-برنامه سمت خدا

حجت الاسلام والمسلمين حسيني قمي

-پرسش و پاسخ

91-05-11

من کيستم کبوتر بي آشيانه ات محتاج دست هاي تو و آب و دانه ات، بامت بلند مثل غزل هاي کهکشان هفت آسمان نشسته به ايوان خانه ات، از کوچه هاي باغ هاي نيشابور رد شدي با کوله باري از غم و غربت به شانه ات، دل در مدينه عاشق روي تو شد ولي از کوچه هاي طوس گرفتند نشانه ات، دست من و نگاه تو اي هشتمين بهار ما را رها نکن به تب عاشقانه ات.

سوال – در مورد ماه مبارک رمضان توضيحاتي بفرماييد.

پاسخ – دعاي 44 صحيفه سجاديه در مورد ورود به ماه رمضان است و دعاي 45 آن(ع) در مورد خداحافظي با ماه رمضان است. امام در اين دعا مي فرمايد: خدايا مصيبت زده شده ايم، تو مصيبت ما را جبران کن. ما بايد اين طور با ماه رمضان برخورد بکنيم که وقتي دارد تمام مي شود، مثل اينکه ما مصيبت زده شده ايم و خدا خودش بايد آنرا جبران کند.

سوال – شما در مورد دزدي و غيبت مسئله را خيلي ساده گرفته ايد و کسي به اين راحتي از حقش نمي گذرد. شما بايد روي کسي که مالش برده شده است و حقش ضايعش ده است بيشتر تاکيد بکنيد. شما آنرا طوري بيان کنيد که ارتکاب آن از طرف ديگران ساده بنظر نيايد. راهنمايي بفرماييد.

پاسخ – ما نگران اين هستيم که مطالبي که مي گوييم چنين برداشت هايي پيش بيايد. ما در مورد حق الله و حق الناس گفته ايم. مشهور فقهاء گفته اند که براي کسي که غيبتش را کرده ايد استغفار کنيد و طلب رحمت کنيد و لازم نيست که به طرف مراجعه کنيد مخصوصا اگر امکان شر ديگري باشد. ما نمي خواهيم غيبت را ساده بگيرم. پيامبر فرموند: سه دسته دچار عذاب قبر هستند: کساني که غيبت کرده اند، کساني که دروغ گفته اند و کساني که سخن چيني کرده اند.

اين گناهان همه زباني هستند و گناهان سنگيني هستند. در روايت داريم که اگر غيبت کننده توبه کند آخرين کسي است که وارد بهشت مي شود و اگر توبه نکند اولين کسي است که وارد جهنم مي شود. پس سنگيني اين گناه جاي خودش است ولي ما مي خواهيم کسي که واقعا توبه کرده است،درها به رويش بسته نباشد. من در مورد دزدي نگفته ام که بايد مسئله را ساده گرفت. مال و حرمت مردم خيلي مهم است. اگرکسي مالي از کسي را از بين برده است، بايد تصميم بر جبران آن داشته باشد و بايد هميشه نگران باشد و نبايد آرامش داشته باشد. اگرکسي درآمدش کم است و مال ديگران را ضايع کرده است، نبايد زندگي اش مثل مردم عادي باشد بلکه بايد زوائد زندگي را کم کند تا بتواند بدهي اش را بپردازد. و دغدغه ي پرداخت بدهي اش را داشته باشد. در نجف پولي را پيش آيت الله ممقاني آورده بودند که بين طلبه ها تقسيم بکند.ايشان نيمي از پول در اين ماه داده بودند و قصد داشتند که نيم ديگر را در ماه آينده بپردازند. ايشان تا صبح خوابش نبرده بود که چرا اين پول ها را نگه داشته است و صبح پولها را بين طلبه ها تقسيم کرده بود. ايشان نسبت به يک امانت اين قدر حساس بودند. حالا کسي که مال کسي را غصب کرده است و دزدي کرده است مي تواند زندگي عادي داشته باشد و مسافرت و ميهماني برود و بگويد که من قصد دارم جبران کنم و اگر نکردم خدا مي بخشد ؟ خير، اين طور نيست. ما بايد حتما دغدغه داشته باشيم. از طرفي اگر ما اين دسته افراد را نااميد کنيم، باز به راه خودشان که دزدي است ادامه مي دهند. ما باب توبه را براي مردم بيان مي کنيم و مي گوييم که درباب حق الناس و حق الله بايد نگران باشند. مثلا کسي که نماز قضا دارد وقتي به زيارت امام رضا (ع) مي رود نبايد به هشت رکعت نماز متسحبي اکتفا کند و بايد نماز قضاي بيشتري بخواند. اگر مردم تعداد کمي روزه ي مستحبي مي گيرند، کسي که قضاي روزه دارد بايد روزه ي بيشتري بگيرد.

سوال – 21 سال دارم و از وقتي خودم را شناختم نماز مي خواندم و بعد از مدتي نماز را کنار گذشتم. الان مدتي است که توبه کرده ام و نمازمي خوانم، قضاهاي نُه ساله ي نماز را چطور جبران کنم؟

پاسخ – اگر کسي نمي داند که ده سال قضاي نماز دارد يا دوازده سال، خدا حداقل را مي پذيرد. در مسائل عبادي حق الله، حداقل کفايت مي کند.

سوال – من به افراد زيادي بدهکار هستم ولي مقدار بدهکاري ها را نمي دانم و بعضي از آنها را نمي شناسم، تکليف من چيست؟

پاسخ – اگر شما افراد را نمي شناسيد بايد رد مظالم بدهيد ولي اگر آنها را مي شناسيد بايد به سراغ آنها برويد. اگر در حق الناس مبلغ را نمي دانيد بايد با طرف کنار بياييد و اِلا مبلغ با حداکثر است يعني احتياط با حداکثر است. اگر نشانه اي از طرف باشد حتي اگر زحمت هم داشته باشد، بايد طرف را پيدا کند.

سوال – من ده سال پيش ناخواسته باردار بودم و سقط جنين کردم و بعدها فهميدم که اين قتل نفس بوده ام. من توبه کرده ام ولي پول ديه را نداشتم که بپردازم. آيا خدا من را مي بخشد ؟

پاسخ – سقط جنينن گناه بزرگي است. در چهار ماهگي که روح دميده مي شود ديه کامل به آن جنين تعلق مي گيرد. در سوره اسرا داريم: بچه هاي تان را با سقط جنين نکشيد. ما براي اين گناه هيچ بهانه اي را نمي توانيم پيدا کنيم. کسي که ناخواسته باردار مي شود و تعدادي بچه دارد، اين مجوزي براي سقط جنين نمي شود حتي کسي که از راه حرام باردارشده است مجوزي براي سقط جنين ندارد.

اگرکسي اين کار را کرده است و توبه کرده است، اين توبه خيلي سنگين است و ديه يک انسان کامل را بايد پرداخت کند. ديه بر گردن مباشر است يعني کسي که مستقيما اين کار را انجام مي دهد. يعني اگر پزشک اين کار را انجام بدهد مباشر است. و ديه بر گردن پزشک است. البته اين چيزي از گناه مادر کم نمي کند. اگر خانم خودش دارويي مصرف کرده مباشر خودش است. حتي اگر تزريقاتي اين کار را با علم انجام بدهد، مباشر بحساب مي آيد. اگر چهار ماه تمام شده باشد، ديه کامل را بايد پرداخت کند. علاوهA  بر ديه، کفاره ي ديه هم بر گردن طرف است. يعني هم ديه و هم شصت روز روزه و اطعام شصت نفر فقير بر گردن طرف است.اگر جنين در چهل روز اول باشد،ديه آن بيست مثال طلا است و اگر در چهل روز دوم باشد چهل مثال طلا و اگر در چهل روز سوم باشد ديه هشتاد مثال طلا است و اگر جنين به استخوان بندي رسيده باشد و گوشت روييده باشد، ديه صد مثقال طلا است و اگر روح در بدن دميده باشد ديه يک انسان کامل مي شود.

اينکار توبه پذير است. فردي نزد پيامبر آمد و گفت که زني باعث کشته شدن فرزند خودش شده است. پيامبر فرمود: به خدا سوگند، اگر او هفتاد پيامبر را به قتل مي رساند، توبه مي کرد و پشيمان مي شد، خدا توبه ي او را مي پذيرفت.

سوال – صفحه ي 41 قرآن کريم را توضيح بفرماييد.

پاسخ – آيه اول اين صفحه داستان طالوت و جالوت است. طالوت وقتي با لشکرش حرکت کرد،احساس کرد که لشکرش آمادگي نبرد را ندارد و آنها را امتحان کرد. قرآن مي فرمايد: لشگر تشنه شدند و به نهر آبي رسيدند و طالوت به آنها گفت که اگرکسي از اين آب بنوشد از من نيست و نمي توانيد بيشتر از يک مشت آب تناول کنيد. اين آب حلال بود ولي اين براي امتحان بود. فقط 313 نفر آب نخوردند و بقيه آب خوردند. باز اين 313 نفر در مقابل آزموني ديگري قرار گرفتند و دو دسته شدند، عده اي جنگ را ترک کردند و عده اي در برابر دشمن ايستادند و جنگيدند و اينها کساني بودند که در امتحان اول حتي يک جرعه آب هم ننوشيده بودند يعني از يک مشت آب حلال هم پرهيز کرده بودند.

اگر کسي در امتحان روزه داري موفق شد، در امتحانات ديگرهم موفق مي شود. و پيام اين آيه اين است که کساني مي توانند در مقابل دشمنان بيروني بايستند که در امتحانات موفق بشوند.

سوال – من در ماه شعبان مشروبات الکلي مصرف کرده ام ولي در ماه رمضان روزه گرفته ام. مي گويند که نماز من تا چهل روز درست نيست، پس تکليف روزه ي من چه مي شود ؟

سوال – قطعا خدا توبه ي ايشان را قبول کرده است. اينکه مي گويند: نماز شما تا چهل روز درست نيست به اين معنا نيست که شما نبايد تا چهل روز نماز بخوانيد. شراب خواري گناه بزرگي است و مثل بت پرستي مي ماند.منظور اين است که چهل روز طول مي کشد فرد بعد از توبه به نقطه ي اول برسد و نبايد در آن تاخيري بيندازد. فرد بايد تا چهل روز تلاش کند تا به نمازهاي قبل از گناه برسد و از نمازهايش لذت ببرد. آيت الله ملکي تبريزي در سجده ي نماز الله اکبر را گفتند و بعد فوت کردند. پس اين حديث مجوز ترک نماز نيست.

سوال – من کارشناس فرهنگي زندان هستم. زندانيان فوق العاده افسرده و نااميد هستند. من از رحمت خدا زياد صحبت مي کنم و آنها از من مي پرسند که واقعا خدا ما را مي بخشد A و من مي گويم که خدا شما را مي بخشد. من با توجه به وضعيت آنها اين حرفها را مي زنم. آيا حرف هاي من درست است؟

پاسخ – حرف هاي اين کارشناس صحيح است. روايت داريم کسي را سنگسار مي کردند و يکي از اصحاب پيامبر گفت که او را مثل سگ سنگسار کردند. پيامبر ناراحت شدند و فرمودند که او مجازاتش را تحمل کرد و الان در رحمت الهي است.

ما نزديک به شب قدر هستيم و حتما کسي که توبه کند رحمت الهي شامل او خواهد شد. عده اي هستند که گناهي نکرده اند يعني مومنيني که پاک هستند و دوران جواني را با پاکي گذرانده اند. شب قدر بهانه اي براي بازگشت است. در دعاي افتتاح داريم: خدايا نديدم مولايي بر بنده اي پست مثل من صبر کند، من را صدا مي زني و من برمي گردم. خدايا من جوري با تو برخورد مي کنم که گويي من بر تو منتي دارم، باز هم تو مرا صدا مي زني. بندگان گناه کاري که هنوز نيامده اند، بدانند که خدا پيغام داده است که بياييد با من آشتي کنيد. خدا مثل پدري که دنبال فرزند فراري اش است دنبال بنده ي گناهکارش مي گردد.

حالا مي توان گفت کسي که از گناه برگشته است مثل کسي است که اصلا گناه نکرده است ؟ دلخوش نباشيد که يک روز توبه مي کنيد. خيلي ها مهلت توبه کردن پيدا نکردند. ضمانتي براي توبه کردن نيست. فرزندي که از خانه فرار کرده است با فرزندي که هميشه در کنار پدر و مادر بوده است فرق دارد. کساني که خوب هستند به خوبي خودشان خوشحال باشند و فکر نکنند که ضررکرده اند. پيامبر فرمود: توبه کننده حبيب و دوست خداست. نااميدي گناه است مخصوص در ماه رمضان که نفس کشيدن هم درآن عبادت است. از امام صادق (ع) سوال کردند که اگر فردي توبه کند و بعد توبه را بشکند آيا خدا باز توبه ي او را مي پذيرد ؟ امام فرمود: بله. دوباره سوال کرد که اگر باز توبه را بشکند آيا خدا او را مي بخشد ؟ امام باA  ناراحتي فرمودند: تو فکر مي کني که خدا او را نمي بخشد.

خداوند توفيق بهره وري بيشتر از ماه رمضان و شب قدر را به ما عنايت بفرما.