91-08-22

-حجت الاسلام والمسلمين فرحزاد

-خوش اخلاقي

سوال – در مورد خوش اخلاقي توضيحاتي بفرماييد.

پاسخ - محورهاي خوش اخلاقي عبارتند از خوش رفتاري، خوش گفتاري و خوشرويي. اگر کسي خانواده اش را آزار مي دهد همه بايد با آن مقابله کنند و او را نصيحت کنند. ما بايد از مظلوم حمايت کنيم. آقايي خانمش را کتک مي زند و يک بار خانم خيلي عصباني شد و آقا را کتک زد و از آن به بعد آقا توبه کرد. انسان بايد بداند که دنيا بي حساب و کتاب نيست و اگر انسان دلي را بشکند، دلش را مي شکنند. اين جهان کوه است و فعل ما ندا، سوي ما آيد نداها را صدا. معروفي مي فرمود که من در جواني مستاجر بودم و وضع مالي خوبي هم نداشتم ، اتفاقا ميهمان هم داشتم و صاحبخانه هم اجاره ي عقب افتاده اش را مي خواست.من عصباني شدم و پس گردني به شاگرد صاحبخانه که براي گرفتن اجاره آمده بودم زدم .شاگرد رفت و چيزي نگفت. فرداي آن روز داشتم در خيابان راه مي رفتم که ديدم فردي محکم به پس گردن من زد ، به او اعتراض کردم و او گفت که ببخشيد اشتباه کردم ، من شما را با پسرم که چند روزي است از خانه بيرون رفته است اشتباه گرفتم. پس ما بايد بدانيم که عمل ما بازتابي دارد و به خود ما برمي گردد. همه سعي کنند که امر به معروف و نهي از منکر را انجام دهند.

در مورد خوش گفتاري پيامبر فرمود: اي کساني که ايمان آورده ايد گفتار سنجيده و نرم داشته باشيد. پس گفتار خوب، گناهان ما را مي آمرزد. روايت داريم که اگر کسي زبانش خوب شد رفتارش هم خوب مي شود. گفتار سنجيده و نيک به ايمان انسان بستگي دارد .انسان بايد در صحبت کردن تامل کند. اميرالمومنين مي فرمايد : انسان اول بايد بينديشد و بعد حرف بزند. انسان احمق اول حرف مي زند و بعد مي انديشد. اگر ما قبل از آن که حرف بزنيم اول فکر کنيم و جلوي زبان مان را بگيريم. سزاوارترين چيزي که انسان بايد آنرا حبس کند زبان است .پيامبر فرمود :اگر کلام نقره باشد، سکوت طلا است .انسان از گفتن پشيمان مي شود ولي از نگفتن پشيمان نمي شود .حرفي که از دهان بيرون آمد ديگر برگردانده نمي شود. پس انسان بايد با تفکر صحبت کند. روايت داريم که اکثر افراد جهنم بوسيله ي گناهان زباني جهنمي شده اند. کفر و ايمان به زبان بستگي دارد. انسان با گفتن شهادتين مسلمان مي شود. آيت الله بهاء الديني از اذان گفتن خيلي خوشش مي آمد و مي فرمود: يک الله اکبر و لااله الاالله با توجه و واقعي براي انسان کافي است و بايد اين اذکار در قلب انسان نفوذ کند. A در نماز بيشترين ذکري که تکرار مي شود الله اکبر است . الله اکبر قاطع انديشه هاست يعني در فکر هر چيزي هستي، آنها را رها کن و در فکر خدا باش. الله اکبر واقعي يعني همه چيز را رها کن و به خدا بچسب. الحمدلله را با قلب بگوييد و مثلا ما براي باراني که مي آيد بايد از ته دل الحمدلله بگوييم. فقيرترين انسانها بايد به داده هايي که خدا به او عنايت کرده است نگاه کند و شکر آنرا بجا بياورند. اميرالمومنين با يارانش جلسه ي شکر نعمت ها را برگزار مي کردند. مرحوم دولابي مي فرمودند که گاهي خانواده ها با هم جمع بشوند و شکر گزاري کنند زيرا ما بيشتر شکايت مي کنيم تا شکر کنيم .ممکن است که ما از مسئولين شکايت داشته باشيم ولي نبايد از خدا گِله داشته باشيم .خدا خيلي از خطرها را از ما دور مي کند . ما اشتباهات زيادي مي کنيم ولي خدا آنها را مي پوشاند. ما تحت ستاريت خدا زندگي مي کنيم زيرا اگر ما از اشتباهات همديگر خبر داشته باشيم حتي همديگر را هم دفن نمي کرديم .ما نبايد ناشکري و ناسپاسي کنيم . پس بکار بردن الفاظ زيبا باعث آرامش خودمان و خانواده مان مي شود. اگر ما نمي توانيم مشکل کسي را حل کنيم مي توانيم با گفتار خوب او را خوشحال کنيم که از ما ناراحت نشود. خدا به موسي و هارون فرمود که با فرعون با نرمي سخن بگوييد. اگر صحبت شما در او اثر نکرد شما وظيفه تان را انجام داده ايد. در قرآن داريم : با تمام مردم گفتار زيبا داشته باشيد .زيباترين کلماتي که دوست داريد ديگران به شما بگويند، شما به ديگران بگوييد. در حديث کساء پيامبر فرزندانش را ميوه دل خطاب مي کند. اگر آقايي عصباني به خانه آمد خانم با زبان خوش مي تواند عصبانيت او را از بين ببرد. ما بايد مشکلات مان را با نرمي حل کنيم. ما در مشکلات گفتار خوب بکار نمي بريم و مشکلات مان را اضافه مي کنيم. امام صادق(ع) مي فرمايد: خوش گفتاري مال را زياد مي کند، رزق را رشد مي دهد( امنيت ،آرامش ،خوشي و ...)،عمر انسان را طولاني مي کند ، انسان را محبوب A و وارد بهشت مي کند. روايت داريم که گفتار زشت و بد زباني ،انسان را از محبوب بودن مي اندازد و روزي انسان را کم مي کند و انسان به جهنم مي رود. بدزباني مثل جفا کردن است و افرد جفاکار جهنمي هستند. اگر فرزند مادر را به اسم صدا بزند، عمر فرزند کم مي شود. در قرآن داريم : به پدر و مادر اوف نگوييد و زيبا صحبت کنيد. امام صادق(ع) فرمود: اگر جسارتي از اين اوف بود خدا آنرا بيان مي کرد. حضرت آدم اشتباه کرد و بعد ازخدا معذرت خواهي کرد ولي شيطان گفت که من از آتش هستم و سجده نمي کند و در مقابل خدا ايستاد و ملعون شد. پدر و مادرها بايد با فرزندان شان شايسته برخورد کنند حتي اگر جوانان پرخاشگري کنند. ابراهيم بن عباس مي گويد: در طول زندگي که با امام هشتم داشتم يک بار نديدم که امام کلام کسي را قطع کند يا با گفتارش کسي را آزار بدهد. اگر کسي زبانش را حفظ کند مي توان ضمانت کرد که اهل بهشت باشد.

سوال – صفحه 144 قرآن کريم را توضيح بفرماييد.

پاسخ – پيامبر فرمود: اگر کسي دوست دارد که روز قيامت خدا را ملاقات کند که خدا از او راضي باشد و او از خدا راضي باشد ،زياد صلوات بر محمد و آل محمد بفرستد.

در اين صفحه داريم که اگر خدا اراده کند که کسي را هدايت کند به او سعه ي صدر مي دهد . حضرت موسي فرمود : خدايا به من سعه ي صدر بده و کار مرا آسان کن .خدا به پيامبر فرمود: آيا ما به تو شرحA  صدر نداديم ؟ خدا خيلي چيزها را به ما داده است و ما بايد به آن توجه کنيم. اگر خدا بخواهد انساني را هدايت کند ظرف وجودي اش را بزرگ مي کند.

آثار و برکات سوره توحيد و آيت الکرسي خيلي زياد است. در تشييع جنازه ي سعدبن معاذ نود هزار فرشته از جمله جبرئيل شرکت داشتند. امام صادق (ع) مي فرمايد که معاذ ،سوره ي توحيد را زياد تلاوت مي کرد. مستحب است که در اول صبح يازده بار سوره ي توحيد و يک بار آيت الکرسي خوانده شود .هر کس اين ذکرها را بخواند در حمايت الهي بسر مي برد و از خطرات محفوظ مي ماند.

سوال – در ادامه ي بحث خوش اخلاقي توضيحاتي بفرماييد.

پاسخ – انسان در حالت عادي بايد گشاده رو باشد مگر اينکه مصيبتي به او وارد شده باشد . يکي از مواردي که مي توان چهره عبوس داشت اين است که شما با اين چهره مي توانيد گناهکاري را متوجه اشتباهش بکنيد. قهر موقت هم اشکال ندارد. انسان بايد با چهره ي باز با خانواده اش و مردم برخورد کند و پيامبر ما هميشه متبسم بود. يکي از صفات پيامبر ما خندان بود. پيامبر فرمود: شما با اموال تان نمي توانيد به همه خدمت کنيد ولي با چهره ي گشاده مي توان به همه خدمت کرد. روايت داريم که حزن مومن در دلش است و لبخند بر لبانش. روايت داريم اگر کسي با چهره گشاده به ديگران نگاه کند عبادت است زيرا دلها را شاد مي کند و شادي را به ديگران انتقال مي دهد.