-برنامه سمت خدا

-حجت الاسلام والمسلمين فرحزاد

-اجابت دعا

91-01-21

هوا هواي لطيفي ست طراوات است و ترنم و شبنم است و شقايق، هواي همهمه دارند تندر و ابر و باران، هواي زمرمه دارند بيد و باد و بنفشه و من هواي تو را دارم.

سوال – گاهي اوقات ما دعا مي کنيم ولي دعاي ما اجابت نمي شود. براي اين دعا چه اتفاقي مي افتد ؟

پاسخ – سه جمله ي زيبا در پايان دعاي ابوحمزه ي ثمالي آمده است. در جمله ي اول امام سجاد (ع) مي فرمايند: خدايا تو در قرآن فرموده اي: کساني که به شما ظلم مي کنند عفو کنيد، پس حرفي را که خودت زده اي، به آن عمل کن. ما به خودمان ظلم کرده ايم، پس ما را عفو کن. در جمله ي دوم امام مي فرمايد: خدايا در قرآن فرموده اي که سائلي را بي جواب برنگردانيم، ما سائل درخانه ي تو هستيم پس ما را بدون جواب برنگردان. در جمله ي سوم امام مي فرمايد: خدايا، در قرآن فرموده اي که ما نسبت به زيردست هاي مان گذشت بکنيم، خدايا ما برده ي تو هستيم، پس ما را از آتش جهنم نجات بده، خدايا به قول هاي خودت عمل کن.

ما مي دانيم کسي از خدا راستگوتر نيست و مطمئن هستيم که خدا به قول هايش عمل مي کند. يکي از شرايط دعا اين است که انسان نسبت به خدا خوش بين باشد. گاهي دعاي ما اجابت نمي شود زيرا ما هنوز خدا را نشناخته ايم. زيرا او همه چيز را مي داند و مهربان است. اگر فاميل مهرباني ما را دعوت بکند، آيا ما مي توانيم گمان ببريم که وقتي به خانه ي او برويم، در را به روي ما باز نکند ؟ ما چنين گماني نمي بريم. يک مادر مهربان، دانا، دلسوز و پولدار است و فرزندش نياز مالي دارد، آيا مي شود که اين مادر به فرزند نيازمندش کمک نکند ؟ ما بايد اعتقاد و باور خودمان را نسبت به خدا بالا ببريم. خدا به مراتب از مادر نسبت به ما، مهربانتر است. محبت خدا از محبت امام حسين (ع) که خون خودش را در راه خدا داد تا مردم از گمراهي نجات پيدا کنند بيشتر است. آيا مي شود که خدا ما را دعوت بکند و بعد ما را رد بکند ؟ پس اگر دعاي ما مستجاب نشد، ما بايد اشکال را در خودمان جستجو کنيم. وقتي يوسف عزيز مصر شد، جبرئيل به ديدن او آمد. جبرئيل ديد که جواني به ديدن يوسف مي آيد، او تبسمي کرد. يوسف پرسيد که چرا تبسم مي کني ؟ جبرئيل گفت: اين جوان، همان نوزادي است که در گهواره به پاکي تو شهادت داد. وقتي زليخا پيراهن يوسف را که داشت از دست او فرار مي کرد پاره کرد و يوسف در اتهام بود، نوزاد گفت که اگر پيراهن يوسف از پشت پاره شده است معلوم مي شود که يوسف داشته فرار مي کرده و مقصر نيست. اين نوزاد در گهواره شهادت داد و يوسف نجات پيدا کرد. حضرت يوسف خوشحال شد و هداياي زيادي به او داد و به او محبت کرد. جبرئيل منقلب بود و اشک مي ريخت. جبرئيل گفت که تو براي يک بار شهادت دادن اين جوان، اين قدر به او محبت مي کني، حالا ببين خدا به کسي که در روز، پنج بار به بزرگي و يکتايي خدا شهادت بدهد، چه محبت و لطفي مي کند. خوب است که ما به خدا خوش بين باشيم. خوش بيني به خدا خيلي از مشکلات را حل مي کند.

مي گويند: سلطاني وزيري بي کفايت داشت که مي خواست او را کنار بگذارد و دنبال بهانه اي بود. او سه تا سوال سخت از وزير کرد و مي دانست که او نمي تواند آنها را جواب بدهد. بنابراين به وزير گفت که اگر نتواني به اين سوالها جواب بدهي تو را برکنار مي کنم. يکي اينکه خدا چه چيزي مي خورد، چه چيزي مي پوشد و چکار مي کند ؟ وزير غلامي زيرک داشت. ( يکي از علما مي فرمودند که يک روز نوه ام از من پرسيد که معني ملاصدرا چيست ؟ من به او گفتم که اين اسم يک فيلسوف است. او به من گفت که تو هم نمي فهمي. او گفت: کسي که درس خوانده است ملا است و صدرا يعني اينکه صد تا راه براي مشکل پيدا مي کند. ما نبايد هيچ کس را دست کم بگيريم. هدهد سليمان ملکه ي سبا را پيدا کرد، در حالي که سليمان از اين موضوع خبر نداشت.) وزير داستان را براي غلام تعريف کرد. غلام گفت که من جواب اين سه تا سوال را مي دانم ولي دو تا جواب را الان مي گويم ولي سومي را فردا مي گويم. جواب اول: خدا غم بنده هايش را مي خورد و جواب دوم: خدا عيب بندگانش را مي پوشاند. ستاريت خدا بسيار مهم است. اگر پرده ها کنار برود کسي حاضر نيست که حتي ديگري را دفن کند. آيت الله بهجت ذکر يا ستار را زياد مي گفتند. خيلي از افراد که ظاهرشان خوب است ولي باطن شان خيلي خراب است و برعکس. آنچه ما در دنيا داريم مثال آن هم در آسمان چهارم وجود دارد. هر کاري که ما مي کنيم مثال يا شبه ما آن کار را در آسمان چهارم مي کند. امام صادق (ع) فرمودند: وقتي انسان کار خوب انجام مي دهد، درآسمان چهارم اين عمل نشان داده مي شود ولي وقتي انسان گناه مي کند، خدا مي فرمايد که روي آسمان پوششي بيندازيد که اهل آسمان بنده ي من را نفرين نکنند. خدا نمي خواهد در آسمان چهارم هم آبروي ما برود. روايت داريم: اگر هفتاد گناه کبيره از برادرت ديدي، آنرا بپوشان. جواني با دختري ازدواج کرد و بعد ديد که او دوشيزه نيست ولي آبروي او را نبُرد و با خدا معامله کرد و به دختر کمک کرد که انسان خوبي بشود. اين مرد توانست خدمت امام زمان (عج) شرفياب بشود. کساني که دنبال عيب ديگران مي گردند تا آنرا افشا کنند، از تحت ولايت خدا خارج مي شوند و تحت ولايت شيطان قرار مي گيرند. و شيطان هم آنها را قبول نمي کند. خدا پوشاندن عيب و حفظ اسرار ديگران را دوست دارد. غلام جواب سوال سوم را نداد. وزير غلام را پيش سلطان برد و جواب ها را به سلطان گفت. سلطان دستور داد که جاي غلام و وزيرعوض بشود. وزير قبلي گفت که جواب سوال سوم چه بود ؟ وزير فعلي گفت که جواب سوم اين است: خدا در يک لحظه جاي غلام و وزير را عوض مي کند. خدا انسانها را امتحان مي کند. ما بدانيم که خدا ما را رها نمي کند. خوش بيني يعني شاکي نبودن از خدا. مشکلات خودمان را به خدا نسبت ندهيم.

خدا قطعا دعاها را پاسخ مي دهد. ما مي توانيم در دعا اصرار بکنيم ولي بايد حق انتخاب را به خدا واگذار کنيم. ما دعا مي کنيم، ممکن است که خدا عين خواسته ي ما را به ما بدهد و ثواب دعا را هم به ما مي دهد يا ممکن است که خدا خواسته ي ما را با تاخير به ما بدهد. در قرآن داريم: حضرت موسي به فرعون نفرين کرد و اجابت شد. ( اين دعا چهل سال طول کشيد ). روايت داريم: از بين بردن کوهها راحت از از بين بردن حاکمي است که اجل او فرا نرسيده باشد. تا اجل کسي نرسد خدا به او مهلت مي دهد. پس ممکن است که خدا در اجابت دعا تاخير بيندازد که اين تاخير روي حکمت و شرايط است. خدا دوست دارد صداي بنده اش را بشنود. مرحوم نراقي مي گويد: دنيات نداده اند نه از خواري توست کونِين فداي يک نفس زاري توست، هر چند دعا کني اجابت نکنم زيرا که مرا محبت زاري توست. خدا يا رب شما را دوست دارد. هر چه شما دعا کني، خدا آنرا ذخيره مي کند. روايت داريم: در روز قيامت، خدا از فقرائي که راضي هستند، صبر مي کنند و شکايت نمي کنند عذرخواهي مي کند. اگر هر کس پنج درصد خريد عيدش را به فقرا مي داد، ديگر فقيري باقي نمي ماند. امروزه سخاوت و رحم کم شده است. خدا مثل يک برادر بزرگ که از برادر کوچکتر عذرخواهي مي کند، از فقرائي که صبر کردند و شکايت نکردند عذرخواهي مي کند. گاهي ظرفيت کم است. يکي از پيامبران به ديدن دخترهايش رفت. او به دخترش گفت که حالت چطور است ؟ دختر گفت که شوهر من کشاورز است، اگر باران بيايد وضع مان خيلي خوب مي شود و اگر نبايد بدبخت مي شويم، پدر دعا کن که باران بيايد. دختر دوم گفت که شوهر من سفالگر است و کوزه ها را در آفتاب گذاشته است که خشک بشود، اگر باران بيايد ما ورشکست مي شويم، پدر دعا کن که باران نيايد. حالا اين پدرمهربان دعا کند که باران بيايد يا نيايد ؟ گاهي دنيا يا انسان ظرفيت اجابت دعا را ندارد. بعضي از مواقع عين دعاي ما مستجاب نمي شود ولي خدا بهتر از آن را به ما مي دهد. ما دعايي مي کنيم و روي آن اصرار مي کنيم حتي درمورد مسائل معنوي. گاهي بنده اي از خدا طاعت مي خواهد. در روايت داريم: خدا مي داند که اگر اين فرد مدتي نماز شب بخواند غرور او را مي گيرد. در مکارم الاخلاق داريم: خدايا به من توفيق بندگي بده، مبادا من دچار عُجب بشوم و از بين بروم. پس خدا بجاي آن حاجت به شما ثواب، درجه و مقام مي دهد. منصور دوانقي عده اي از سيّدها را در زندان کرده بود و آنها را شکنجه مي کرد. عده اي از سيّدها پيش يکي از زندانيان مستجاب الدعوه رفتند و گفتند که براي آزادي ما دعا کند. او گفت: من براي شما دعا مي کنم اگر خدا بخواهد. اما بدانيد که خدا براي منصور دوانقي جهنمي درست کرده است و براي شما هم، در بهشت مقاماتي قرار داده است که با صبر به اين مقامات مي رسيد، شما مي توانيد انتخاب کنيد. آنها گفتند که براي آزادي ما دعا نکن، ما صبر مي کنيم تا آن مقامات را بدست بياوريم. مثلا ممکن است که خدا به ما همسر ندهد، حضرت معصومه همسر نداشت ولي عظمت بالايي داشت. ما نبايد ندادن همسر را حمل بر بدي و دشمني خدا بدانيم. حضرت زهرا مستجاب الدعوة بودند ولي رنج هاي زيادي کشيدند. وقتي ابراهيم پسر پيامبر مُرد، پيامبر گريه کرد ولي شکايت نکرد. يکي از ياران خوب امام باقر (ع) و امام صادق (ع) ابوبصير بود. او نابينا بود. او ايمان کاملي داشت. ابوبصير نزد دو امام آمد و گفت شما که مستحاب الدعوة هستيد براي من دعا کنيد که چشم من بينا بشود. جضرت دعا کرد و او بينا شد. حضرت گفت: اگر تو بر نابينايي خودت تا آخر عمر صبر بکني، من بهشت برين را از طرف خدا براي تو ضمانت مي کنم. ابوبصير کور بودن را انتخاب کرد. اگر در دنيا براي ما کم گذاشته شده باشد حتما در آخرت خدا آنرا جبران مي کند. در مثنوي داريم: عاشقم بر لطف و بر قهرش به جد، دل عجب من عاشق اين هر دو ضد، ناخوش او خوش بود بر جان من، جان فداي يار دل رنجان من. گاهي خدا ما را نوازش مي کند و گاهي ما را اذيت مي کند.

سوال – آيات پاياني سوره ي تحريم را توضيح بفرماييد.

پاسخ – پيامبر فرمود: اي فاطمه، هر کس بر شما صلوات و درود بفرستد خدا گناهان او را مي آمرزد و او را به من پيامبرملحق مي کند.

ما مي توانيم صلوات هاي معمولي را به حضرت فاطمه هديه کنيم يا اينکه بگوييم: اللهم صل علي فاطمة و ابيها و بعلها و بنيها بعدد ما احاط به علمُک.

در آيات پاياني اين سوره، خدا دو نمونه از زنان بد و خوب را معرفي مي کند. دو نمونه از زنان بد، همسر نوح و لوط بودند. (حضرت نوح مستجاب الدعوة بوده ولي همسرش هدايت نشد. ما بايد دعا بکنيم ولي حق انتخاب را به خدا بدهيم. نوح به خدا گفت که بچه ي من ازاهل من است و من نمي خواهم او غرق بشود. خدا گفت که او از اهل تو نيست، چيزي که تو نمي داني از من نخواه. همسر و فرزند نوح به جهنم رفتند. امام هفتم در زندان بودند و مصيبت هاي زيادي ديدند. آنها ولي خدا بودند ولي حق انتخاب را به خدا مي دادند و راضي به راضي خدا بودند. گاهي ما از خدا فرزند پسر مي خواهيم ولي خدا به ما دختر مي دهد و دامادي به ما مي دهد که از خيلي پسرها بهتر است يا گاهي فرزند نمي دهد ولي جايگزين آنرا مي دهد. مرحوم آيت الله مجتهدي اولاد نداشتند ولي حوزه ي علميه اي درست کردند و هزاران شاگرد تربيت کردند. آخوندکاشي همسر و فرزند نداشت ولي دويست تا مجتهد پاي درس او مي نشستند. ما نمونه هايي داريم که اولياء خدا بودند ولي خواسته هايشان برآورد نشد و خدا به آنها جايگزين داد. جايگزين آن يا دردنيا است يا کفاره ي گناهان مي شود يا خدا ثواب مي دهد يا در بهشت درجه مي دهد. روايت داريم: گناهاني که به اجابت نمي رسد، در قيامت پاداش داده مي شود و مومن در قيامت پشيمان است و مي گويد که اي کاش هيچ کدام از دعاهاي من برآورده نمي شد. ) حضرت آسيه و حضرت مريم دو نمونه از زنان خوب بودند. همسر آسيه فرعون بود. او ادعاي خدايي مي کرد. حضرت آسيه در آن شرايط سخت دين و ايمان خودش را حفظ کرد. روايت داريم که اگر خانمي بر بدي همسرش صبر کند، خدا ثوب آسيه را به او مي دهد. آسيه به موسي ايمان آورد. فرعون بدن او را زير آفتاب شکنجه کرد ولي او ايمانش را از دست نداد. در قرآن دعاي آسيه زير شکنجه آمده است: خدايا من تو را مي خواهم، پيش خودت خانه اي از بهشت براي من بنا کن، من را از دست فرعون و قوم ظالمين نجات بده. کساني که گرفتار هستند اين دعا را بخوانند (آخر سوره ي تحريم).