-برنامه سمت خدا

-حجت الاسلام والمسلمين فرحزاد

-پرسش و پاسخ

91/12/21

بي تو اينجا همه در حبس ابد تبعيدند سالها هجري و شمسي همه بي خورشيدند، سير تقويم جلالي به جمال تو خوش است فصل ها را همه با فاصله ات سنجيدند، تو بيايي همه ي ساعت ها و ثانيه ها از همين روز، همين لحظه همين دم، عيدند.

سوال- آيا براي رفع گرفتاري ها بايد دعا کرد يا بايد به همان گرفتاري راضي بود؟

پاسخ – در سيره اهل بيت و دعاها داريم که آنها عافيت خواسته اند و ما فطرتاً عافيت طلب هستيم. در دعا داريم که خدايا به ما عافيت بده. پيامبر در شب قدر از خدا عافيت طلب مي کردند. همان طور که ما عافيت مي خواهيم دستگاه خدا مبني بر ابتلاء و امتحان است. انسان ها با امتحان رشد پيدا مي کنند و بالا مي روند. اين سنت قطعي خداست. در عين اينکه ما عافيت مي خواهيم بايد در بلاها صابر باشيم و با حالت تسليم، دفع بلاها را هم از خدا بخواهيم. روايت داريم که با دعا و صدقه بلاها را دفع کنيد. اين راه کار ائمه است. چون ما مرد بلا نيستيم بايد دعا کنيم که بلاها برگردد.

پس انسان بايد دعا کند ولي روح تسليم هم داشته باشد يعني ما نبايد از خدا طلبکار باشيم که حتما به من فرزند بده يا فقر را از من بردار. در کنار دعا بايد روح تسليم هم باشد. ممکن است که اين ها مصلحت ما باشد. افرادي که در عافيت هستند، اگر شکرگزار باشند خداوند ثواب اهل بلا را به آنها مي دهد. افرادي که مبتلا هستند اگر صابر و شاکر باشد، خداوند تمام ثواب عبادت هاي يک فرد سالم را به او مي دهد. در هر صورت اگر ما شاکر و صابر باشيم، برنده هستيم.

گاهي خدا ما را گرفتار مي کند تا از دست خدا در نرويم ولي گاهي صلاح نيست و ما بايد گرفتار بمانيم در اين صورت بايد شاکر و صابر باشيم. در گرفتاري ها، ما با خدا بيشتر راز و نياز مي کنيم. اگر با دعا، گرفتاري رفع شد شکر خدا را مي کنيم. اگر گرفتاري دفع نشد ما نبايد نااميد بشويم. اگر در بلا صبر کنيم هم درجه مان بالا مي رود و هم پاداش صبر و هم پاداش دعاهاي مان را مي گيريم. ما نبايد هيچ وقت خودمان را از خدا طلبکار ببينيم زيرا خداوند حکيم است ولي ما همه چيز را نمي دانيم. در قرآن داريم که بعضي چيزها براي شما بد است ولي خير شماست. آيت الله مجتبي تهراني فرزند نداشت ولي طلبه هاي زيادي را تربيت کرده بود که اثر آنها از صدها فرزند براي ايشان بيشتر بود.

خداوند جبار يعني جبران کننده است. اين طور نيست که خداوند به يک بنده اي لطف زيادي بکند و بنده ي ديگر را رها کند. خدا همه را دوست دارد و هيچ کس را رها نمي کند. کسي که معلوليت جسمي دارد و آه مي کشد، خداوند به او ثواب ها و درجه هاي زيادي مي دهد. روايت داريم که براي اهل بلا ديواني باز نمي شود و به بهشت مي روند و خيلي ها به حال آنها غبطه مي خورند. امام باقر(ع) فرمود: اهل صبري که کفران نعمت نمي کنند، بي حساب به بهشت مي روند. براي خداوند کلمه ي حتما را بکار نبريم. خوب است که انسان عافيت بخواهد ولي در کنار آن روح تسليم هم داشته باشد.

سوال – با کساني که اهل معصيت هستند چطور رفتار کنيم که سرزنش محسوب نشود؟

پاسخ – سرزنش کردن، طعنه زدن و زخم زبان زدن به ديگران مذمت شده است. پس ما به گناهکاران حرفي نزنيم و آنها را رها کنيم ؟ خير،اين اشتباه است. ما نبايد فرد گناهکار را سرزنش کنيم ولي مي توانيم با خير خواهي او را نصيحت بجا کنيم البته نصيحت بي اندازه خوب نيست و باعث لجاجت مي شود. ما بايد آداب خيرخواهي و امر به معروف و نهي منکر را ياد بگيريم. ما بايد نسبت به گناهکار دلسوزي و خير داشته باشيم. و براي آنها گناه کنيم. ما بايد مثل يک طبيب مهربان باشيم. مثلا ماشيني در جاده تصادف کرده است، آيا شما بايد او را سرزنش کنيد؟ خير، او به اندازه ي کافي ناراحت است بايد به او کمک کرد. يک طبيب با بيمار درگير نمي شود. و براي او دلسوزي مي کند. در موارد خاصي، ممکن است که ديگران بايد دخالت کنند و دلسوزي ما کمکي نمي کند. ما بايد مثل يک پدر و مادر مهربان نسبت به فرزند با مجرم برخورد کنيم و مجرم را خرد نکنيم. امام علي(ع) به امام حسين(ع) فرمود: هيچ وقت انسان گناهکار را نااميد نکن چه بسا کسي که اعتکاف در گناه کرده است ولي عاقبتش ختم به خير باشد.

فردي شراب خورده بود و اصحاب او را لعنت کردند. پيامبر ناراحت شدند و فرمودند: شما حق لعن و نفرين نداريد. لعن و نفرين براي افرادي است که در اصل با ما محالف هستند مثل طاغوتيان ولي اين افراد در فرع با ما مخالف هستند. روايت داريم که اگر شما کسي را لعن کنيد به خودتان برمي گردد. اين فرد در ذاتش خدا را دوست دارد ولي گرفتار است.

طرد کردن افراد مشروب خوار و لعن و نفرين کردن اشتباه است زيرا طرد کردن فرد ممکن است که کار را بدتر کند. ما بايد راههاي خوبي را باز کنيم تا فرد برگردد.

امامان ما حرمت مجرمين را نگه مي داشتند يعني حد را جاري مي کردند ولي به آنها اهانت نمي کردند. زيرا مي خواستند آنها را نجات بدهند. حضرت يحيي به فردي که در هنگام سرنگسار بود گفت که مرا نصيحت کن. اين تواضع وادب حضرت يحيي را مي رساند.

ائمه تا مي توانستد به فرد مي گفتند که اعتراف نکن ولي اگر فرد خودش اعتراف مي کرد حد را جاري مي کردند از روي دلسوزي و براي نجات فرد. آنها از روي رحمت حد مي زدند. وقتي حدي زده مي شود مثل باراني است که تا چهل روز مي بارد. حد زدن باعث مي شود که مردم گناه نکنند. حضرت اميرالمومنين مي فرمايد: اگر مسلماني در دنيا عقوبت شود ( با حد يا گرفتاري)و ادب بشود، خدا حليم تر، شريفترش و کريم تر از اين است که در آخرت هم او را عقوبت کند. حتي پيامبران بر کساني که حد بر آنها جاري مي شد و مي مُردند، نماز ميت مي خواندند.( در کفن کردن مي گويند که خدايا اين مرده را ببخش و ما جز خوبي از او چيزي نديديم) البته بايد حساب ظلم هاي طاغوت ها را جدا کرد.

در شهري فردي را به دار آويختند و هيچ کس حاضر نشد بر او نماز بخواند. فردي را از شهر ديگر آوردند و به او نگفتند که او را دار زده اند تا او نماز بخواند. ما نبايد با خانواده ي اين فرد رفتار بدي بکنيم و بايد براي مرده طلب مغفرت بکنيم. در زيارت اهل قبور بايد براي بي وارث ها،بد وارث ها، گناهکاران و اعدامي ها طلبت مغفرت کرد. سيدبن طاوس در نماز شب ها براي گناهکاران طلب مغفرت مي کرد. يکي از سيره هاي پيامبر اين بود که هميشه در آخر غافله بودند تا همه را جمع کنند.

خدا مي فرمايد که من در دل هاي شکسته و قبرهاي مندرس هستم. اگر ما به زمين خورده ها مهرباني کنيم رحمت خدا تجلي پيدا مي کند. ائمه ي حقوق زن و فرزند اعدامي ها را قطع نمي کردند و حکومت اسلامي وظايفش را انجام مي داد. پس برخورد ما بايد با خودشان و خانواده هايشان خوب باشد. اگر در خانواده اي مجرم يا معتاد است همه ي محله به آنها بدبين هستند و از آنها دختر نمي گيرند با اينکه دختر آنها خوب است. اين کار اشتباه است و دستور اسلام نيست. عموي پيامبر ابولهب و معاند بود. زيد بن موسي فرزند امام هفتم با امام رضا(ع) مخالفت کرد. در همه ي خانواده ها افراد بد وجود دارد. البته در روايت داريم که اگر در خانواده اي همه بد باشند بايد مراقب بود و احتياط کرد.

بعضي از مواقع فردي از خانواده با هم قهر هستند و اعضاي خانواده را وادار مي کنند که آنها هم قطع رابطه کنند اين کار اشتباه است زيرا اين قطع رحم است و گناه بزرگي است. خداوند کسي را که قاطع رحم است لعنت کرده است. پس ما نبايد مانع قطع رحم ديگران باشيم حتي اگر خودمان رفت و آمد نمي کنيم. تمام اين کدورت ها بخاطر خودخواهي ماست.

ملاعبدالله يکي از عرفاي بزرگ است و مي گويد: تمام بلا ها بخاطر مَن ماست و بخاطر اين است که ما خودمان را مالک مي دانيم. اگر ما خدا را مالک بدانيم با خدا درگير نمي شويم. اگر انبياء راحت تسليم خدا مي شدند بخاطر اين بود که مالک را خدا مي دانستند. خدا فرزند پيامبر را گرفت و پيامبر تسليم بود. اگر اين معرفت را بدست بياوريم که مالک ما خداست تمام دردهاي ما تمام مي شود.

قُل کلمه ي لطيفي است. مثلا پدر شما مي خواهد حرفي به شما بزند، آنرا به مادرتان مي گويد تا بطور غير مستقيم به گوش شما برسد. خدا مي فرمايد که بگو هيچ چيزي به شما اصابت نمي کند مگر آن چيزي که خدا نوشته شده است(و آن به نفع ماست. پس هيچ پيشآمدي خارج از مقدرات نيست حتي اگر گناه ما باعث آن شده باشد) او مولا و سرپرست ماست.و بايد به او توکل کنيم.

حافظ مي گويد: نيَِم ملول که کارم نکو نشد بدشد، شود شود نشود. در جاي ديگر مي گويد: سر ارادت ما و حضرت دوست که هر چه بر سر ما مي رود اراده ي اوست، خوش نويس است و نخواهد بد نوشت. در جاي ديگر مي گويد: ما که داديم دل و ديده به طوفان بلا، گو بيا سيل غم و خانه ز بنياد ببر. کساني که روي سيل بنيانگر خودشان را رها مي کنند اول خوشي شان است زيرا به خدا مي گويد که من نوکر تو هستم. ما بايد مَن را در مقابل خدا کنار بگذاريم. پس ريشه ي سختي اين است که ما خودمان را مالک مي دانيم که علت آن مَنيت هاست.

وقتي شما نماز شب مي خوانيد گناهکاران را دعا کنيد. در زيارت اهل قبور بجاست خواندن آيت الکرسي، يازده قل هوالله و هفت بار اناانزلنا. روايت داريم که اگر کسي براي ميتي هفت مرتبه اناانزلنا بخواند، خداوند فرشته اي را خلق مي کند تا ابد براي او عبادت کند.

سوال-صفحه 263 قرآن کريم را توضيح بفرماييد.

پاسخ – در کتاب کافي داريم اگر کسي حاجتي دارد قبل از خواستن حاجت، صلوات بفرستد و حاجت را بگويد و در آخر هم صلوات بفرستد زيرا صلوات دعاي مستجاب است. امام صادق(ع) مي فرمايد: خداوند اکرم است که دعاي اول و آخر را مستجاب کند و دعاي وسط را جواب ندهد.

در اين صفحه داريم که خزانه ي خداوند تمام شدني نيست و سرچشمه ي همه ي نعمت ها خداست. و به هر کس که مي خواهد به اندازه ي مشخصي و معيني مي دهد.

خزانه ي خدا کن فيکون است يعني همين که خداوند مي گويد: بِشو، مي شود. حضرت علي(ع) به فرزندش امام حسن(ع) فرمود:خداوند که خزائن زمين و آسمان بدست اوست به شما اجازه داده است که با او صحبت کنيد و از خزانه ي او گدايي کنيد.

خودکشي گناه کبيره است ولي اگر فردي خودکشي کرد، قابل ترحم است و در روايت داريم که صدقه و کارهاي خير هم به او مي رسد. يک روحاني قبل از انقلاب خودکشي کرده بود و مراجع بزرگ در مراسم ختم او شرکت کردند. ما از لحظه ي آخر مرگ کسي خبر نداريم. پس وظيفه ي ما ترحم و مهرباني است.

سوال – نظر شما در مورد جريمه ي بانک ها چيست؟

پاسخ – اين درد دل بسياري از مردم بخصوص قشر ضعيف جامعه است. همان طور که در بحث مهريه بازنگري شد، بايد در اين بحث جريمه هم بازنگري بشود. ديرکردهاي تصاعدي ريشه کن است. هيچ کس راضي به اين کار نيست. مسئولين، بازنگري به اين قانون بکنند. هيچ انسان با انصافي اجازه نمي دهد که قشري بي حساب و کتاب بالا بروند و عده اي زير اين بار سنگين لِه بشوند. انشاءالله همه ي کارشناسان روي اين مسئله بحث کنند.

خدايا فرج امام زمان(عج) را نزديک بفرما و همه ي ما را جزو بهترين ياران امام قرار بده.