-برنامه سمت خدا

-حجت الاسلام والمسلمين فرحزاد

-کبر و غرور

92/4/31

اگر عاشق نبودم اين چنين پيرم نمي کردي به اين تن اين تنِ واماندي زنجيرم نمي کردي، بهشتت را چشيدم بعد از آن راندي مرا از خود اگر بد بودم از اول نمک گيرم نمي کردي ،مرا چون آبشاري ديدي از احساس رفتن پُر وگرنه از بهشت خود سرازيرم نمي کردي، خلافت بود حق خائني چون من خداوندا از اول کاش اسير اين تعابيرم نمي کردي ،شراب تلخ دنيا تشنگي را بيشتر کرده چه مي شد تشنه جان مي دادم و سيرم نمي کردي ، جدايي کار خود را کرده از چهره ام پيداست اگر عاشق نبوم اين چنين پيرم نمي کردي .

سوال – در مورد راهکارهاي عملي دوري از کبر و غرور توضيحاتي بفرماييد.

پاسخ – ولادت امام حسن(ع) را تبريک عرض مي کنيم. افرادي که در گرما کار مي کنند و روزه مي گيرند ثواب بيشتري مي برند و اين افراد حجت هستند بر افرادي که روزه خواري مي کنند. انشاءالله خداوند طمع شيرين روزه داري را به همه بچشاند.

غرور سرچشمه ي همه رذايل و تواضع سرچشمه ي همه ي خوبي هاست. يکي از راه هاي دوري از غرور توسل و استغاثه به خداوند است .هر گاه انسان خدا را ببيند خودش را کوچک مي داند .هر گاه انسان خدا را فراموش کند غرورش رشد مي کند.

راه کار ديگر اين است که انسان حقيقت خودش را بفهمد .زيرا انسان فقر محض است. ظاهر و باطن ما از خداست. خدا در يک لحظه مي تواند ما را نيست کند. ما حتي خاک هم نيستيم زيرا خدا خاک را درست کرده است. امام باقر(ع) مي فرمايد: ببند غرور و خودپسندي را با شناخت خودت يعني هرگاه ما خودمان را بشناسيم، غرور ما را نمي گيرد. راه کار ديگر اين است که ما خوبي ها را به خدا نسبت بدهيم در حالي که عمل صالح انجام مي دهيم. براي اينکه ما به خطر غرور نيفتيم زيباست که اعمال صالح را به خدا نسبت بدهيم. روايت داريم: هر چه که نعمت است داده هاي خداست. ما بايد شکر خدا را بجا بياوريم. هميشه خوبي ها را به خدا نسبت بدهيم و عيب و نقص را به خودمان نسبت بدهيم. يعني ادب ورزي کنيم. گاهي در نقص و شر خوبي هايي وجود دارد. يکي از اسماء خدا ضار است. حافظ مي گويد :

گر رنج پيش آيد و گر راحتيA A A A A A  نسبت مکن به غيرکه اينها خدا کند

هيچ اتفاقي بدون اذن خدا اتفاق نمي افتد ولي خدا به بعضي کارها راضي است و به بعضي کارها راضي نيست و آن کار را امضاء نمي کند تا ما را امتحان کند. حتي کسي که بدي مي کند، خداوند به او حول و قوه داده است.

بزرگي مي فرمايد که دونوع ريا داريم :يکي ريا به خلق است که ناپسند است يعني انسان عباداتش را بخاطر مردم انجام بدهد که اين اعمال باطن است و براي خدا نيست. رياي ديگر رياي به نفس است يعني ما پيش خودمان حساب مي کنيم که چقدر عبادات داريم .اين باعث غرور و عجب مي شود. ما بايد از فعل خوب خوش مان بيايد و از فعل بد بدمان بيايد که روايت داريم: کسي که گناه مي کند و ناراحت مي شود يا کار نيک مي کند و خوشش مي آيد، اين فرد مومن است. ولي اين نبايد باعث بشود که غرور ما را بگيرد. سعدي مي گويد: در دوران نوجواني با پدرم به مسافرت رفتيم. پدرم براي نماز صبح بيدار شد و من هم بيدار شدم ولي کاروانيان همه در خواب بودند. من گفتم که اينها نادان هستند که در خوابند و عبادت نمي کنند. پدرم گفت :اگر تو هم خواب بودي بهتر از اين بود که غرور عبادت تو را فرا بگيرد و غيبت ديگران را بکني.

مشکل بزرگي که داريم اين است که از خدا طلبکار هستيم. طلب داشتن از خدا يا ديگران باعث اختلاف است. خداي متعال هرچه که ما نياز داريم به ما داده است و ما از خدا طلبکار نيستيم. گاهي مي گوييم :ما نماز شب مي خوانيم ولي خدا دعايمان را مستجاب نکرد. حتي انبياء و اوليائ خدا هم از خدا طلب کار نبودند. مرحوم دولابي مي فرمود: من به اهلآسمان و زمين بدهکار هستم. اگر ديد انسان اين طور بشود فروتن و متواضع مي شود. پيامبر فرمود: هيچ کسي با عمل خودش به بهشت نمي رودبلکه با فضل خدا به بهشت مي رود حتي من رسول خدا. خوب است که ما خودمان را بدهکار بدانيم و اگر عبادتي کرده ايم بخاطر فضل خدا بوده است.

امام صادق(ع) مي فرمايد: سجده ي شکر بر هر زن و مرد مومني واجب است .بعد از نماز سر به سجده بگذارد و بگويد: شکراً لِله .علما آنرا مستحب موکدا مي دانند. وقتي خدا به ما اجازه داده است که با او صحبت کنيم، پس بايد از خدا تشکر کنيم. افراد زيادي هستند که توفيق نماز و روزه ندارند. روايت است که وقتي سجده ي شکر بجا آورده مي شود، طبل مي زنند و خداوند مي فرمايد که اي ملائکه ،اين بنده بخاطر اينکه براي من نماز خوانده است از من تشکر مي کند، من براي بنده ام چکار کنم؟ ملائک مي گويند او را بيامرز، دوباره خداوند مي فرمايد که ديگر چکار کنم؟ ملائک مي گويند :او را به بهشت ببرد و ... در آخر ملائک مي گويند که ما نمي دانيم . در آخر خداوند مي فرمايد :من رحمت خودم را شامل اين فرد شکرگزار مي کنم و خودم را به او نشان مي دهم. ببينيد که خداوند چقدر شکور است.

تمام شکايت ها براي اين است که ما خودمان را طلبکار مي بينيم. حتي اگر ما خودمان را مديون بدانيم بيشتر اختلافات حل مي شود. گاهي ما با عبادات مان مغرور مي شويم و از خدا شاکي مي شويم. گاهي مي پرسند که ما در قديم توفيقات عبادات زيادي داشته ايم ولي الان توفيقات ما کم شده است. گاهي ما گناهي مرتکب مي شويم و آه و ناله اي ما را مي گيرد. و توفيقات از ما سلب مي شود.

وقتي قارون داشت در زمين فرو مي رفت از حضرت موسي کمک خواست ولي حضرت موسي جواب قارون را نداد. شب وقتي کليم الله مي خواست با خدا صحبت کند خدا جواب او را نداد. زيرا او جواب بنده ي خدا را نداده بود.

بزرگي فرمود: به افراد بي جهت اهانت نکنيد. روزي من به مسجد سهله رفته بودم و عده اي داشتند ذکر مي گفتند. من جمع آنها را بهم زدم و گفتم که اين ذکر درست نيست. آنها گفتند که ما ذکر مي گوييم و به شما کاري نداريم ولي من قبول نکردم . يکي از آنها گفت که تو جلسه ي ذکر ما را بهم زدي ،خداوند توفيقاتي را از تو خواهد گرفت. از آن زمان به بعد، به مدت چهار سال توفيق پيدا نکردم که به مسجد سهله بروم. من فهميدم که چوب کارم را خورده ام. گاهي ممکن است که خلاف شرعي انجام بگيرد که ما مي توانيم با آنها بخوبي برخورد کنيم. ولي در امر به معروف و نهي از منکر نمي توانيم تند برخورد کنيم. و بگوييم که من خوب هستم و تو بد هستي. در امر به معروف و نهي از منکر، بايد محبت داشت و مواظب باشيم که غرور ما را نگيرد. مواظب باشيم که کسي را تحقير نکنيم زيرا توفيقات از ما سلب مي شود. در دعا داريم: اي خدايي که پناه گناهکاران است و اگر همه او را ترک کند خدا با اوست. پس يک بُعد سلب توفيق، غرور است. حضرت امير مي فرمايد :چيزي که مانع زياد شدن توفيقات مي شود عجب و غرور( يعني ريا به نفس) است.

به فردي گفتند که سخاوت را از چه کسي ياد گرفتي ،گفت :از بنّا ،زيرا تا آجر اولي را روي ديوار نگذارد آجر بعدي به دستش نمي آيد. پس ما بايد بدهيم تا بدست مان بيايد. روايت داريم که گاهي خدا بنده را زمينگير مي کند تا از خواب غفلت بيدار بشود. مثلا بنده اي که هميشه براي نماز شب بلند مي شود، يک شب خدا خواب را بر او مستولي مي کند و او نمي تواند نماز شب بخواند. بعد بنده پيش خودش مي گويد که من چه بنده ي بدي هستم و خودش را ملامت مي کند. و خودش را مي شکند. خدا مي فرمايد: من به اين بنده لطف دارم و به او آگاه هستم اگر او نماز شب مي خواند غرور او را مي گرفت.

يکي از علماي بزرگ شيراز مي فرمود: ما در قبل از انقلاب در شيراز بوديم و منبرهاي آقاي شهيد دستغيب خيلي فوق العاده بود. در شب قدر ،سحر وقتي از مسجد بيرون آمدم که به خانه بروم، حال خوشي داشتم. عده اي افراد ولگرد را ديدم .يکي از آنها گفت که اين آقا دو قطره اشک ريخته، فکر مي کند که چکار کرده است؟ حرف اين فرد بقدري مرا زير و رو کرد که تا چند روز منقلب بودم و غرورم شکسته شد.

پس مواظب باشيم که همه ي خوبي ها را به خدا نسبت بدهيم. انساني که خوبي ها را به خودش نسبت بدهد از همه طلبکار است، از همه ناراحت است. و زندگي خوشي ندارد. و توقعي هم نخواهد داشت. اگر مي خواهيم کدورت ها و ضعف اعصاب ها از بين برود، در مقابل خدا فروتني کنيم.

سوال – صفحه 396 قرآن کريم را توضيح بفرماييد.

پاسخ – کساني که صلوات را ترک مي کنند يا به آن اهميت نمي دهند مذمت شده اند. پيامبر فرمود: کسي که ياد من بکند و درود و صلوات بر من نفرستد، اين کار باعث شقاوت او مي شود. پيامبر فرمود: جفاکارترين مردم به من کساني هستند که نام مرا بشنوند و بر محمد وآل محمد صلوات نفرستد.

در اين صفحه داريم :هر کسي که کوششي مي کند به نفع خودش است. خداوند به مخلوقش نيازي ندارد زيرا خداوند صمد و غني مطلق است.

گر نماز و روزه اي فرموده ام A  A  A  A  A  A A  ره به سوي خويشتن بنموده ام

من نگردم پاک از تسبيح شانA A A A A A A A A A A A A A A  پاک هم ايشان شوند و پُرفشان

پس بازگشت اعمال و تلاش ما به خود ماست. و ما از خدا طلبکار نيستيم.

سوال- در مورد اذکار شب هاي ماه رمضان توضيحاتي بفرماييد.

پاسخ – شما مي توانيد از سايت مبين موبايل .ir ، قرآن، مفاتيح، صحيفه ي سجاديه ،نهج البلاغه و غررالحکم را دانلود کنيد. داشتن اينها در موبايل و همراه داشتن آنها ،خودش يک آرامشي به انسان مي دهد. دعاي مجير در شب هاي 13 و 14 و1 5 ماه رمضان وارد شده است. مجير يعني پناه دهنده. اين دعا از پيامبر وارد شده است .پيامبر فرمود: هر کس دعاي مجير را در اين سه شب بخواند، فقر از او دور مي شود ،براي شفاي بيماران نافع است و گناهان را آمرزش مي دهد و انسان را از آتش جهنم دور مي کند. اگر نتوانستيد اين دعا را در شب بخوانيد، مي توانيد در روز بخوانيد.

اميرالمومنين در کفن سلمان دو شعر نوشتند که وفت من الحسنات و القلب السليم ... :من بر خداي کريم وارد شدم بدون زاد و توشه نه قلب سليم دارم و نه حسنات .شعر ديگر اين است : زاد و توشه بردن در محضر خداي کريم از زشت ترين کارهاست. پس ما بايد کار خوب بکنيم ولي آنرا در محضر خدا نبينيم .اين اوج تواضع و ادب است.

محدث قمي مي فرمايد: يکي از عرفاي بزرگ بر جنازه اي مومني وارد شد و بر کفن او نوشت:

گر من گنه جمله جهان کردستمA A A A A A  لطف تو اميد است که گيرد دستم

گفتي که به وقت عجزدستت گيرمA A A A A A A A A A  عاجزترين ازاين مخواه که اکنون هستم

مستحب است وقتي که از خواب بلند مي شويم ،پيشاني را روي زمين بگذاريم و بگوييم : الحمدلله الذي احياني بعد ما اماتني :شکر خدايي که بعد از مردن مرا زنده کرد. مرگ يک مردن بزرگ است. و خواب يک مردن کوچک است.

وقتي امام سجاد(ع) مي خواستند از خانه خارج شوند مي فرمودند: بسم الله امنت بالله وتوکلت بالله . با خواندن اين دعا ،شيطان نمي تواند نزديک اين فرد بشود. خوب است که در تمام موبايل ها قرآن باشد.

امام حسن(ع) کريم اهل بيت است و در ميان اهل بيت از همه غريب تر است . سعي کنيد که چند روز براي ولادت امام حسن(ع) جشن بگيريد و اگر مي توانيد يک زنداني را آزاد کنيد و به فقرا کمک کنيد و اطعام بدهيد.