-برنامه سمت خدا

-حجت الاسلام والمسلمين فرحزاد

-موضوع: نماز

92/9/11
سوال – چکار کنيم که فرزندانمان نماز را دوست بدارند و نمازخوان بشوند؟
پاسخ –A  بين فرد نماز دوست و نماز خوان فاصله وجود دارد. پيامبر فرمودند: دو نفر از امت من نماز مي خوانند، فاصله ي نماز آنها از زمين تا آسمان است.يعني يک نمازي روح وجان دارد و يک نمازي بي روح و جان است. يک نمازي معراج است و ممکن است که يک نمازي حتي از سقف خانه هم بالاتر نرود. روايت داريم کهA  اگر کسي پشت سر امام جماعتي اقتدا کند که او را دوست ندارد، نماز از سرش بالاتر نمي رود. يعني بايد پشت امام جماعتي نماز بخوانيم که او را دوست داريم. پس در اينجا هم بايد محبت باشد و امام جماعت هم مردم را دوست داشته باشد. براي درس خواندن، ايجاد محبت بين دانش آموز و معلمA  مهم است.
چکار کنيم که در نماز حواس مان پرت نشود؟ بايد بدانيم که حقيقت نماز طبق قرآن و روايات توجه قلبي و ميل و رغبت قلبي است. بايد پوسته و مغز با هم باشند. حقيقت نماز ،روح و جان نماز و اتصال قلبي است. دين چيزي است که در کتاب ها نوشته شده است و علما آنرا مي گويند ولي بايد محبت را به آن اضافه کرد. اگر مسائل ديني را با قلب و عشق قبول کنيم آن دين کامل است. واِلا يک پوسته ي ظاهري است. پيامبر و امامان به نماز اهميت مي دادند. و امام حسين(ع) عاشق نماز بود و از دشمنان وقت گرفت تا نماز بخواند. به شدت محبت، عشق مي گويند .در اصول کافي داريم که پيامبر فرمود :برترين انسان هاي روي زمين کساني هستند که عاشق عبادت هستند. بايد با بدنش مباشرت بکند و با قلبش عبادت را در آغوش بگيرد. بعضي ها مي گويند که ما دين و امامان را دوست داريم ،نماز را دوست داريم ولي نماز نمي خوانند. انسان بايد دلش در عمل خير، جلو باشد.
در معاشرت،مرحله ي اول سلام کردن است بعد مصافحه کردن است و کسي را که خيلي دوست داريم در آغوش مي گيريم. اين شدت اوج ادب و تواضع است. پيامبر مي فرمايد که ما بايد با نماز هم آغوش بشويم و از آن لذت ببريم. روايت داريم که امامان ما آنقدر اياک نعبد را تکرار مي کردند که از حال مي رفتند يعني اينقدر شيفته ي مناجات با خدا بودند که از حال مي رفتند. امام جواد(ع) مي فرمايد: انساني که با قلبش به سوي خدا مي رود سريع تر از کسي که اعمال ظاهري را بجا بياورد و دلش جاي ديگر است، به خدا مي رسد. A 
افرادي هستند که سر درس مي نشينند ولي دل به درس نمي دهند. کساني که به مباحث ما دل مي دهند مي توانند از آن بهره ببرند ولي کسي که دارد غذا مي خورد يا قلبش جاي ديگر است نمي تواند از آن استفاده کند. سعدي مي گويد: هرگز از حديث غايب و حاضر شنيده اي، من در ميان جمع و دلم جاي ديگر است.
در روايات داريم: مقداري از نمازهاي ما مورد قبول واقع مي شود که در آن حضور قلب باشد. يعني توجه قلبي داشته باشيم. توجه به هر چيزي، حقيقت آن چيز است. کسي که به نماز دل مي دهد و علاقه دارد، از آن بهره مي برد. پس هر کس به اندازه اي که در نماز حضور قلب دارند نمازش قبول مي شود. البته نمازهايي که در آن حضور قلب نيست بايد خوانده شود زيرا اسقاط تکليف مي شود. يعني حداقل نمره را مي دهند. ولي اين نماز فرد را بالا نمي برد .
امام سجاد(ع) آنقدر به عبادت عشق مي ورزيدند که گاهي اطرافيان به ايشان مي گفتند که خسته شده ايد ولي امام مي فرمود: عبادت هاي من به عبادت هاي پدرم اميرالمومنين نمي رسد. شيطان براي اينکه حواس حضرت را پرت کند به شکل ماري درآمد و به پاي حضرت حمله کرد ولي امام هيچ اعتنايي نکردند و او برگشت. وقتي انسان در محضر بزرگي است از اطرافيان غافل مي شود. هر چقدر معرفت و جذبه ي عشق خدا در دل ما بيشتر بشود، عشق ما به خدا و حضور قلب مان بيشتر مي شود.
در حالات سيد بن طاوس نوشته اند که ايشان در حال نماز بود، ماري دور پاي ايشان پيچيد ولي ايشان توجهي نکردند و مار دوباره برگشت. اگر فهم و عشق بالا برود توجه ما هم بالا مي رود. مرحوم آخوندکاشي در حجره نمازهاي طولاني مي خواند. يک بار ظرف آبگوشت از روي چراغ افتاد، اطرافيان دوباره گوشت خريدند و آبگوشت درست کردند ولي ايشان اصلا متوجه نشد.
الان جوانان خيلي به فوتبال علاقه دارند. و به فوتبال دل مي دهند. وقتي مسابقه اي در حال نمايش است اصلا به اطراف شان توجهي نمي کنند زيرا محو بازي هستند. ما مي توانيم دل مان را به هر جايي که بخواهيم بدهيم. گاهي بچه ها در آفتاب و در محل نامناسب فوتبال بازي مي کنند تا بتوانند يک گل بزنند. اينها بخاطر عشق است. اگر ما در نماز، عشق داشته باشيم حتي اگر شيطان بصورت مار هم به ما نزديک بشود ،باز توجهي نمي کنيم. خواندن نماز سخت است . روزه گرفتن مثل نماز خواندن سخت نيست زيرا در سال، يک ماه روزه مي گيريم.حج هم يک بار در عمر است. دادن خمس و زکات هم راحت است.A  در قرآن داريم :از صبر و نماز کمک بگيريد. نماز سنگين است. در غررالحکم حضرت فرمود :نفس شما مرکب شماست. با آن مدارا کن تا تو را به مقصد برساند ولي اگر با آن مدارا نکني هم خودش وهم تو را نابود مي کند. پس بايد کم کم با نفس مان مدارا کنيم. روح و جان ما با عبادت گره خورده است و باطن افراد، خدا را دوست دارند. اگر نفس با ما همراهي نمي کند بايد با آن مدارا کنيم.
اگر انسان عاشق خدا شد مي خواهد با خدا خلوت کند. بايد به ياد نعمت هاي خدا باشيم. چرا امامان اين قدر به خدا عشق مي ورزيدند؟ پيامبر به اباذر فرمود: نماز من مثل کسي است که گرسنه يا تشنه شديد است، من از نماز سير نمي شوم. مثنوي مي گويد:
آب کم جوي تشنگي آور بدستA A A A A A A  تا که آبت جوشد از بالا و پست
بايد آثار و برکات انس با خدا براي ما روشن بشود. وقتي هنگام اذان مي شد پيامبر به بلال مي فرمود: اذان بگو و ما را راحت کن. معاشرت با کساني که عاشق نماز هستند، اشتياق ما را به نماز زياد مي کند. اگر بچه اي ببيند که عده اي دارند با اشتهاء و شوق غذا مي خورند، اگر اشتهاء هم نداشته باشد گرسنه مي شود. معاشرت با فردي که با شوق و شعف نماز مي خواند خيلي موثر است. برعکس معاشرت با افرادي که لاابالي هستند باعث مي شود که انسان بي نماز بشود.
نماز آثار و برکات زيادي دارد. اميرالمومنين مي فرمايد: من از آن گناهي که خداوند بعد از آن مهلت بدهد که دو رکعت نماز بخوانم ،خوفي ندارم. زيرا نماز آن گناه را پاک مي کند.البته منظور حق الناس نيست. نماز هم گناهان را پاک مي کند و همه به ما درجه مي دهد. کسي که پنج وعده با خدا انس مي گيرد، از ظلمت ها جدا مي شود. نمازي که با شوق خوانده مي شود انسان را از بدي باز مي دارد. جرم افرادي که مقيد به نماز هستند کمتر از کساني است که به نماز مقيد نيستند. نماز در مقابل گناه مثل يک ترمز عمل مي کند. حداقلش اين است که هنگام نماز مردم آزاري نمي کند. نماز يک کارخانه انسان سازي است. بالاترين عبادت ها، پنج وعده نماز با شوق و محبت است. فردي از پيامبر پرسيد: چکار کنم که درنماز حضور قلبم زياد بشود؟ پيامبر فرمود :وضو را با حضور قلب بگير. يعني قبل از نماز خودمان را آماده کنيم و با عجله وضو نگيريم. خواندن دعاي وضو هم موثر است. وقتي دست مان را مي شوييم مي گوييم :خدايا مرا جزو توبه کنندگان قرار بده. هنگام شستن صورت مي گوييم: خدايا درروز قيامت روي مرا سفيد کن. وقتي درست راست را مي شوييم مي گوييم : خدايا کتاب را به دست راست ما بده و وقتي دست چپ را مي شويم مي گوييم: خدايا نامه ي اعمال را بدست چپ من نده. يعني به جهنميان هم رحم کن. وقتي مسح سر مي کشيم بگوييم: خدايا مرا در رحمت فرو ببر. يعني آب رحمت خداست و ما داريم در رحمت خدا فرو مي روييم. وقتي مسح پا مي کشيم مي گوييم: خدايا پاهاي مان در قيامت نلغزد و در آتش جهنم نيفتيم. اگر ما به اين وضوي چند دقيقه اي دل بدهيم با شوق نماز مي خوانيم. اين دلدادگي در حضور قلب موثر است. بايد براي نماز وقت گذاشت. بعضي ها گمشده ي خودشان را در هنگام خواندن نماز پيدا مي کنند زيرا حواس شان خيلي پرت است. اينکه گمشده ها در نماز پيدا مي شود نور نماز است يعني تمرکز شما در نماز بيشتر از زمان هاي ديگر است. پس در نماز دل شما جمع مي شود و گمشده هاي شما پيدا مي شود ولي بايد آنرا تقويت کرد. نماز کليد حل مشکلات است . وقتي ابوعلي سينا مشکل علمي پيدا مي کرد، دو رکعت نماز مي خواند و مشکلش حل مي شد. وقتي کار مهمي پيش مي آمد حضرت به نماز پناهنده مي شد. خود نماز براي حل مشکلات علمي، اقتصادي و آرامش خوب است.
مرحوم دولابي مي فرمودند: بعد از گرفتن وضو با آرامش و قبل از نماز در سجاده بنشينيد تا کمي بدن تان آرام بگيرد و فکر و خيال جمع شود. وقتي آب حوض متلاطم ،ساکن مي شود آشغال ها ته نشين مي شوند. استغفار قبل از نماز خيلي موثر است. از کارهايي که حواس ما را پرت مي کند جلوگيري کنيم. مثلا فرزند از مدرسه مي آيد و گرسنه است يا خود انسان گرسنه است. خيلي ها وضو گرفتن برايشان سخت است. کسي که دائم وضو باشد اگر بميرد شهيد از دنيا رفته است. کسي که قبل از خواب وضوبگيرد و بعد بخوابد تا صبح براي او عبادت مي نويسند. وضو نور است و اين نور انسان را حفظ مي کند. وضو گرفتن يک امر مستحب است. پس قبل از نماز فضا را آماده بکنيم يعني دل مان به کسي يا چيزي درگير نباشد.
گاهي قبل از نماز ،فقرا خدمت آيت الله بهاء الديني مي آمدند و ايشان قبل از نماز به آنها کمک مي کرد تا فکرشان مشغول نباشد. بچه هايي که با بزرگترها به نماز مي آمدند به آنها خوراکي مي داد تا مشغول بشوند . اين فضاسازي باعث مي شود که کم کم ميل و رغبت شما زياد بشود. خانمهايي که در نماز چادر سر مي کنند مثل يک فرشته مي شوند. پس وقتي ميل و رغبت شما زياد شد ،الله اکبر بگوييد و با خدا صحبت کنيد. مادر به بچه ي نوزاد کم کم شير مي دهد. در روايت داريم وقتي که خسته هستيد عبادت نکنيد زيرا از عبادت زده مي شويد. ما نبايد با فشار در نماز، باعث زدگي ديگران بشويم.
شيخ عبدالکريم حائري قبل از اقامه ي نماز، سلام بر حسين مي دادند. ايشان مي فرمودند که در مورد سلام بر حسين قبل از اذان روايتي نداريم.ولي نماز و ياد خدا به برکت خون امام حسين(ع) است و من مي خواهم از امام تشکر کنم. روايت داريم که وقتي مي خواهيد نماز بخوانيد، يکي از امامان را براي خودتان الگو قرار بدهيد. يعني الگوي ما در نماز، ائمه باشند. A 
سوال – صفحه 529 قرآن کريم را توضيح بفرماييد.
پاسخ- در قيامت موقفي براي ميزان است. هر کس حسناتش سنگين است اهل بهشت است. پيامبر فرمود: من در کنار ميزان خواهم ايستاد، اگر کسي ميزان اعمالش سبک باشد ولي در دنيا بر محمد و آل محمد صلوات فرستاده باشد، من ثواب صلوات ها را در نامه ي اعمالش مي گذارم تا ميزان اعمالش سنگين بشود و اهل بهشت بشود.A  پس مدامت بر صلوات ميزان حسنات را سنگين خواهد کرد.
در اين سوره در مورد داستان هاي حضرت نوح ،صالح ، لوط و عذاب هاي آنهاست. بعد خدا در سوره قمر اين آيه را چهار بار تکرار مي کند :ما قرآن را براي پند و موعظه آسان قرار داديم. آيا کسي هست که بيدار بشود؟ در قرآن بيش از دو هزار داستان و شأن نزول داريم.
ما بايد جايگاه نماز را بدانيم. اگر آب و اکسيژن به ما نرسد بدن ما از بين مي رود. کسي که نماز را رها مي کند در مرز کفر است. در قرآن داريم :ما جزو نمازگزاران نبوديم. روح و جان ما با نماز به خدا اتصال پيدا مي کند. نماز واقعي دل ما را زنده مي کند. پيامبر داشتند از قبرستان عبور مي کردند و ديدند که عده اي دارند عزاداري مي کنند. پيامبر فرمود: دو رکعت نماز مختصر در نزد اين ميت ،محبوب تر از همه دنياست. يعني او آرزو مي کند که کاش زنده بشود و دو رکعت نماز بخواند. زيرا نماز ما راشفاعت مي کند و از جهنم نجات مي دهد.
هفتم صفر شهادت امام حسن محتبي(ع) است. خدايا به حق محمد و آل محمد قلب امام زمان(عج) را از ما راضي و فرجش را نزديک بفرما. رفع گرفتاري از همه بفرما. حاجت همه را برآورده به خير بفرما و ما را از اهل بيت جدا نفرما.