبْقى‏ أَ فَلا تَعْقِلُونَ «60» أَ فَمَنْ وَعَدْناهُ وَعْداً حَسَناً فَهُوَ لاقِيهِ كَمَنْ مَتَّعْناهُ مَتاعَ الْحَياةِ الدُّنْيا ثُمَّ هُوَ يَوْمَ الْقِيامَةِ مِنَ الْمُحْضَرِينَ «61» وَ يَوْمَ يُنادِيهِمْ فَيَقُولُ أَيْنَ شُرَكائِيَ الَّذِينَ كُنْتُمْ تَزْعُمُونَ «62» قالَ الَّذِينَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ رَبَّنا هؤُلاءِ الَّذِينَ أَغْوَيْنا أَغْوَيْناهُمْ كَما غَوَيْنا تَبَرَّأْنا إِلَيْكَ ما كانُوا إِيَّانا يَعْبُدُونَ «63» وَ قِيلَ ادْعُوا شُرَكاءَكُمْ فَدَعَوْهُمْ فَلَمْ يَسْتَجِيبُوا لَهُمْ وَ رَأَوُا الْعَذابَ لَوْ أَنَّهُمْ كانُوا يَهْتَدُونَ «64» وَ يَوْمَ يُنادِيهِمْ فَيَقُولُ ما ذا أَجَبْتُمُ الْمُرْسَلِينَ «65» فَعَمِيَتْ عَلَيْهِمُ الْأَنْباءُ يَوْمَئِذٍ فَهُمْ لا يَتَساءَلُونَ «66» فَأَمَّا مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صالِحاً فَعَسى‏ أَنْ يَكُونَ مِنَ الْمُفْلِحِينَ «67» وَ رَبُّكَ يَخْلُقُ ما يَشاءُ وَ يَخْتارُ ما كانَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ سُبْحانَ اللَّهِ وَ تَعالى‏ عَمَّا يُشْرِكُونَ «68» وَ رَبُّكَ يَعْلَمُ ما تُكِنُّ صُدُورُهُمْ وَ ما يُعْلِنُونَ «69» وَ هُوَ اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ لَهُ الْحَمْدُ فِي الْأُولى‏ وَ الْآخِرَةِ وَ لَهُ الْحُكْمُ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ «70»
ترجمه: و آنچه به شما داده شده، بهره‏ى زندگى دنيا و زينت آن است (كه فانى و زودگذر است)، در حالى كه آنچه نزد خداست، بهتر و پايدارتر است. پس آيا نمى‏انديشيد؟! پس آيا كسى كه به او وعده‏اى نيكو داده‏ايم و او آن را خواهد ديد، مانند كسى است كه او را از بهره‏ى زندگى دنيا بهره‏مند ساختيم (و) سپس او درروز قيامت از احضارشدگان (براى حساب و جزا) خواهد بود؟! و روزى كه (خداوند) آنها را ندا مى‏دهد، پس مى‏گويد: كجايند آن شريكانى كه براى من مى‏پنداشتيد؟ آن (شريكان و) كسانى كه حكم عذاب بر آنان محقّق گشته، مى‏گويند:پروردگارا! اينان كسانى هستند كه ما گمراه كرده‏ايم. همان‏گونه كه خود گمراه بوديم، آنها را (نيز) گمراه نموديم، (امّا اينك از آنان) به سوى تو بيزارى مى‏جوييم. (اينان در واقع) ما را نمى‏پرستيدند (بلكه به دنبال هواپرستى و هوسرانى خود بودند.) و (در اين هنگام به مشركان) گفته مى‏شود: (اكنون آن) معبودانى را كه شريك خدا مى‏پنداشتيد بخوانيد، پس آنها را مى‏خوانند؛ امّا جوابى به آنها نمى‏دهند و (در اين حال) عذاب الهى را مى‏بينند (كه آنان را در برمى‏گيرد، پس آرزو مى‏كنند) اى كاش، هدايت يافته بودند. و (به ياد آوريد) روزى كه (خداوند) آنها را ندا مى‏دهد، پس مى‏گويد: به پيامبران (و فرستادگان من) چه پاسخى داديد؟ پس در آن روز، همه‏ى اخبار (و پاسخ‏هايى كه مى‏توان از ديگران گرفت) بر آنان پوشيده مى‏ماند، و آنان از يكديگر سؤالى نمى‏كنند. امّا هر كس (در اين دنيا) توبه كند و ايمان بياورد و كار شايسته‏اى انجام دهد، پس اميد است‏كه از رستگاران باشد. و پروردگارت آنچه را بخواهد مى‏آفريند و (آنچه را بخواهد) برمى‏گزيند، براى آنان (در برابر خداوند) حقّ انتخابى نيست، منزّه است خدا وبرتر است از آنچه (براى او) شرك مى‏ورزند. و پروردگار تو آنچه را دل‏هاى آنان پنهان مى‏دارند و آنچه را آشكار مى‏سازند، مى‏داند. او اللّه است، معبودى جز او نيست، ستايش در دنيا و آخرت (و آغاز و فرجام) مخصوص اوست، حاكميّت تنها از آنِ اوست و به سوى او بازگردانده مى‏شويد.
شريعتي: وقت ما تمام است، دعا بفرماييد.
حاج آقاي حسيني: خيلي‌ها به من التماس دعا گفتند. سه بار «أَمَّنْ يُجِيبُ‏ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء» را بخوانيم. خدا را به حق صديقه طاهره قسم مي‌دهيم، همه کساني که به ما التماس دعا گفتند، حوائجشان را برآورده به خير بگردان. مريض‌هايشان لباس عافيت بپوشان و گرفتاري‌ها را برطرف بفرما. دنيا و آخرتشان را آباد بگردان.
شريعتي: والحمدلله رب العالمين و صلي الله علي محمد و آل الطاهرين.