برنامه سمت خدا

-حجت الاسلام والمسلمين حسيني قمي

-سيره ي پيامبر

92-11-27

برگرد اي توسل شب زنده دارها پايان بده به گريه ي شب هزارها، از يک خروش ناله ي عشاق کوي تو حاجت روا شوند هزاران هزارها ،يک بار نيز پشت سرت را نگاه کن دل بسته ايم پياده به لطف سوارها ،ما را به جبر هم که شده سر به زير کن خيري نديده ايم از اين اختيارها، بايد براي ديدن تو مهزيار شد يعني گذشتن از همگان محض يارها، اين دست ها به لطف تو ظرف گدايي اند يا ايهاالعزيز تمام ندارها.

سوال – در مورد ادا کردن قرض توضيحاتي بفرماييد.

پاسخ – روايت داريم :مومن زود قرض مي دهد و اگر قرض گرفت زود قرض را پس مي دهد. سيدمحمدکاظم طباطبايي يزدي از مفاخر بزرگ شيعه است. صد سال از وفات ايشان مي گذرد. در کتاب عروةالوثقي ايشان فردي سوال کرده که من از کسي قرض گرفته ام و زمان آن رسيده که قرض را پس بدهم ولي اين کار را نمي کنم زيرا اگر قرضم را پس بدهم ،فردا بايد از فرد ديگري قرض بگيرم. مي خواهم با اين پولي که در دستم است تجارت کنم و به زيارت بروم، آيا مي توانم اين کار را بکنم؟ ايشان فرموده اند: اداي دِين باتمکن واجب فوري است. اگر کسي توان پرداخت را داشت اين کار واجب فوري است. هر چند به دادن تمام مايملک باشد .به جز خانه و ضروريات خانه و قوت يک شبانه روز.

در رساله هاعنواني به اين نام داريم: يکي از مواردي که مي توان نماز واجب را شکست. فرمودند :اگر در وسعت وقت مشغول نماز باشي و طلبکار طلب را مطالبه کند، چنانچه که بتواند در بين نماز طلبش را بدهد بايد همان موقع طلبش را بپردازد بدون شکستن نماز. اگر بدون شکستن نماز دادن طلب ممکن نيست، بايد نماز را بشکند و طلب را بدهد و بعد نماز را بخواند. اين اجماع تمام فقهاء است. نماز شکستن به اين سادگي نيست مثلا با زنگ تلفن نبايد نماز را شکست. اگر کسي مهلت پرداخت قرضش تمام شده بايد به جز خانه و وسايلش و قوت يک روز، بايد هرچه دارد بفروشد و قرضش را بدهد.

اگر طلبکار راضي باشد ،مي توان براي پرداخت بدهي مهلت گرفت. ولي اگر طلبکار پول دارد بايد دِينش را بپردازد.

در ادامه آيت الله طباطبايي يزدي مي فرمايد: جايز نيست که با آن پول تجارت کني يا حج و زيارت مستحبي بروي. اگر ما بدهکار هستيم نمي توانيم در ايام نوروز به زيارت امام رضا(ع) برويم. پس اداي دِين واجب فوري است. و براي اداي دِين بايد نماز را بشکنيد و قرض تان را بدهيد.

اگر کسي فرزندش را کتک زده بايد با او مصالحه کند و بگويد که من چندين بار تو را زده ام ولي با فلان مبلغ راضي شو.

از آيت الله طباطبايي يزدي سوال کردند :آيا پدر حق دارد که کار خانه را از فرزندانش طلب کند بدون اجرت؟(البته فرزندان بايد به پدر و مادر احسان داشته باشند و آنها را احترام کنند که اينها مربوط به مسائل اخلاقي است)در بحث فقهي پدر نمي تواند از فرزندان طلب کار بدون اجرت کند. آنها بايد با رضايت کار کنند. نفقه ي فررزندان بر پدر واجب است و اگر فرزندي در خانه کار نکرد، مي توان از اين اهرم استفاده کرد. يعني اگر پدري کاري از فرزند بخواهد و فرزند آنرا انجام ندهد، پدر هم مي تواند بگويد که من هم نفقه نمي دهم. اولاد هرچند سال داشته باشد، اگر مالي نداشته باشد، واجب النفقه پدر است. همسر و پدر و مادرهم واجب النفقه هستند.

در حالات ميرزاي شيرازي داريم که ايشان در طول عمرش حتي يک بار به همسرش نگفته که براي من آب بياور. البته در خانه بايد محبت و صفا باشد ولي حدود قانوني آن بايد مشخص باشد.

سوال – در مورد سيره ي پيامبر توضيحاتي بفرماييد.

پاسخ- پيامبر دلسوز مردم بودند و مراعات حال آنها را مي کردند. روايت داريم که پيامبر در شب هاي باراني نماز مغرب را مختصر مي خواندند و بلافاصله نمازعشا را هم مي خواندند. يکي از اصحاب پيامبر بنام معاذبن جبل ،امام جماعت مسجدي در مدينه بود. او در نمازش بعد از حمد يک سوره طولاني را خواند. فردي که به نماز جماعت رفته بود خسته شد و از نماز جماعت جدا شد. خبر به پيامبر رسيد و پيامبر او را احضار کرد و فرمود: اي معاذ، بپرهيز از اينکه مردم، از نماز جماعت محروم بشوند. سوره هاي والشمس و ضحي و سوره هاي کوتاه را بخوان. شيخ طوسي در تحذيب دارد که پيامبر در نماز صبح شان سوره عم يتسالون ، غاشيه و لا اقسم باليوم القيامه و در نماز ظهرشان والشمس والضحي ، سبح باسمک الاعلي و در نماز مغربشان قل سوره هوالله ،زلزال و سوره هاي کوتاه را مي خواندند. پيامبر فرمود :کسي که رحم نکند، خدا به او رحم نمي کند. پس مجالس مذهبي و نماز جماعات نبايد خسته کننده باشد و باعث اذيت ديگران بشود. پيامبر با اينکه نمازشان را سريع مي خواندند ولي کامل مي خواندند. پيامبر در نماز جماعت ها در رکوع سه تا سبحان ربي العظيم و بحمده و سجده سه تا سبحان ربي الاعلي و بحمده مي گفتند. گاهي ما نمازي مي خوانيم که سه تا سبحان الله را کامل در رکوع يا سجده نمي گوييم که اين اشتباه است.

پيامبر نمازهاي فرادا و نماز شب هايشان را طولاني مي خواندند. امام صادق(ع) مي فرمايد: آنقدر رکوع شان طولاني بود که مي گفتند کِي سر از سجده بر مي دارد؟خطبه هاي نماز جمعه پيامبر طولاني نبود. ما بايد کاري کنيم که مردم با نشاط به جلسات مذهبي بروند و مردم را خسته نکنيم. اگر جلسه ي دعاي کميل نيم ساعت باشد،مردم با نشاط به آن جلسه مي روند.

روايتي در مورد سفر مکه از امام صادق(ع) داريم که تا ميل به طواف داري از طواف کنار بيا. يعني نشاط در عبادت مهم است. نبايد در مجالس خسته بشويم. اگر در هنگام تمام شدن مجالس مردم فرار مي کردند معلوم است که مجلس خسته کنده بوده ولي اگر مردم در پايان جلسه هنوز نشسته اند معلوم است که مجلس خسته کننده نبوده است. در مجالس مذهبي و نماز جماعت ها بايد کاري کرد که جذابيت برنامه ها از دست نرود.

در کتاب مجموعه وراء( نويسنده ي اين کتاب جد سيد بن طاوس بوده که نسلش با شش واسطه به مالک اشتر مي رسد) ازعبدالله بن مسعود نقل مي کند :وقتي صف هاي نماز جماعت مرتب نبود، پيامبر شانه ها را مي گرفتند و صف ها را مرتب مي کردند. البته تذکر مي دادند ولي خودشان صف ها را مرتب مي کردند. اگر رسول خدا راضي نيست که صف نماز جماعت نامنظم باشد، آيا راضي است که مسائل اجتماعي، اقتصادي ،سياسي و روابط ما نامنظم باشد؟ ما حرف هاي خوب زيادي داريم ولي عمل، کم داريم. اميرالمومنين در بستر شهادت مي فرمايد: خداوند شما را به نظم امر کرده است.

در ايران ساليانه 25 هزار نفر بر اثر سانحه ي تصادف جان شان را از دست مي دهند چرا؟ بيشترين علت بخاطر رعايت نکردن مقررات راهنمايي و رانندگي است. ما سالي 250هزار مصدوم و مجروح داريم. علت اين است که ما در روابط و کارهاي مان، نظم نداريم. در کشور سوئد که ده ميليون جمعيت دارد، سالي 500 نفر تلفات دارند. ولي نگران هستند و مي خواهند کاري کنند که آن هم کم بشود. خواندن روايات بدون عمل فايده اي ندارد. در کشور ما سالي 5500 نفرعابر پياده کشته مي شوند. هشتاد درصد کساني که کشته مي شوند مرد هستند که نان آور خانه هستند. در ايران ده ميليون موتور سوار داريم که هشت ميليون آنها بيمه ندارند.

من در کشوراروپايي ،در هنگام رانندگي وقتي به خط عابر پياده رسيدم ، ترمز کردم. دوستم گفت که اگر پليس اينجا بود شما را جريمه مي کرد. زيرا قانون مي گويد که شما بايد پنجاه متر قبل از خط عابر پياده، سرعت تان را کم کنيد تا عابر با آرامش از خط عابر عبور کند. آنها کشور کفر هستند ولي نظم شان خيلي بيشتر از کشور ماست که اسلامي است و حضرت امير ما را به نظم امر کرده است. ما بايد احاديث را در زندگي مان پياده کنيم. رسانه بايد نظم را به مردم آموزش بدهد. البته افراد هر کدام به تنهايي بايد نظم را رعايت کنند و منتظر ديگري نباشند.

سوال – صفحه سوم قرآن کريم را توضيح بفرماييد.

پاسخ- اين آيات در مورد منافقين است. گاهي رگه هايي از نفاق در زندگي ما بوجود مي آيد. پيامبر فرمود که سه خصلت اگر در کسي باشد رگه اي از نفاق در او وجود دارد حتي اگر روزه بگيرد ،نماز بخواند و فکر کند که مسلمان است: کسي که به امانت خيانت کند ،دروغ بگويد و خلف وعده کند.

پيامبر بعضي دعاها را زياد مي خواندند. در روايت داريم که پيامبر چهار دعا را زياد مي خواندند :ربنا اتنا في الدنيا حسنه و في الاخره حسنه وقنا عذاب النار( انس بن مالک مي گويد که اگر پيامبر مي خواستند چندين دعا داشته باشند، با دعاي ربنا شروع مي کردند و وسط آن دوباره دعاي ربنا مي خواندند و در پايان هم همين دعا را مي خواندند، دعاي يامقلب القول ثبت قلبي علي دينک که خواندن آن درعصر غيبت سفارش شده است، اللهم لا تکني الا نفسي ... و اللهم اني اعوذ بک ... خدايا از پنج چيز به تو پناه مي برم :از بخيل بودن و ترسو بودن و از اينکه زنده باشم ولي چشم و گوش از کار بيفتد، آزمايشات سنگين دنيا و عذاب قبر.

انشاء الله خداوند به ما توفيق عمل به سيره ي نبوي را عنايت بفرمايد.