حجت الاسلام والمسلمين حسيني قمي – احکام و اعمال وارد شده در آخرين روز ماه رمضان
برنامه سمت خدا
موضوع برنامه: احکام و اعمال وارد شده در آخرين روز ماه رمضان
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين حسيني قمي
تاريخ پخش: 15-04-95
بسم الله الرحمن الرحيم و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين
السلام اي ماه پنهان پشت استهلال ماه *** ما به دنبال تو ميگرديم و تو دنبال ما
ماه پيدا، ماه پنهان، ماه روشن، ماه گم *** رؤيت اين ماه يعني نامه اعمال ما
خاص اين شبها که ابر و باد و باران با من است *** خاص اين شبها که تعريفي ندارد حال ما
کاش در تقدير ما باشد، همه شبهاي قدر *** کاش حول حالنايي تر شود احوال ما
اين سحرها در زلال ربنا گم ميشويم *** اين سحرها آسمان گم ميشود در بال ما
ما به استقبال ماه از پيش تا بيرون زديم *** ماه با پاي خودش آمد به استقبال ما
گوشه چشمي به ما بنماي اي ابرو هلال *** تا همه خورشيد گردد روزي امسال ما
شريعتي: سلام ميکنم به همه شما دوستان عزيز. طاعات و عبادات شما قبول باشد. پيشاپيش فرا رسيدن عيد سعيد فطر را به شما تبريک ميگويم. انشاءالله هر دعا و خواسته و حاجتي داريد به برکت اين روزههايي که گرفتيم و به برکت اين خلوتها و لحظههاي انسي که داشتيم بر درگاه استجابت قرار گيرد، حاج آقاي حسيني سلام عليکم خيلي خوش آمديد .
حاج آقا حسيني: عرض سلام خدمت همه بينندگان و همينطور شنوندگاني دارم که از راديو قرآن برنامه را ميبينند. ما هم پيشاپيش عيد را تبريک ميگوييم. انشاءالله که طاعات و عبادات عزيزان مقبول درگاه الهي قرار بگيرد.
ماه رمضان تمام شد، آنهايي که روزه گرفتند و موفق به روزهداري بودند، تمام شد. کساني هم که عذري داشتند و نتوانستند واقعاً در حسرت اين روزها بودند هم براي آنها هم گذشت. اگر کساني هم بودند که ميتوانستند روزه بگيرند و نگرفتند، بر آنها هم تمام شد. حداقل فردا براي نماز عيد فطر بروند. باب رحمت الهي گسترده است. اميدواريم که اين ماه رمضان آخر ما نباشد. ولي شايد هم شد! بهتر اين است که اين ساعتهاي باقيمانده را غنيمت بشماريم. من تقاضا ميکنم عزيزان اگر ميخواستند کاري را در اين ماه انجام بدهند، تکميل نشده حتماً تکميل کنند. فراوان اين روايت را شنيديم که پيامبر خدا فرمودند: کسي يک آيه در ماه رمضان بخواند، ثواب يک ختم قرآن را دارد. مثلاً ما الآن سوره توحيد را بخوانيم، (قرائت سوره توحيد) خداوند ثواب پنج ختم قرآن را براي ما مينويسد. (قرائت سوره کوثر) خداوند ثواب سه ختم قرآن را براي ما مينويسد. اين ضيافت واقعاً عجيب است.
شما در حج يک چنين پذيرايي از مهمانها داريد؟ «وَ نَوْمُكُمْ فِيهِ عِبَادَةٌ» بخوابي عبادت است. نفس کشيدن عبادت است. «أَنْفَاسُكُمْ فِيهِ تَسْبِيحٌ» (امالي صدوق/ص93) در روايت نيامده که نفس کشيدن حاجي ثواب سبحان الله را داشته باشد. خوابش عبادت باشد. حاجي در روزه عرفه براي کسب ثواب بايد مشغول اعمال و خواندن دعاها شود. اما در ماه رمضان خوابش عبادت و نفسش تسبيح است. يک آيه ثواب يک ختم قرآن را دارد. اگر چيزي از تلاوتهاي قرآن مانده انجام بدهند. اگر چيزي از صدقات و خيرات و افطاري دادن مانده، انجام بدهند. در شب عيد افطاري دادن بحث فطريه مطرح ميشود. البته فطريه هم مبلغ سنگيني نيست. کسي خودش را از افطاري دادن در اين شب محروم نکند. ماه رمضان دارد تمام ميشود. صله رحمي که در اين ماه سفارش شده فراموش نشود. اگر با کسي مشکلي داريد، تماسي بگيريد، برويد منزلشان، ارحام و خويشاوندان را ببينيد. اين دعا را در ده شب آخر ماه رمضان ميخوانند «أَعُوذُ بِجَلَالِ وَجْهِكَ الْكَرِيمِ» (كافى، ج 4، ص 160) خدايا پناه ميبرم، تو کريم هستي. «أَنْ يَنْقَضِىَ عَنِّى شَهْرُ رَمَضَانَ» خدايا نکند اين ماه بگذرد، «أَوْ يَطْلُعَ الْفَجْرُ مِنْ لَيْلَتِى» شب من به صبح برسد، «وَ لَكَ قِبَلِى ذَنْبٌ أَوْ تَبِعَهٌ تُعَذِّبُنِى عَلَيْهِ» من هنوز آمرزيده نشده باشم. مخصوصاً شب آخر ماه رمضان خودش يک فضيلت ممتازي دارد. شب عيد فطر اعمال فراواني دارد. خداوند در هر شب ماه رمضان يک ميليون انساني را که مستحق عذاب هستند ميآمرزد. شب آخر هم به اندازه تمام ماه رمضان ميبخشد. در يک روايت هست که فرمودند: «فان الشقي حق الشقي» حقيقتاً بدبخت کسي است که اين ماه برايش بگذرد و هنوز آمرزيده نشده باشد.
در صحيفه سجاديه دو دعا هست يکي دعاي 44 استقابل از ماه رمضان و دعاي 45 وداع با ماه رمضان است. اين شعر زيبايي که شما خوانديد در دعاي 45 هست. اين دعا 56 فراز دارد. 20 مرتبه امام سجاد تعبير سلام سلام يعني خداحافظي کرده است. يکي از دعاها اين است که «اللهم و اجعلنا في سائر الشهور و الايام کذلک» امام سجاد در صحيفه سجاديه به ما ياده داده است. از خدا بخواهيد «اللهم و اجعلنا في سائر الشهور و الايام کذلک ما عمرتنا» خدايا يک کاري کن که بعد از ماه رمضان هم، همان آدم ماه رمضاني باشيم. در ماه رمضان تلاوتها، نماز جماعت خواندنها زياد ميشود. دعواها کم مي شود. آمار هست که تعداد مراجعين به دادگستريها در ماه رمضان به شدت کم ميشود. چقدر زن و شوهرها با هم آشتي کردند. بحث آزادي زندانيان را که مطرح کردم، فرداي آن روز يک آقايي دوان دوان دنبال من ميآمد، گفتم: شما امري داشتيد؟ گفت: ديشب که شما در مورد آزادي زندانيان حديثها و روايتهايي خوانديد، ما صبح جمع شديم و يک زنداني را که از او يک مبلغ سنگيني طلب داشتيم را رضايت داديم و تا ظهر آزاد ميشود. اين تأثير ماه رمضان است.
امام سجاد ميفرمايد: «اللهم و اجعلنا في سائر الشهور و الايام کذلک ما عمرتنا» تا عمر داريم قرآن بخوانيم. نکذاريم تا ماه رمضان بعد. حتي يک سوره هم تلاوت کنيم خوب است. مراجع ما سفارش کردند که روزي يک سوره ياسين بخوانيد، ياسين قلب قرآن است. به امام زمان هديه کنيد. زيارت آل ياسين که بهترين زيارت امام زمان است. از فردا از اول ماه شوال قرآن را نبنديد و کنار بگذاريد. روزي يک سوره قرآن را بخوانيد و به امام زمان هديه کنيد. آنوقت ببينند شب قدر که نامه عمل ما دست امام زمان ميرسد، در حالي دست حضرت ميرسد که ما يکسال اين هديه را براي حضرت فرستاديم. من گاهي مثال زدم اگر کسي هر روز در خانه شما را بزند و يک کاسه شير، يک شاخه گل، يک کاسه حليم هر روز براي شما بياورد، شما بگوييد: آقا از ما چه ميخواهي؟ چه انتظاري از ما داري؟ هر روز در اين خانه هديه ميآوري؟ بگويد: چيزي نميخواهم. فقط از شما خواهش ميکنم اگر يادت بود، شب قدر يک گوشه چشم و يک دعايي هم براي ما بکن. امکان دارد يادمان برود؟ بي انصافي است که کسي يکسال هر روز به ما يک هديهاي بدهد، ميشود هر روز شما اين سوره ياسين را به امام زمان هديه کني، آنوقت امام زمان شب قدر ما را فراموش کند؟! يکي هم زيارت آل ياسين است که يکي از بهترين زيارتهاي امام زمان(عج) است که يکي از اصحاب جليل القدر امام زمان وقتي نامه نوشت به حضرت که ما چطور شما را زيارت کنيم؟ حضرت فرمودند: خدا چگونه سلام داده است؟ شما هم همانگونه سلام بدهيد. «سلام علي آل ياسين» اين زيارت آل ياسين هم از ناحيه خود امام زمان هست.
شما از اول ماه شوال ساعت بگيريد و يک ياسين و يک آل ياسين بخوانيد. اگر از ده دقيقه و يک ربع بيشتر شد، ديگر ادامه ندهيد. روزي يک سوره ياسين را به امام زمان هديه کنيد. ده دقيقه براي قرآن و امام زمان وقت بگذاريم. سيد طاووس يک عبارتي دارد ميفرمايد: «من المهمات» از کارهاي مهم در آخر ماه رمضان در وداع با ماه رمضان اين است که انسان از خودش حسابرسي کند. ببيند ايمانش در ماه رمضان بيشتر شد يا نه. اخلاقش بهتر شد يا نه؟ يک آقايي ميفرمود: بعضيها ماه رمضان را بهانه بداخلاقي قرار ميدهند، چون روزه هستند و خسته شدند، کاري ميکنند که زن و فرزندشان بگويند: خدايا کي اين ماه رحمت تمام ميشود؟ اين ماه را نخواستيم. اين مرد بزرگ به اين نکته اشاره ميکند که ببيند همان حال قبل رمضان را دارد يا تحولي در او ايجاد شد، ببيند زبانش فرق کرد يا نه؟ اگر زبان ما در ماه رمضان بهتر شد و مراقبات ما بيشتر شد، ماه رمضان اثر گذاشته است.
امام (ره) خيلي تکرار ميکردند که اگر ميخواهيد بدانيد ماه رمضان روزهي شما قبول شده يا نه؟ يک راه امتحاني دارد. اگر يک تحولي در حالات و روحيه و اخلاق شما پيدا شد، به همان نسبت روزه شما قبول است. حضرت علي(ع) در نهجالبلاغه، در کلمات حکمت آميز ميفرمايد: «صائم ليس له من صيامه الا الجوع و العطش» فقط گرسنگي و تشنگي بوده و بيش از اين بهرهاي نبرده است. انشاءالله جزء اين دسته نباشيم.
سيد بن طاووس ميفرمايد: «اطلب من دموع الوداع» ميخواهي با ماه رمضان وداع کني گريه کن، گريهاي که گويا ميخواهي با عزيزترين کس خودت وداع کني. امام سجاد در دعاهايش ميگويد: «و اجبر مصيبتنا» خدايا ماه رمضان دارد از دست ميرود. مصيبت سنگيني به ما رسيد. مصيبت ما را جبران کن. يک کسي جوانش را از دست داده. ميگوييم: خدا به خاطر جوان از دست دادهات به تو اجر بدهد. امام سجاد ميگويد: خدايا ماه رمضان رفت، تو مصيبت ما را جبران کن. واقعاً ما به اينجا رسيديم که بگوييم: چه مصيبت سنگيني است که ماه رمضان تمام شود. خدا جبران کند؟ انشاءالله برسيم به اينجا و با ماه رمضان به خوبي وداع کنيم.
من ميخواهم امروز احکامي را در مورد روز آخر رمضان و عيد فطر بگويم. در آخرين روز ماه رمضان، ما و هرکسي که نان خور ما است، زکات فطريه او بر ما واجب است. يعني پدر، همسرش، فرزندانش، کساني که نان خور او هستند، زندگي آنها را اداره ميکند، براي هر کدام سه کيلو گندم باشد، برنج باشد، خرما باشد، هم خودش و هم پولش را ميتوانند بدهند. بعضي ميگويند: بايد قوت غالب را بدهيم. مثلاً اگر در طول سال برنج ميخوريم، برنج را بدهيم. اين مستحب است، واجب نيست. ولي بهتر است که اين کار را بکنيد. اما الزامي ندارد!
نکته دومي که بايد بگويم اين است که بهترين مصرف زکات فطره اين است که ما به ارحام نيازمندمان بدهيم. خويشاوندان ما مقدم بر همه هستند. واجب النفقه نباشند. من نميتوانم به پدرم بدهم. به مادرم نميتوانم بدهم. اولاد من واجب النفقه من هستند. اما برادرم اگر نيازمند است. خواهرم نيازمند است. عمو و عمه و خاله و خالهزاده اگر نيازمند هستند، بر همه مقدم هستند. درست است گفتند: قبل از نماز عيد انسان بايد زکاتش را کنار بگذارد. همه زکاتشان را در اين صندوقهايي که در خيابانها و مساجد است مياندازند. ما مخالف اين کار نيستيم. اما اين جمعيت واقعاً در ارحام و خويشاوندانشان هيچ فقيري نيست؟ تنبلي ما به جايي رسيده که صدقات روزانهمان را کنار نميگذاريم يک جايي به ارحام نيازمند بدهيم. بهترين مصرف زکات فطره ارحام ما هستند. ارحام ما هم واجب النفقه ما نباشند. زکات فطره را بايد به فقير داد. کمک به مسجد نميشود. به کتابخانه مسجد، به مؤسسه خيريه که يک خرج ديگري دارد. کميته امداد يک خرج ديگري داشته باشد. اينها نميشود! حتماً بايد به دست فقير برسد.
شريعتي: زکات فطره مختص آنهايي که روزه گرفتند يا نه؟
حاج آقاي حسيني قمي: اگر کسي روزه نگرفته يا مريض بوده يا مسافر بوده، به هر دليلي روزه نگرفتند، بايد زکات فطره را بدهند. تنها کسي که زکات فطره بر او واجب نيست، کسي است که خودش نيازمند است. زندگياش نميچرخد.
نکته بعدي اين است که خيلي سؤال ميکنند: پسر ما دانشجو است يا سرباز است. در فلان شهر است آيا زکات فطره آنها هم واجب است؟ بله. اگر خرجي آنها با ما است، ولو در شهر ديگري سرباز است، زکات فطره واجب است. سرباز باشد، دانشجو باشد، اگر نان خور ما هستند، در هرکجا که باشند واجب است.
در مورد مهمان هم مهمان اگر قبل از غروب بيايد، گفتند: زکات فطرهاش واجب است. ولي اگر بعد از غروب بيايد واجب نيست. نکته ديگر اين است که ما که سادات هستيم، به همه ميتوانيم زکات فطره بدهيم. به سيد فقير بدهيم. ولي شما آقاي شريعتي بايد به غير سيد بدهي. سادات از خودشان ميتوانند بين خودشان بدهند. ولي شما بايد به غير سيد بدهي. نکته ديگر اينکه در ارحام هم يادمان باشد، بايد به ارحام غير سيد بدهيم. مثلاً اگر دايي شما سيد بود نميتواني به او بدهي.
مسأله ديگر اينکه گفتيم: فقير، ولي در فقر عدالت لازم نيست. فقيري يعني لازم نيست حالا امام جماعت باشد، يعني عدالتش در حدي باشد که بشود پشت سرش نماز بخواني. فقها فرمودند: علني کار گناهي انجام نده. يک فقيري بوده ماه رمضان تنش هم سالم است. ميتوانسته روزه بگيرد، علني روزه خواري کرده است. نميشود زکات فطره را به اين داد. چون اين تجاهر ميکرده است. اگر متجاهر به فسق نباشد، ديگر عدالت لازم نيست. ولو مسلمان است کافي است.
نکته ديگر اينکه گفتند: کمتر از سه کيلو به فقير ندهيد. اين هم احتياط است. فرض کنيد پول سه کيلو بيست هزار تومان شده است. به يک فقير کمتر از بيست هزار تومان ندهيد.
نکته ديگر اينکه بعضي ميگويند: به من بده. هرکسي ادعاي فقر کرد، نميشود به او داد. مطمئن باشيم فقير است. فقير کسي نيست که رو به قبله بخوابد و لباسهايش پاره باشد. فقير کسي است که هشتش گرو نه باشد. خرجي ندارد. اگر کسي دخل و خرجش نخواند، فقير است. در صدقات مستحبي کسي ادعا کرد فقير هستم و شما به او دادي، به جايي برنميخورد اگر فقير هم نباشد. ولي زکات فطره چون واجب است، اگر دادي و او فقير نباشد، آنوقت بايد دوباره بپردازي که به دست فقير برسد.
نکته ديگر اينکه اگر الآن هم بخواهيم بپردازيم که هنوز عيد نشده، اشکالي ندارد ولي به شرط اينکه الآن به نيت قرض بدهد. وقتي عيد شد ديگر شما آن قرض را به ما بدهکار نيستي. چون از غروب شب عيد فطر به گردن ما واجب ميشود. اگر کساني امشب صاحب اولاد شدند، اگر قبل از اذان صاحب اولاد شدند، او هم بايد زکات فطره بدهد.
شريعتي: امروز صفحه 267 را با هم تلاوت ميکنيم. آيات پاياني سوره مبارکه حجر و آيات ابتدايي سوره مبارکه نحل را تلاوت ميکنيم.
الَّذِينَ جَعَلُوا الْقُرْآنَ عِضِينَ «91» فَوَ رَبِّكَ لَنَسْئَلَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ «92» عَمَّا كانُوا يَعْمَلُونَ «93» فَاصْدَعْ بِما تُؤْمَرُ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِكِينَ «94» إِنَّا كَفَيْناكَ الْمُسْتَهْزِئِينَ «95» الَّذِينَ يَجْعَلُونَ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ «96» وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّكَ يَضِيقُ صَدْرُكَ بِما يَقُولُونَ «97» فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَ كُنْ مِنَ السَّاجِدِينَ «98» وَ اعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّى يَأْتِيَكَ الْيَقِينُ «99»
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ، أَتى أَمْرُ اللَّهِ فَلا تَسْتَعْجِلُوهُ سُبْحانَهُ وَ تَعالى عَمَّا يُشْرِكُونَ «1» يُنَزِّلُ الْمَلائِكَةَ بِالرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَلى مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ أَنْ أَنْذِرُوا أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا أَنَا فَاتَّقُونِ «2» خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ تَعالى عَمَّا يُشْرِكُونَ «3» خَلَقَ الْإِنْسانَ مِنْ نُطْفَةٍ فَإِذا هُوَ خَصِيمٌ مُبِينٌ «4» وَ الْأَنْعامَ خَلَقَها لَكُمْ فِيها دِفْءٌ وَ مَنافِعُ وَ مِنْها تَأْكُلُونَ «5» وَ لَكُمْ فِيها جَمالٌ حِينَ تُرِيحُونَ وَ حِينَ تَسْرَحُونَ «6»
آنان كه قرآن را قطعه قطعه كردند. (آنچه به سودشان بود گرفتند و آنچه نبود رها كردند) پس به پروردگارت سوگند ما از همه آنان (در قيامت) بازخواست خواهيم كرد. از آنچه انجام مىدادهاند.پس آنچه را بدان مأمور شدهاى آشكار كن و از مشركان اعراض نما (و به آنان اعتنا نكن) همانا ما تو را از (شرّ) استهزا كنندگان كفايت كرديم. همانان كه معبود ديگرى را در كنار خداوند قرار مىدهند. پس به زودى حقيقت را خواهند فهميد. (اى پيامبر!) البتّه ما مىدانيم كه سينهات بواسطه آنچه مىگويند، تنگ مىشود. پس (براى تقويت خود) پروردگارت را با سپاس و ستايش به پاكى ياد كن و از سجده كنندگان باش. و پروردگارت را پرستش كن تا آنكه يقينى (مرگ)، تو را فرارسد.
به نام خداوند بخشندهى مهربان. فرمان (قهر) خدا آمد پس در آن شتاب نكنيد او منزه و برتر از هرچيزى است كه براى او شريك مىسازند. خداوند فرشتگان را، همراه با وحى كه از فرمان اوست، بر هر كس از بندگانش كه بخواهد فرو مىفرستد كه مردم را هشدار دهيد كه معبودى جز من نيست پس تنها از من پروا كنيد (و مخالف دستورم عمل نكنيد.) او آسمانها وزمين را براساس حقّ آفريد او از آنچه با او شريك مىسازند برتر است. او انسان را از نطفهاى آفريد، پس آنگاه او به آشكارا با (خداوند) دشمنى مىورزد. وچهارپايان را آفريد، كه براى شما در آنها وسيله گرمى وبهرههايى است و از (گوشت و شير) آنها مىخوريد. و براى شما در چهارپايان، (شب هنگام) كه از چراگاه برمىگردانيد و (بامدادان) كه به چراگاه مىفرستيد، شكوه و جلوهاى است.
شريعتي:
گيرند همه روزه و من گيسويت *** جويند همه هلال و من ابرويت
از جمله اين دوازده ماه تمام *** يک ماه مبارک است آن هم رويت
براي آمدنش دعا کنيم. اللهم عجل لوليک الفرج. اشاره قرآني را ميشنويم.
حاج آقاي حسيني: از آيه پنجم سوره نحل تا آيه هفدهم اين سوره، دوازده آيه است که نعمتهاي پروردگار است. خداوند يکي يکي نام ميبرد. «هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ» (نحل/10) «يُنْبِتُ لَكُمْ بِهِ الزَّرْعَ» (نحل/11) زراعت، «وَ سَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ» (نحل/12) شب و روز، همينطور خداوند نعمتها را يکي يکي نام ميبرد که ما واقعاً از اين نعمتها غافل هستيم. آخر ميفرمايد: «وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَة اللَّهِ لا تُحْصُوها» روز و شب و زمين و باران و زراعت و همه را ميگويد، آخرش ميگويد: چه بگويم. نميتوانيد نعمتها را بشماريد. هفده آيه از نعمتها گفته آخرش «إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَحِيمٌ» (نحل/18) شما کجا ميتوانيد شکر نعمت را به جا آوريد؟ خدا ميبخشد. واقعاً خدا بايد بيامرزد. ماه رمضان گذشت، فراوان بودند کساني که با اشک به من ميگفتند: آقا ما رجب، شعبان، رمضان ميگذرد ما حسرت يک روز روزه را داريم. مريض هستيم نميتوانيم بگيريم. بيمار هستيم نميتوانيم بگيريم. امام سجاد به ما ياد داده خدا را حمد بگوييم براي بيماريهايي که به ما نداده است. عزيزي متخصص بيماري بود به من گفت: ما چهار هزار نوع سرطان تا الآن شناسايي کرديم.
شريعتي: گر بر تن من زبان شود هر مويي *** يک شکر تو از هزار نتوانم کرد
حاج آقاي حسيني: چند هفته بود پيامها را زياد نگاه ميکردم. خيلي پيام در بحث مطالبات جوانها از والدين که داشتيم، واقعاً متأثر شدم. دختر خانمهايي که نوشته بودند: به خانوادهها بگوييد در خواستگاريها باعث اذيت دخترخانمها نشوند. يعني چه؟ رفتن به خواستگاري خيلي خوب است. اما اينکه بعضيها يک تصميم جدي ندارند. خواستگاري را مثل يک مهماني ميدانند. ميگويند: يک خواستگاري برويم. اگر کسي خداي نکرده ذرهاي در دلش هست که براي سرگرمي به خواستگاري برود، بگويد: يک مهماني و سرگرمي است، ضرري ندارد. تقاضا ميکنم اگر واقعاً مصمم نيستيد، مزاحم کسي نشويد. ميرويد خانواده دختر خانم را به زحمت مياندازيد. من نميدانم از نظر فقهي و شرعي درست است يا نه. اما اينها مهم نيست. پولش و هزينهاش هيچ. روحيه دختر خانم مهم است. بعضيها بعد از رفتن خواستگاري استخاره ميکنند، ميگويند: بد آمد. بعضي از اساتيد بزرگ ميگويند: اگر بنا به استخاره است، از اول استخاره کن. با روحيه کسي بازي نکنيد. يک دختر خانمي نشسته يک خواستگاري آمده، بعد براي سرگرمي ميآيند ميروند، بعدهم بگويند: نه! حديث خوانديم پيامبر خدا فرمود: اگر کار به ازدواج کشيد، علني بگوييم. وليمه بدهيد. مهماني بدهيد. خواستگاري را مخفي کنيد. براي چه همه جا اعلام ميکنيد که من خواستگاري رفتم؟ از مرحوم آيت الله العظمي تبريزي سؤال کردم، کسي از من سؤال ميکند که فلان پسر براي دختر من خواستگاري آمده است، من همه چيز را به او بگويم يا نه؟ايشان جواب فقيهانهاي داده است. ايشان فرمودند: شما حق نداري اشکالات پسر را بگويي. همينطور بگو: اجمالاً تا جايي که ميدانم اين پسر به درد شما نميخورد.
باز از پيامهايي که آمده قصه واسطه شدن در ازدواج قديمها زياد بود. الآن خيلي کم شده است. عدهاي بودند پا پيش ميگذاشتند. يکي از بهترين شفاعتها، شفاعت در امر ازدواج است. روايت خيلي زياد است. قرآن ميگويد: «وَ أَنْكِحُوا الْأَيامى مِنْكُمْ وَ الصَّالِحِينَ» (نور/32) يعني شما مقدمات ازدواج را فراهم کنيد. يک وقت شما ميداني يک خانواده اشکالاتي دارد، خوب نبايد معرفي کني. اما يکوقت شما معرفي ميکني ميگويي: خودتان تحقيق کنيد. اين خيلي خوب است. الآن اگر ده گزينه در بحث ازدواج مطرح باشد، يکي همين واسطه شدن است.
در مفاتيح نوشته شده که دعاي امام حسين(ع) در عصر عاشورا، روايت است که امام سجاد(ع) فرمودند: در خيمه بودم. پدرم سيد الشهداء در خيمه من آمدند، در حالي که نگاه کردم خون از بن زره پدرم ميجوشيد. کسي که خون از بن زرهاش ميچکد معلوم ميشود چند ساعتي بيشتر در قيد حيات نيست. يعني در آستانه شهادت بودند فرمودند: پسرم آمدم يک سفارش و يک دعا کنم. از ظلم به کسي که جز خدا پناهي ندارد بپرهيز. دعا هم کردند و گفتند: اين دعا يادگار مادرم فاطمه زهرا است که در سختيها و گرفتاريها بخوان. بسم الله الرحمن الرحيم، «بحق يس والقرآن الحکيم و بحق طاها و القرآن الکريم، يا من يقدر علي حوائج السائلين، يا من يعلم ما في الضمير، يا منفس عن المکروبين، يا مفرج عن المغمومين، يا راحم الشيخ الکبير، يا رازق الطفل الصغير، يا من لا يحتاج الي تفسير و تأويل»
خدايا به حق محمد و آل محمد حوائج همه عزيزاني که به اين برنامه نگاه اميد و چشم اميد دارند، حوائجشان را برآورده بخير بفرما. مرضاي آنها را لباس عافيت بپوشان. گرفتاريهايشان را برطرف بفرما. گذشتگان، پدرها و مادرها و شهيدان و شهداي مدافع حرم غريق رحمتت بفرما. خداي ماه رمضان را ماه رمضان آخر ما قرار نده. طاعات همه مؤمنين را قبول بفرما. عيد را بر همه ما مبارک بگردان.
شريعتي:
من نام کسي نخواندهام الا تو *** با هيچکسي نماندهام، الا تو
عيد آمد و من خانه تکاني کردم *** از دل همه را تکاندهام الا تو
والحمدلله رب العالمين و صلي الله علي محمد و آل الطاهرين.